Zespół sawanta to zaburzenie, które wciąż spotyka się z nieuprawnioną stygmatyzacją zmagających się z nim osób. Jak rozpoznać objawy zespołu sawanta i odróżnić je od tych związanych z autyzmem?
Zespół sawanta – oswajanie zaburzenia
W 2017 roku rozpoczęła się emisja serialu obyczajowego „The Good Doctor”. Jego głównym bohaterem jest młody chirurg zmagający się z zespołem Sewanta. Świeżo upieczony specjalista zostaje rezydentem w szpitalu na oddziale chirurgii. I choć serial zebrał rozmaite recenzje, to jest to kolejny wytwór kultury, który naświetla problem tego zaburzenia, a także obala związane z nim stereotypy. „The Good Doctor” to nie jedyna produkcja, w której występuje bohater cierpiący na zespół sawanta. Przypomnijmy, że sawant po raz pierwszy pojawił się w powieści „Forrest Gump”. Bohaterowie z zespołem sawanta wystąpili od tamtej pory również na wielkim ekranie, np. w obsypanym wieloma nagrodami filmie pt. „Rain Man” z 1988 r. z oscarową rolą Dustina Hoffmana, thrillerze „Cube” z 1997 r., a także w filmach „Kod Merkury” z 1998 r. i „Dziewczyna z szafy” z 2012 r.
Zespół sawanta – objawy
Zespół sawanta po raz pierwszy został opisany przez Johna Langdona Downa. Był to ten sam lekarz, który odkrył zespół Downa. W 1887 roku użył on terminu „idiota-sawant” na określenie osoby ze znacznymi upośledzeniami umysłowymi, ale posiadającymi jednocześnie wyjątkową pamięć. Ze względu na niestosowne konotacje i pejoratywne nacechowanie określenia „idiota-sawant”, obecnie używa się po prostu terminu „syndrom sawanta”. Osoby dotknięte tym zaburzeniem nazywa się natomiast potocznie „sawantami”. Warto podkreślić, że nie wszyscy sawanci mają autyzm – cierpi na nie około 50% osób z tym zespołem. Zarazem około 10% osób z autyzmem zmaga się jednocześnie z zespołem sawanta. Wiadomo również, że drugie 50% populacji sawantów cierpi na zaburzenia rozwoju lub upośledzenia centralnego układu nerwowego. Dodajmy, że zaledwie niecały 1% osób cierpiących na inne niepełnosprawności mają zespół sawanta.
Warto też poczynić rozróżnienie między autyzmem a zespołem sawanta. Obydwu terminów nie należy ze sobą utożsamiać ani używać zamiennie jako synoniów. W odróżnieniu od autystów sawanci wykazują niezwykłe zdolności, które nie występują u osób dotkniętych autyzmem. Umiejętności te ujawniają się w rozmaity sposób. Najczęściej można spotkać się z sawantami, którzy posiadają nad wyraz rozwinięte umiejętności matematyczne oraz te związane z różnego rodzaju obliczeniami. Sawant może na przykład błyskawicznie odgadnąć, jaki dzień tygodnia przypadał lub przypadnie na bardzo odległą datę z przeszłości lub przyszłości. Ponadto, sawanci mają często znakomitą pamięć, bywają też obdarzeni talentem plastycznym lub muzycznym. Zespół sawanta może być cechą wrodzoną, która manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie. Można też go nabyć na skutek choroby lub urazu centralnego układy nerwowego.
Słuchaj Radia Bezpieczna Podróż
