W Różanie odbył się w sobotę 3.09.2022 XI RÓŻAŃSKI PIKNIK MILITARNY. Na wszystkich pasjonatów wojska, militariów, sprzętu wojskowego i pokazów czekało w tym dniu kilka atrakcji. Podczas imprezy zostały też rozegrane zawody strzeleckie. Widzowie obejrzeli również prezentacje grup rekonstrukcyjnych.
Dla najmłodszych przygotowano specjalną strefę z dmuchanymi zjeżdżalniami. O animacje i atrakcje dla dzieci zadbał Teatr Forma.
Jednym z punktów XI Pikniku było Narodowe Czytanie – „Ballady i Romanse” Adama Mickiewicza
Kolejną z atrakcji były wyjazdy na dni otwarte KSOP (Krajowe Składowiska Odpadów Promieniotwórczych w Różanie). Na łasuchów czekała kuchnia polowa, a na miłośników zakupów pod chmurką stragany i stoiska. Duże wrażanie na widzach zrobiły Prezentacje Grup Rekonstrukcyjnych. Zaprezentowano m.in. Wojsko Polskie, carskie, pruskie i inne.
XI RÓŻAŃSKI PIKNIK MILITARNY – 3.09.2022 – Koncerty i Teatr Tańca i nocne zwiedzanie fortu nr.1
W części wieczornej było trochę muzyki. Podczas wydarzenia odbyły się koncerty w wykonaniu Adama Wołosza oraz Chóru Kameralnego Kurpiowskie Towarzystwo Kultury Teatralnej. Dużym zainteresowaniem cieszyło się nocne zwiedzanie Fortu nr.1. Jako uczestnik biorący udział w zwiedzaniu, na przyszłość, w związku z bardzo dużym zainteresowaniem organizatorzy powinni zadbać o większe bezpieczeństwo. Chodzi tu głównie o schodzenie i podchodzenie na strome wały. Wydarzenie zwieńczył pokaz Teatru Tańca z ogniem Mantra.
Informacje o imprezie możemy też znaleźć na stroniach www.moja-ostroleka.pl ; , www.gouk.pl/piknik-militarny
Historia garnizonu Różan XIX-XX w
Na mocy ukazu carskiego z 1869, z dniem 19 maja 1870 roku Różan utracił prawa miejskie za bitwy i potyczki które miały miejsce w okolicy w czasie powstań listopadowego i styczniowego. Rząd carski zmienił różański gród w osadę i włączył do gminy Sieluń.
Pomimo utraty praw miejskich Różan został garnizonem carskim który skoszarowano w Kaszewcu. Na prawym brzegu Narwi zaś wybudowano trzy forty i ziemną redutę do osłony przedmościa i przeprawy przez rzekę Narew.
Położenie Różana leżącego na dominującym nad okolicą wzniesieniu o promieniu około 3 km. spowodowało, że ten układ został wybrany jako znakomite miejsce do budowy umocnień osłaniających przeprawę przez Narew. Jak już wspomniałem projekt z 1901 roku przewidywał budowę trzech fortów otaczających miasto (od północnego zachodu, zachodu i południa) łukiem opartym skrzydłami o Narew. Długość łuku miała wynieść 4,5 wiorsty rosyjskiej (około 4,8 km), a jego podstawa 2,5 wiorsty (około 2,7 km). Forty rozmieszczono biorąc pod uwagę warunki terenowe i ich funkcje bojowe.
Układ fortów wykonano jako nieregularny.
Fort I zdecydowano aby zbudować na wzgórzu leżącym na zachód od miasta. Frontem skierowano go na północny zachód. Mógł on osłaniać przyczółek od północy i blokować drogi Ostrołęka – Różan i Maków – Różan.
Fort II zlokalizowano na wzniesieniu leżącym na południowy zachód od miasta. Zorientowany był frontem na zachód i miałby osłaniać przeprawę z tego kierunku oraz ryglować drogę Pułtusk – Różan.
Fort III wzniesiono na wzniesieniu leżącym na południe od miasta. Jego zadaniem była osłona przyczółka z tego kierunku oraz przykrycie ogniem artylerii polowej doliny Narwi na południe od Różana. Niestety nie przewidziano stanowisk dla artylerii ciężkiej przy projektowaniu fortów.
Odległości między fortami nie przekraczały 1 wiorsty (1,06 km ). Odległość fortów skrzydłowych od rzeki miała wynieść od 0,75 do 1,25 wiorsty.
Donośność artylerii jak przewidziano była kilkakrotnie większa od tych odległości pomiędzy fortami. Dawało to pokrycie ogniem artylerii wszystkich międzypól czyli terenów między fortami.
XI RÓŻAŃSKI PIKNIK MILITARNY – 3.09.2022 – czas I wojny
Chrzest bojowy ufortyfikowanego przedmościa Różana nastąpił w lipcu 1915 roku. Po wybuchu I wojny światowej zbudowano przed fortami pozycje polowe. Ich długość wynosiła około 13 km i przebiegała półkolem od doliny rzeki Narew na południu, przez wyższe wzgórza na przedpolu od strony zachodniej do Narwi na południu. Na stanowiskach polowych przed fortami ustawiono baterie armat 107 mm. Na lewym brzegu rzeki przygotowano stanowiska dla artylerii ciężkiej.
W czasie I wojny światowej walki o przedmoście trwały jedynie kilka dni. Forty zostały opuszczone na skutek zagrożenia okrążeniem przez wojska niemieckie.
Na szczęście koszary nie ucierpiały podczas działań I wojny światowej. Przetrzymywano w nich żołnierzy Legionów Polskich, którzy odmówili w 1917 roku złożenia przysięgi na wierność Niemcom.
11 listopada 1918 roku Różan i koszary w Kaszewcu wraz z całymi zapasami wojskowych magazynów zostały zajęte przez Polską Organizację Wojskową (POW).
W okresie międzywojennym w kaszewieckich koszarach stacjonowały różne jednostki Wojska Polskiego takie jak II Baon CKM (do 1926 roku) i Szkoła Podchorążych Piechoty Rezerwy i Kurs Unitarny S.P.P. z Komorowa.
W latach międzywojennych Różan ponownie stał się lokalnym ośrodkiem handlu, rzemiosła i drobnego przemysłu. Niestety nie wykorzystywano żeglowności Narwi. Część mieszkańców Różana znalazło pracę jako pracownicy cywilni w koszarach.
W lipcu i sierpniu 1939 roku, w ostatnich dniach przed agresją niemiecką, forty poddano niewielkim modernizacjom. Na koronie fortów wybudowano po dwa lekkie schrony typu A na jeden karabin maszynowy. Wykopano schrony polowe które połączono transzejami.
Walki o przedmoście trwały od rana 5 września do wieczora 8 września. Znaczący udział w odpieraniu ataków niemieckich miała załoga obsadzająca fort I. Przyjęła ona na siebie główne uderzenie Dywizji Pancernej generała Kempfa. Przez nieudolne i błędne rozkazy Naczelnego Dowództwa, Wojsko Polskie wycofano z pozycji Różańskiej. Manewr ten stworzył lukę pomiędzy Armią „Modlin” a SGO „Narew” w którą weszły wojska niemieckie. W czasie walk Różan został poważnie zniszczony.
XI RÓŻAŃSKI PIKNIK MILITARNY – 3.09.2022 – Historia garnizon Różan w czasie II wojny
Od 1939 roku na terenie garnizonu i koszar stacjonowały jednostki Wehrmachtu. Były to jednak oddziały drugorzutowe. W czasie wojny powstał obóz w którym przetrzymywano jeńców wojennych: Włochów, Czechów, Francuzów i Anglików. Wykorzystywano ich przy pracach porządkowych oraz naprawie dróg.
Na terenie fortu nr.1, przez kilka miesięcy byli więzieni Żydzi z Różana w którym więziono ich ponad 400. Zatrudniano ich głównie do usuwania zniszczeń wojennych z września 1939 roku. Żydzi trafili do getta w Makowie.
W latach 1943/44 forty wykorzystywano na magazyny sprzętu wojennego.
Uderzenie Armii Czerwonej pozwoliło 12 października 1944 roku wyzwolić Różan wraz fortami i dużym przyczółkiem. Niestety front zatrzymał się wtedy na kilka miesięcy na linii Narwi. Różan i okoliczne miejscowości, na skutek bombardowania artyleryjskiego i lotniczego zostały doszczętnie zniszczone. Forty jednak zbytnio nie ucierpiały.
Przed opuszczeniem koszar w Kaszewcu jesienią 1944 roku, Niemcy zaminowali i zniszczyli bloki koszarowe.
Zniszczenia były tak poważne, że budynki nie nadawały się do remontu. Przez następnych kilka lat ruiny koszar w Kaszewcu sukcesywnie okradano z cegły i innych materiałów budowlanych. Wybudowano z nich kilkanaście domów na rynku w Różanie, oraz budynek Zespołu Szkół przy ul. Warszawskiej.
Bardzo dużo informacji na temat historii garnizonu można znaleźć na stronie Dzieje Garnizonu Różan (szkoda że strona od 2011 nie jest aktualizowana)
Jedni usuwają, drudzy remontują – sowiecki T-34 symbol Różana
U schyłku epoki Gierka w 1978 roku powstał pomnik braterstwa. Jakże mogłoby być inaczej wybór padł na niezawodny symbol sowieckiej potęgi jakim był czołg T-34. W założeniach projektu napisano: „Pomnik ku czci bohaterów – uczestników walk z hitlerowskim najeźdźcą wojsk polskich w 1939 roku i Armii Radzieckiej w roku 1944 zainicjowany został przez społeczeństwo miasta Różana, celem oddania hołdu uczestnikom boju. W roku 35 rocznicy powstania Ludowego Wojska Polskiego społeczeństwo miasta i gminy w Różanie postanowiło ufundować pomnik dla przypomnienia tamtych dni i złożenia hołdu poległym w walkach i żyjącym uczestnikom bojów.”
Po 1989 roku usunięto z pomnika sierp i młot z wiszącej za czołgiem gwiazdy. W 2008 roku pomnik został odnowiony, m.in. usunięto gwiazdę i dwa miecze grunwaldzkie, a na ich miejscu umieszczono godło Polski i herb Różana. Nie zmieniono natomiast opisów. Istnienie pomnika wywołało spór pomiędzy władzą świecką i duchowną (burmistrza za pozostawieniem pomnika, a proboszcz za usunięciem). Sprawę rozstrzygnął w 2018 r. IPN zgadzając się na pozostawienie pomnika pod warunkiem zmiany tablicy. Z dotychczasowgo napisu: „Chwała bohaterom Wojska Polskiego i Armii Radzieckiej poległym w walce z faszyzmem niemieckim za wolność ziemi różańskiej – społeczeństwo miasta i gminy Różan” usunięto „i Armii Radzieckiej”.
Reasumując jeżeli dalej chcesz dowiedzieć się więcej z pewnością tu też znajdziesz coś o Forcie nr.1 w Różanie
I na koniec jeżeli jesteś fanem motoryzacji i nie tylko, a zastanawiasz się co zrobić z wolnym czasem? Wybierz się na jedną z bez wątpienia godnych uwagi imprez umieszczonych w naszym kalendarzu Zlot Spotkanie Motoryzacja Piknik sezon 2022. Z pewnością mogą Cię też zainteresować inne tematy umieszczone na naszej stronie.
