Teatr ma za zadanie nie tylko dostarczać rozrywkę widzom, ale przede wszystkim uwrażliwiać. A co może lepiej kształtować artystyczne postawy tolerancji, niż spektakle osób z niepełnosprawnością? W Polsce pojawia się coraz więcej tego typu inicjatyw. A jak niepełnosprawni w teatrze sobie radzą?
Niepełnosprawni w teatrze – widzieć człowieka
Angażując osoby niepełnosprawne do współpracy, działacze pragną nadać nowy wymiar działalnościom artystycznym. Teatr, na co dzień kojarzący się jako element kultury i rozrywki, dziś staje się ważnym pod względem edukacji społecznej. Niepełnosprawni na deskach teatru są jak zawodowi artyści. Podczas spektaklu zapraszają widza do swojego świata, przekazując swoją historię. Dla nich samych jest to przełamanie barier, oraz możliwość powiedzenia głośno o tym co ich boli, ale i co jest dla nich ważne. Nie bez przyczyny teatr z udziałem niepełnosprawnych określany jest jako arteterapia. Niepełnosprawni w teatrze rozwijają swoje umiejętności, ale i uczą się pracy w zespole, a także tworzyć własne dzieła artystyczne.
Niepełnosprawni w teatrze – indywidualne podejście
Mamy wiele typów niepełnosprawności. Każdy z nich charakteryzuje się różnymi barierami. Dlatego współpracując z osobami niepełnosprawnymi, należy do każdego człowieka podchodzić indywidualnie. A wszystko po to, by dobrze wyczuć jego sposób komunikacji, ekspresję ciała. Właśnie na tej podstawie tworzone są scenariusze, którym nadaje się unikatowy, artystyczny charakter. Bardzo często spektakle tworzone są na podstawie problematyki konkretnej niepełnosprawności. W teatrze niepełnosprawność przedstawiana jest jednak w sposób, który ma bawić, wzruszać, ale przede wszystkim uczyć widza. Na osoby niepełnosprawne teatr działa oczyszczająco. Często zamknięci w sobie, nie zdają sobie sprawy z posiadanego potencjału lub zwyczajnie boją się go pokazywać. Dzięki temu realizowana jest również funkcja integracyjna osób niepełnosprawnych z pełnosprawnymi.
Niepełnosprawni w teatrze – zawodowe przykłady
Międzypokoleniowa Scena Moliera działa na rzecz osób z niepełnosprawnością wzroku. Tworzy liczne projekty z udziałem osób niewidomych i niedowidzących. Widowiska teatralne nie tylko mają charakter typowych spektakli, ale scen dialogowych, wykonań wokalnych czy przedstawień recytatorskich. Warsztaty są w pełni dostosowywane do możliwości uczestników. Ze Sceną Moliera od lat ściśle współpracuje aktor Artur Dziurman, który zajmuje się reżyserią licznych spektakli. Z kolei FETA, (pełna nazwa: Fundacja Edukacji Teatralnej i Artystycznej), to idea, której pomysłodawczynią jest aktorka Beata Kawka. Tu warto podkreślić, że FETA, poprzez artystyczne projekty, skupia się nie tylko na osobach z niepełnosprawnością. Za swoją misję uważa krzewienie wrażliwości na postawy tolerancji także w odniesieniu do innych religii czy pochodzenia.
Niepełnosprawni w teatrze – bez granic
Akademia teatralna dla osób niepełnosprawnych „Bez Granic” to ogólnopolska inicjatywa opracowana przez reżyserkę teatru integracyjnego „Arka”, Renatę Jasińską. Projekt składa się z trzech etapów. W pierwszym niepełnosprawni artyści w kilku województwach prezentują spektakl „Przygody Małego M”. Następnie uczestnicy biorą udział w warsztatach teatralnych, gdzie pod okiem zawodowych aktorów ćwiczą m.in. etiudy teatralne. Finałem jest uroczysta gala, podczas której prezentowany jest jeden duży spektakl, który jednocześnie jest połączenie trzech różnych etiud.
Życie to teatr – tak mówi przysłowie. W przypadku osób z niepełnosprawnością połączenie dramatu z subtelną komedią uczy przede wszystkim dystansu do siebie – nie tylko w sztuce.
Czytaj także: https://bezpiecznapodroz.org/2020/11/19/stereotyp-i-samoakceptacja-niepelnosprawnych/
