JELCZ Ogórek – po II wojnie światowej Polska potrzebowała nowych środków transportu publicznego. Przede wszystkim duży wzrost liczby ludności w latach 50 i 60 dał sygnał do zaspokojenia potrzeb na usługi transportowe…
JELCZ Ogórek. W Polsce trwały prace nad zbudowaniem takiego pojazdu, który byłby w stanie przewieźć znaczną liczbę osób. W 1957 roku w Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Motoryzacyjnego w Warszawie, zbudowano prototyp większego turystycznego autobusu. Odra A81 bazowała na podwoziu ciężarówki Żubr A-80. Skończyło się tylko na projekcie, ponieważ, jak się później okazało, rozpoczęto współpracę z czechosłowacką Škodą.
JELCZ 043 i 272 MEX
Od 1959 roku Jelczańskie Zakłady Samochodowe rozpoczęły produkcję JELCZa 043 na licencji produkowanego międzymiastowego autobusu Škoda 706 RTO konstrukcji firmy Karosa. W późniejszym okresie rozpoczęto produkcję JELCZy 272 MEX, specjalną wersję autobusu przystosowanego do przewozu osób w mieście. Produkcję seryjną rozpoczęto w 1963 roku, a wersja ta miała harmonijkowe drzwi przystosowane do pracy w mieście.
Po lewej stronie JELCZ 043, natomiast po prawej JELCZ 272 MEX
Do napędu autobusu Jelcz 043 zastosowano importowany z Czechosłowacji, wyposażony w bezpośredni wtrysk paliwa, 6-cylindrowy, rzędowy silnik wysokoprężny typu Škoda 706RT, o pojemności skokowej 11 781 cm³ i mocy maksymalnej 117,6 kW (160 KM). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową manualną, zsynchronizowaną skrzynią biegów. Silnik umieszczony został w przedniej części pojazdu nad osią kół przednich, napęd na koła tylne przekazywany był poprzez dwuczęściowy wał o konstrukcji rurowej.
JELCZ 043 mógł także być wyposażony w specjalną przyczepkę o indeksie PO – 1. Produkcję takich przyczep rozpoczęto z początkiem 1960 roku.
Inne wersje JELCZa
Na JELCZu 043 skonstruowano również JELCZa AP-02 i JELCZa 021. Oba były przegubowe, dzięki czemu autobus jednym kursem zabierał więcej pasażerów. Innym ciekawym projektem był turystyczny Jelcz 014 Lux/Jelcz 015 Lux i autobus podmiejski Jelcz 041.
Smutny koniec „ogórkomanii”
W XXI wieku widok JELCZa „Ogórka” wzbudza niebywały szacunek. Większość autobusów została maksymalnie wyeksploatowana i spoczywa teraz na złomach, lub jak i inne pojazdy podzieliły los w hutach. Dlatego, gdy tylko organizuje się jakiś zlot wzrok zwracany jest na rzadki okaz tego autobusu, który każdy pamięta i mimo ścisku i braku oddechu, pamięta z łezką w oku.
