Jaki napęd jest lepszy Haldex czy torsen, jaki wybrać, czym się kierować przy wyborze auta wyposażonego w napęd 4×4. dobry haldex a torsen lepszy?
Haldex czy Torsen? Bitwa Napędów.
LSD – limited-slip differential czyli mechanizm różnicowy o ograniczonym poślizgu. Tyle jeżeli chodzi o definicje. Ale to w jaki sposób blokowany jest mechanizm różnicy wpływa na zachowanie samochodu i na samą trwałość napędów. Chciałbym dziś opisać krótko dwa typy LSD i przeanalizować, który z nich jest lepszy – Haldex czy Torsen?
Nie wspomniałem jeszcze o tzw. szperze płytkowej która jest pewną odmianą mechanizmu Torsen stosowanej najczęściej w rajdach ze względu na sposób działania i idealne rozłożenie momentu obrotowego na koła oraz możliwości wstępnego ustawienia tzw Preload. W tym artykule chcę poruszyć temat napędów, które są stosowane w autach o charakterze Daily czyli do codziennego użytkowania.
Haldex czy Torsen – Torsen a haldex?
Torsen jest samoblokującym się mechanizmem różnicowym. Napęd ten jest znany od 1958 gdzie został zgłoszony do biura patentowego przez Verna Gleasmana, a wykupiony przez Toyote w 2003 roku gdzie pozostaje po dziś dzień. Nazwa torsen pochodzi od słów „TORque” – moment, i „SENsing” – wyczucie. Co to oznacza?
Znaczy to mniej więcej tyle, że napęd ten tylko i wyłącznie w mechaniczny sposób jest w stanie podzielić moment obrotowy na półosie w taki sposób, aby uzyskać jak największą przyczepność. Użyte do budowy tego koła zębate o zębach śrubowych, wytwarzają ogromne tarcie. Dzięki właściwości przekładni ślimakowych mechanizm ten jest w stanie sam się blokować gdy wzrośnie różnica prędkości obrotowych półosi. Moment zostanie przekazany na koło które porusza się wolniej, tym samym zwiększą przyczepność. W zależności od kąta zębów przekładni ślimakowej moment w którym jest blokowany mechanizm zostaje przesunięty. Nie dzieje się to elektronicznie lecz mechanicznie i jest stałe dla danego dyferencjału. Rodzaj rozłożenia momentu jest ustalany na etapie projektowym i nie można go później zmienić.
Rozwiązanie typu Torsen jest bardzo przyjazne w codziennym użytkowaniu i niezauważalne dla przeciętnego Kowalskiego. Podczas normalnej jazdy mechanizm zachowuje się jak otwarty dyferencjał a gdy chcemy „pójść bokiem” blokuje się umożliwiając większa kontrole nad zachowaniem samochodu. Jedyne co wymaga Torsen od użytkownika to wymiana oleju w przekładni w odstępach zapisanych przez producenta.
Haldex czy Torsen – Haldex.
W świecie tuningu Haldex jest uważany za „zawodny” mechanizm różnicowy. Często słyszy się opinie że lepiej startować Kadetem na jedno koło niż Haldexem na obie osie. Dlaczego właśnie na tym mechanizmie ludzie wieszają najwięcej psów? W ogromnym uproszczeniu Haldex łączy napęd osi przedniej i tylnej przez wielopłytkowe, cierne i mokre sprzęgło sterowane hydraulicznie siłownikiem. Sposób blokowania odbywa się przez pompę hydrauliczną i odpowiednio ustawionym zaworze regulacyjnym umieszczonym na jednym wale sczytując dane z krzywki umieszczonej na drugim wale. I tak podczas jazdy na wprost tylne koła (zazwyczaj) nie są napędzane i moment obrotowy jest przekazywany tylko na koła przednie. W momencie kiedy przednie koła zaczynają się uślizgiwać dołącza się napęd tylny. Wszystko to brzmi sensownie i ktoś powie, że działa tak samo jak Torsen. W ideologii tak jest, ale wszystko zależy od zaworu regulacyjnego który steruje kiedy i z jaką siłą ma dołączyć się drugi napęd.
Wydaje się to być napęd idealny gdyż można go modyfikować do woli i ustawiać wg. swoich potrzeb. Ale jego wadą jest dość skomplikowana budowa którą w późniejszych generacjach okraszono jeszcze dodatkowo elektroniką. Pompę zmieniono na elektryczną co spowodowało, że możemy całkowicie odciąć się od prędkości obrotowych które „zapinają” nam napęd. Wszystkim teraz steruje elektronika. Napęd Haldex nie jest napędem stałym. Oś napędowa w Haldexie to oś przednia gdzie w skrajnej sytuacji moc jest rozdzielana na obydwie osie 50:50. Dobry Torsen a Haldex lepszy?
Haldex czy Torsen? – Wady i zalety napędów – opinie
Główną zaletą napędów typu Torsen jest ich wytrzymałość. Trzeba mocno się postarać żeby zniszczyć Torsena. Napęd jest idealny w teren i co najważniejsze działa mechanicznie cały czas. Ma to swoją wadę. Konstrukcyjnie Torsen jest ciężkim rodzajem napędu. Przez to że jest zapięty cały czas powoduje również zwiększone opory toczenia i w konsekwencji zwiększoną konsumpcję paliwa.
Główną zaletą systemu Haldex jest rozwiązanie techniczne które pozwala nam go modyfikować w zależności od potrzeb. Nie jest to jednak dyferencjał tylko wielopłytkowe mokre sprzęgło które dołącza tylną oś w zależności od stylu jazdy kierowcy i warunków panujących na drodze. Wielkim plusem jest też moment obrotowy który jest w stanie przekazać. Haldex IV generacji może przekazać nawet 3000Nm. Niestety przez połączenie mechaniki i elektroniki Haledex może zawodzić a jego działanie może zostać zakłócone.
A jakie jest Twoje zdanie na temat obu rodzajów napędów? Podziel się nim w komentarzu! A już teraz zapraszam Cie do przeczytania mojego ostatniego artykułu który znajdziecie tutaj.
