Pannonia to ceniona węgierska marka jednośladów.
Wielokrotnie pisałem już o maszynach, które zostały wyprodukowane w trudnych czasach PRL-u. Wziąłem pod lupę takie konstrukcje jak SHL Gazela, WFM Osa, czy WSK. Dzisiaj chciałbym się przenieść poza granice naszego kraju i odwiedzić inne państwo należące do bloku wschodniego. Chodzi o Węgry, z którymi zresztą mamy dość szczególne stosunki. Na Węgrzech również powstawały ciekawe pojazdy, które trafiały także na polski rynek. Najbardziej popularne były węgierskie motocykle, a konkretnie marka Pannonia, którą zna niemal każda osoba żyjąca w tamtych czasach i nie tylko. Marka ta nie była w stanie konkurować nawet z wieloma polskimi motocyklami, jednak mimo wszystko odcisnęła piętno na naszym rynku jednośladów. Właśnie dlatego skupimy się dziś na niej i zobaczymy, jak potoczyły się jej losy. Pora więc cofnąć się do 1954 roku i prześledzić od samego początku historię marki.
Marka motocykli Pannonia powstała w 1954 roku i produkowana była w zakładach Csepel w Budapeszcie. Nie była to konstrukcja w żaden sposób odkrywcza, mało tego, już wówczas nie wyróżniała się z tłumu konkurencyjnych modeli. Powstała na bazie motocyklu Csepel 250, który produkowany był jeszcze przed wojną. Większa część produkcji trafiała na rynek ZSRR, reszta natomiast do krajów ościennych i na rynek lokalny. Oczywiście również Polska mogła liczyć na cykliczne dostawy motocykli Pannonia.
Firma planowała również eksport do krajów zachodnich, jednak pomysł został dość szybko zarzucony z uwagi na brak jakiegokolwiek elementu, który mógłby konkurować z zachodnimi konstrukcjami. Problemem węgierskiego producenta był brak rozwoju. Zadanie postawione przed zakładami Csepel polegało na wyprodukowaniu motocykla, który jeździ i nic więcej. Właśnie przez to motocykle Pannonia nie były w stanie nawiązać walki z maszynami produkowanymi w innych państwach bloku wschodniego. Ostatecznie z powodu braku odpowiedniego popytu zdecydowano się na przerwanie produkcji i zamknięcie zakładów w 1975 roku.
Pannonia – wiele wersji
Pierwszy motocykl Pannonia nosił oznaczenie TL, pojawił się na rynku w 1954 roku i został przyjęty niezwykle ciepło. Była to prosta maszyna bazująca na motocyklu Csepel 250. Oczywiście konstruktorzy wyposażyli model TL w sporo nowych rozwiązań jak na przykład zintegrowana kanapa. Maksymalna prędkość maszyny wynosiła 95 km/h przy mocy 10,5 koni mechanicznych. Dwa lata później wprowadzono zmiany i tak powstała wersja o oznaczeniu TLT. Zwiększono moc silnika do 12 koni mechanicznych, a ponadto dodano dwa schowki – puszki przeznaczone na narzędzia. Wyróżniał się również lakierowany tłumik. Omawiana wersja była produkowana do 1958 roku. Przez lata powstało wiele wersji motocykla Pannonia. Często różniły się one od siebie w niewielkim stopniu, jednak dwie z nich szczególnie zapadły w pamięć. Były niezwykle popularne, zwłaszcza na polskim rynku. Mowa o wersji TLF i TLB.
Pannonia TLF – większa moc
Ta wersja uznawana jest za najbardziej znaną. Z pewnością zaważyła na tym zwiększona moc do 14 koni mechanicznych. Motocykl osiągał prędkość maksymalną rzędu 105 km/h przy wadze 146 kilogramów. Litera F w nazwie była skrótem słowa „fejlesztett” (z węgierskiego – zaawansowany) i informowała ona o większej mocy silnika. Oprócz głównej zmiany mocy konstruktorzy zdecydowali się również na wprowadzenie wielu innych udoskonaleń. Zastosowano nową lampę tylną, wprowadzono wiele zmian w skrzyni biegów, a przede wszystkim zdecydowano się na montaż tylnych amortyzatorów z możliwością zmiany napięcia sprężyn odpowiednio do jazdy jedno- lub dwuosobowej. Powstałą również wersja oznaczona jako TLD, w której zastosowano prądnicę. Nie była ona jednak zbyt często spotykana. Wersja TLF była produkowana do 1964 roku. Bardzo często można ją spotkać pod nazwą T1.
