Amortyzator. W naszych jednostkach napędowych jest wiele ważnych części oraz podzespołów. Niektóre z nich są niezbędne do tego, żeby samochód mógł funkcjonować prawidłowo. Jednym z takich podzespołów są amortyzatory. Można powiedzieć, że po oponach są to najważniejsze części w samochodzie. Opony jako jedyne ze wszystkich części mają kontakt z ulicą. Najprościej mówiąc głównym zadaniem amortyzatorów jest utrzymanie ciągłego kontaktu kół z nawierzchnią. Spełniają one jeszcze kilka innych funkcji. Ich kolejnym zadaniem jest zapewnienie komfortu jazdy przez tłumienie drgań powstałe na skutek jazdy po nierównej nawierzchni. Dzięki temu, że koła samochodu mają ciągły kontakt z podłożem wszelkie rodzaju systemy bezpieczeństwa (ABS, ESP) mogą działać prawidłowo.
Jeżeli koła odrywają się od nawierzchni generowane są błędy sygnałów wejściowych. Odpowiednie działanie amortyzatorów zwiększa żywotność podwozia, a co za tym idzie całego samochodu. Odpowiednie tłumienie wbicia i wybicia amortyzatora ciężar masy resorowanej jest rozkładany w miarę możliwości jak najbardziej równomiernie. W roku 1900 Claude Foster założył firmę Gabriel w Cleveland w amerykańskim stanie Ohio. Założenie tej firmy będzie miało kluczowe znaczenie w motoryzacji w późniejszych latach, gdyż w roku:
– 1918 – zostaje wprowadzony pierwszy amortyzator hydrauliczny
– 1956 – opracowany zostaje pierwszy amortyzator regulowany
– 1959 – firma wprowadza na rynek pierwszy amortyzator pneumatyczny
– 1983 – Gabriel opracowuje pierwszy dwururowy amortyzator gazowy.
W dzisiejszych czasach w samochodach osobowych montowane są dwa rodzaje amortyzatorów:
– olejowe
– gazowe (olejowo-gazowe)
Olej czy gaz?
Podstawowa różnica między tymi dwoma typami to komora kompensacyjna. W olejowych jest ona otwarta, natomiast w gazowych będący w niej gaz pod ciśnieniem jest oddzielony pływającym tłokiem co zapobiega pienieniu się oleju i występowania zjawiska zwanego kawitacją przez co poprawia efektywność pracy amortyzatora.
Amortyzatory olejowe posiada obudowę, która jest zbiornikiem na olej hydrauliczny. Zawory w amortyzatorze przepuszczają olej pomiędzy rurami. Amortyzatory gazowe natomiast posiadają jedną rurę, w której zainstalowany jest tłok. W środku poza olejem znajduje się także sprężony gaz (azot), który stłaczany jest w dolnej części rury i oddzielony od oleju ruchomą przegrodą. Tego typu amortyzatory jednak bardziej polecane są kierowcom, którzy posiadają szybkie auta lub chcą tuningować swoje pojazdy.
Jednak oby dwa rodzaje amortyzatorów jak każde inne części mają swoje zalety i wady.
Amortyzatory olejowe:
– zalety:
* prosta budowa
* trwałość
* niska cena
– wady:
* wysoka masa
* powolna reakcja na nierówność
Amortyzatory gazowe:
– zalety:
* szybka reakcja na nierówność
* mała masa
* lepsza trakcja pojazdu
– wady:
* podatność na uszkodzenia
* wysoka cena
To jaki rodzaj amortyzatorów wybierzemy zależy od nas samych, jednak zdecydowana większość mechaników bardziej preferuje amortyzatory olejowo-gazowe. W niektórych przypadkach warto też trzymać się zaleceń producenta.
Posiadając samochód każdy kierowca musi liczyć się z tym, że prędzej czy później jakaś część lub podzespół ulegnie uszkodzeniu. Nie inaczej jest też z amortyzatorami. Jak więc rozpoznać czy amortyzatory są już zużyte lub nadają się do wymiany? Główne objawy to:
– kołysząca się karoseria
– podskakujące koła
– dobijanie zawieszenia
– wibrujący układ kierowniczy
– brak odporności na podmuchy wiatru
– „nurkowanie” samochodu podczas hamowania
– mała stabilność pojazdu na zakrętach
– nierówne zużycie opon
– olej na amortyzatorach
– szybkie zużywanie się elementów układu kierowniczego jak i całego zawieszenia
Chcąc uniknąć szybkiego zużycia się amortyzatorów należy zwrócić uwagę na to w jaki sposób zamontowany jest amortyzator. Prawidłowo amortyzator jest zamontowany od góry do nadwozia, od dołu do wahacza lub zwrotnicy. Przy odbiciu koła był rozciągany, natomiast przy dobiciu ściskany. Prawidłowy montaż ma wpływ również na pracę amortyzatora. Należy zwracać uwagę również na to, aby chronić amortyzatory przed przedostawaniem się do nich różnego rodzaju zanieczyszczeń (piach, pył). Żywotność amortyzatorów oczywiście zależy od stylu jazdy kierowcy, jednak powinny one wytrzymać około 80 tys. km. Aby sprawdzić ich stan należy udać się na badanie techniczne. Jeśli różnica skuteczności z jednym nowym amortyzatorem nie przekracza 15% dopuszczalne jest pozostawienie jednego starego amortyzatora. Ważne jest, aby wymieniać je parami na jednej osi.
zobacz też System ABS bezpieczne hamulce
