Współczucie, litość, niechęć – to słowa określające podejście do niepełnosprawności. Niestety stereotyp, który funkcjonuje od wieków, nadal istnieje. Z kolei przekonania wobec osób z niepełnosprawnościami bezpośrednio wpływają na ich samoakceptację. Czy ten problem można rozwiązać? Zanim odpowiemy sobie to pytanie, warto przyjrzeć się przyczynom problemu.
Stereotyp i samoakceptacja osób z niepełnosprawnością – historia
Warto odnieść się do czasów przeszłych. Jak wiemy, osoby niepełnosprawne w starożytności uważano za pechowe. Po narodzinach ich los często był okrutny i bezwzględny. Właśnie tak narodziła się jedna z głównych postaw wobec niepełnosprawnych – niechęć. Następnie pojawił się trend, w którym osoby z niepełnosprawnościami wystawiano na widok publiczny, niczym eksponaty w muzeum. Przypadkowi przechodnie ze współczuciem zerkali na ludzi, których w tamtych czasach określano jako nieszczęśliwych. Widząc osoby z niepełnosprawnościami, często oceniamy ich w kategoriach smutnych, wręcz pozbawionych sensu życia. Ponadto niepełnosprawność kojarzy nam się również z biedą i ubóstwem.
Stereotyp i samoakceptacja osób z niepełnosprawnością – zachowania
Wspomniana litość przekłada się na szereg zachowań, które dla osób z niepełnosprawnością bywają niekomfortowe. Ludzki odruch nakazuje osobie zdrowej pomóc w danej czynności niepełnosprawnym, nawet wbrew ich woli. W efekcie na siłę można złapać za rękę osobę niewidomą, przeprowadzając przez ulicę. Pchanie wózka inwalidzkiego mijającego krawężnik bez uprzedzenia osoby poruszającej się na nim również nie jest odpowiednim zachowaniem. Nadal nie dostrzegamy, że niepełnosprawni, mimo swoich dysfunkcji, są naprawdę samodzielni. Posiadają szereg umiejętności pomagających im w codziennym życiu. Dlatego, zanim pomożesz, po prostu zapytaj. Kolejną kwestią jest traktowanie niepełnosprawności jako element „praktyczny”. Ludzie zdrowi podpierają się laską osoby niewidomej lub zawieszają torby na wózku inwalidzkim. Pamiętajmy, że elementy ułatwiające codzienne życie osoby niepełnosprawnej są niczym ich dodatkowe części ciała. To tak jakby osoby zdrowe bez pytania zawieszały torbę na swoim ramieniu. Jak byście się czuli w takiej sytuacji?
Stereotyp i samoakceptacja osób z niepełnosprawnością – wpływ
Problem postrzegania osób niepełnosprawnych wpływa na nich samych. Stereotyp określający ich jako osoby zależne i biedne powoduje często, że osoby z niepełnosprawnością same się izolują. Zwyczajnie boją się, że i tak w relacji nie będą traktowane po partnersku, a jako duże dzieci, którymi należy się opiekować. Z kolei taka postawa ze strony niepełnosprawnych nie wpływa dobrze na poprawę ich wizerunku. W rezultacie pojawia się efekt błędnego koła.
Stereotyp i samoakceptacja osób z niepełnosprawnością – odrzucenie
Niechęć w stosunku do osób z niepełnosprawnością to drugi problem. Skąd się bierze? Głównie z niewiedzy. Ludzie pełnosprawni często nie wiedzą, jak się zachować. Nie chcąc urazić osoby niepełnosprawnej, wolą jej unikać. A przecież nic się nie stanie, jeśli grzecznie poprosimy o powtórzenie zdania osobę, która ma problem z mową. Często powodem jest także wygląd fizyczny. I tu najbardziej narażoną grupą są osoby z niepełnosprawnością ruchu, u których dysfunkcja widoczna jest już na pierwszy rzut oka.
Stereotyp i samoakceptacja osób z niepełnosprawnością – media
To, w jaki sposób media przedstawiają osoby z niepełnosprawnością, może już dziś budzić niemały optymizm. Stereotyp na szczęście coraz mniej skupia się na niepełnosprawności jako ludzkim dramacie wymagającym współczucia. Niepełnosprawni coraz częściej ukazywani są jako osoby przedsiębiorcze, zaradne i utalentowane. Trzymajmy zatem kciuki za taki trend – dzięki temu możemy mieć nadzieję, że wkrótce różni mogą stać się równi.
Czytaj także:https://bezpiecznapodroz.org/2020/11/18/niepelnosprawni-w-dobie-pandemii/
