Era Jazzu w CK Zamek Poznań / 14-15.04

Centrum Kultury ZAMEK w Poznaniu, w tej jednej z największych instytucji kultury w kraju, corocznie ma miejsce 2 500 wydarzeń kulturalnych. W szerokim spektrum działań ZAMKU znajdują się  sztuki wizualne, teatr, film, muzyka oraz literatura. Ta nietuzinkowa lokalizacja będzie gościła dwa jazzowe wydarzenia w ramach cyklu Era Jazzu. W piątek 14 kwietnia wystąpi formacja EABS – „JazZamek Special Edition”, natomiast w sobotę 15 kwietnia goście będą świadkami widowiska muzyczno-teatralnego „Komeda – Nim wstanie dzień”. Siłą sprawczą Ery Jazzu jest Pan Dionizy Piątkowski, wielki entuzjasta i promotor jazzu, autor pierwszej w Polsce Encyklopedii Jazzu. Era Jazzu w CK Zamek Poznań

Era Jazzu w CK Zamek Poznań – 14 kwietnia – EABS

JazZamek Special Edition – najlepszym wprowadzeniem do piątkowego koncertu będą słowa Dyrektora Artystycznego Dionizego Piątkowskiego: – „To najpopularniejsza i najbardziej podziwiana formacja nowego, polskiego jazzu. Honorowana laurami czytelników i krytyków Jazz Forum („najlepsza elektryczna grupa roku”), nominacjami do Fryderyków oraz entuzjastycznymi rekomendacjami najważniejszych magazynów jazzowych świata. Formację EABS (Electro Acoustic Beat Sessions) tworzą Marek Pędziwiatr (klawisze i wokal), Marcin Rak (perkusja), Paweł Stachowiak (gitara basowa, moog), Olaf Węgier (saksofon tenorowy) i trębacz Jakub Kurek.

„Projekty formacji EABS – rekomenduję zespół Dionizy Piątkowski – traktować można jako „warsztatowe” oraz „eksperymentalne”. Związane jest to przede wszystkim z bardzo uniwersalnym podejściem do muzycznej materii, która w ekspozycji zespołu nie ma zasadniczo żadnych ograniczeń. Biorą garściami z jazzowej tradycji (od Komedy po Ahmada Jamala), awangardowej koncepcji orkiestr Sun Ra, pomysłów Davida Axelroda a nawet charyzmatycznej melodyki i skojarzeń Gila Scotta Herona”. Zapowiedzią takich właśnie muzycznych koncepcji był debiutancki zestaw „Puzzle”, jaki muzycy zrealizowali w 2016 roku, potem pojawił się projekt “ Memorial To Miles”, w którym EABS z inspirowali się kompozycjami i nagraniami ze złotego okresu Milesa Davisa”.

EABS – JazZamek Special Edition – rekomendacja

Dionizy Piątkowski mówi, że: – „Dzisiejszy EABS to próba nowego podejścia do jazzu poprzez włączenie nowych brzmień (elektroniki, hip hopu a nawet impulsywnego rapu), szukania w pomysłach odniesień do soulu, funku, hip-hopu, elektroniki i kompozycyjnego eksperymentu nowego jazzu. Tak zrodził się pomysł „Repetitions/Letters to Krzysztof Komeda” – spójna koncepcja kompozytorska zespołu poświęcona legendzie polskiego jazzu – Krzysztofowi Komedzie. Kultowe kompozycje pokazano poprzez ultranowoczesne, jazzowe spojrzenie na „komedowskie” etiudy baletowe, muzykę do filmów fabularnych, krótkometrażowych, dokumentalnych i animowanych oraz kompozycje ilustrujące wiersze polskich poetów. Brzmieniu albumu towarzyszy – jak określają to muzycy EABS – idea “rekonstrukcji z dekonstrukcji”. Ta deklarowana forma odnosi się zatem do hip hopu, sampli oraz loopów, która poprzez środek wyrazu jakim jest jazz, pozwala uzyskać całkowicie nową i unikalną kompozycję. EABS w kompozycje Komedy wplótł autorską mieszankę brzmień hip hopu, jungle, funku, gospel czy szeroko rozumianej elektroniki. „Repetitions/Letters to Krzysztof Komeda” to album zarówno „kultowy”, bo bawiący się brzmieniem Komedy lat 60-tych, z drugiej strony swoista dyrektywa w jakim kierunku zmierza myślenie o nowej, muzycznej strukturze. Z jednej strony mamy więc muzyczne tematy oldskulowego Komedy oraz gościnny udział weterana – Michała Urbaniaka w „Free Witch and No Bra Queen / Sult”; z drugiej ciekawe, ultranowoczesne bawienie się jazzową strukturą, improwizacją oraz artystycznym „buntem” młodych.

Po doskonale przyjętym przez publiczność i krytyków „Repetitions – Letters to Krzysztof Komeda” formacja EABS zrealizował energetyczny album „Slavic Spirits”. Pomysł był w pewnym sensie przyporządkowany sesji „komedowskiej”, ale „główną inspiracją dla albumu jest enigmatyczna „słowiańska melancholia” – deklarują muzycy EABS – to próba kontaktu ze światem bezpowrotnie i brutalnie utraconej kultury. Pod wpływem inspiracji rozważaniami wielu muzyków, historyków, dziennikarzy, pisarzy a nawet psychoterapeutów bardzo szybko zaczęły pojawiać się kompozycje, które zespół wydostał z głębi swojego ducha i wyobraźni. Jest to też próba radykalnego zerwania z utartymi mitami narodowymi, które sterują zbiorową wyobraźnią Polaków. Muzycy skoncentrowali się na mitologii słowiańskiej i demonologii polskiej, jednocześnie zastanawiając się nad współczesną duchową kondycją Polaków”.

EABS – JazZamek Special Edition – rekomendacja c.d.

Po premierze “Repetitions:Letters to Krzysztof Komeda” oraz równie intrygującej płycie “Slavic Spirits”, sekstet EABS przedstawia kolejną, ultranowoczesną sesją „Discipline of Sun Ra”, w której definiuje kompozycje awangardowego i legendarnego artysty Sun Ra. Niektóre kompozycje skierowano w kierunku hip-hopu oraz w duchu inspiracji Gil Scott-Heronem czy Davidem Axelrodem, innym nadano stylistykę juke czy house. „Muzycy nie odtwarzają utworów, tylko tworzą je na nowo, a dzięki odpowiednim informacjom mogą uchwycić ducha oryginału” – deklarował przed laty Sun Ra. EABS podszedł do kompozycji Sun Ra w podobny sposób i kreuje swój jazz kontynuując tradycję i poszanowanie do ortodoksyjnego jazzu, wymykając się równocześnie wielu brzmieniowym schematom i prezentując ciekawe, autorskie podejście do utartych muzycznych standardów i konwencji. Enigmatyczny i zagadkowy tytuł kolejnego albumu „2061” (rok, w którym Kometa Halley’a przeleci bardzo blisko Ziemi) miał odniesienie także do twórczości Sun Ra Arkestry i poprzedniej płyty EABS. Sesja oscyluje na orbitach wielu gatunków takich jak jazz, elektronika czy hip hop.

„Gdyby dokonać ogólnej interpretacji całej twórczości zespołu EABS – zastanawia się Dionizy Piątkowski, szef Ery Jazzu – to można zauważyć, że każdy kolejny album wynika z genezy poprzedniego. Ich wydźwięk jest podobny i można traktować je jako wariacje na ten sam temat. Zmienia się tylko tło opowieści. Wszystko kręci się wokół życia i śmierci, początku i końca świata, a także roli człowieka uwikłanego w to wszystko egzystencjalnie. Po lekcjach jazzowej tradycji, odniesień do klasyki Komedy i „slavic kind of jazz” EABS zgrabnie przenosi się do futuryzmu kultowego wizjonera Sun Ra, by kreować własny, nowoczesny świat dzisiejszego jazzu”.

Wybrana dyskografia EABS – Puzzle Mixtape [2016], Repetitions/Letters to Krzysztof Komeda [2017], Repetitions/Letters to Krzysztof Komeda: Live At Jazz Club Hipnoza Katowice [2018], EABS ft. Tenderlonious – Kraksa / Svantetic [2018], Slavic Spirits [2019], Discipline of Sun Ra [2020), EABS 2061(2022).

Era Jazzu w CK Zamek Poznań – 15 kwietnia – Komeda – Nim wstanie dzień

Poznańska premiera w ramach komedowskiego cyklu Ery Jazzu. „Nim Wstanie Dzień” to muzyczno-teatralne widowisko łączące koncert jazzowy z obrazem. Wraz z mistrzowską grą aktorską, kompozycjami Krzysztofa Komedy, nowoczesnymi efektami graficznymi oraz wizualizacjami przedstawia fabularyzowane życie wybitnego, poznańskiego muzyka i kompozytora. „Nim Wstanie Dzień” to także jedyne w swoim rodzaju połączenie monodramu, animowanych multimediów i muzyki na żywo, wykonywanej przez kwartet jazzowy. „Muzycy kwartetu świadomie zrezygnowali z fortepianu, jako instrumentu harmonicznego – wyjaśnia Dionizy Piątkowski, biograf Komedy – Opierając fakturę znanych kompozycji Komedy wykorzystali brzmienie gitar akustycznych oraz akordeonu. By wykreować nową przestrzeń i nowe rozumienie dynamiki kompozycji wzbogacili je wprowadzając m.in. flety, fletnie, armeński duduk i miękkie instrumenty melodyczne zastępując także klasyczną sekcję etnicznymi instrumentami perkusyjnymi, takimi jak afrykańskie bębny, perskie i arabski idiofony”.

Zespół muzyczny spektaklu tworzą znakomici muzycy: trębacz Adam Kawończyk – legenda polskiego jazzu, muzyk Extra Ball i Made in Poland – Pta­szyna Wró­blew­skiego oraz zespołów Janusza Muniaka, Krzysz­tofa Ście­rań­skiego, Marka Bałaty i Jana Kantego Paw­luś­kie­wicza. Multiinstrumentalista Oleg Dyyak (akor­de­oni­sta, klar­ne­ci­sta i per­ku­si­sta) współ­pra­co­wał z takimi zna­ko­mi­to­ściami, jak John Zorn, Tomasz Stańko, John McLean, Don Byron, Gra­żyna Augu­ścik, Jor­gos Sko­lias czy Frank Lon­don, jest także muzykiem kwar­tetu smycz­kowego Dafo, orkie­stry Sin­fo­nietta Cra­co­via oraz The Cra­cow Kle­zmer Group. Gitarzysta jazzowy Piotr Domagała to wykła­dowca w Insty­tu­cie Jazzu Aka­de­mii Muzycz­nej w Kato­wi­cach, koncertuje i nagrywa z czo­ło­wymi muzy­kami jaz­zowymi (Pio­trem Woj­ta­si­kiem, Ada­mem Kawoń­czy­kiem, Mar­kiem Bałatą). Gitarzysta basowy Krzysztof Witkowski jest nie tylko znakomitym muzykiem i twórcą Mię­dzy­na­ro­do­wego Festi­walu Hałda Jazz, ale także reży­serem i autorem sce­na­riu­sza spek­ta­klu „Nim wsta­nie dzień”. Zało­żony na potrzeby spektaklu kwar­tet, wypra­co­wu­je środki wyrazu będące nie tylko ele­men­tem uzu­peł­nia­ją­cym dzieło teatralne, ale stanowi auto­no­miczne, muzyczne etiudy-opo­wie­ści.

Komeda – Nim wstanie dzień

Kontynuując swą wypowiedź, Dionizy Piątkowski stwierdził, że: – „Reży­ser roz­bu­do­wał rów­nież fabułę pokazu, wpro­wa­dza­jąc moc­niej­sze środki wizu­alne oraz dźwię­kowe, meta­fo­ry­zu­jąc tym samym skru­pu­lat­nie opi­sy­waną przez aktora rze­czy­wi­stość. Pro­ces roz­ko­do­wy­wa­nia sce­na­riu­sza, połą­czony z emo­cjo­nal­nym dzia­ła­niem na sce­nie stwo­rzył zin­ten­sy­fi­ko­wane for­mal­nie wido­wi­sko zapew­nia­jące publicz­no­ści wyjąt­kowe dozna­nia. Krzysz­tof Wit­kow­ski wspól­nie z artystką Agatą Szubą stwo­rzyli reflek­syjny a zara­zem uni­wer­salny język wizu­alny, prze­two­rzony przez nią w formę rysun­ko­wych i malar­skich nota­tek. Pod­dane przez Daniela Kusaka sub­tel­nemu ruchowi ilu­stra­cje stwo­rzyły wie­lo­pla­nowe pej­zaże pamięci Krzysz­tofa Komedy. „Nim wstanie dzień” to także pierw­sza w Pol­sce inter­dy­scy­pli­narna pro­duk­cja inte­gru­jąca grę aktor­ską, muzykę w wyko­na­niu kwar­tetu jaz­zo­wego oraz wizu­ali­za­cje, two­rząc nie­jed­no­znaczny i tajem­ni­czy obraz arty­sty.

Ekspresyjny mono­dra­m – bazu­jący na doku­men­cie i lite­rac­kiej fik­cji – oraz sugestywna gra aktor­ska zapew­niają publicz­no­ści wiele emo­cji. Michał Kosela – absol­went Pań­stwo­wej Wyż­szej Szkoły Teatral­nej we Wro­cła­wiu i aktor Teatru Dra­ma­tycz­nego w Wał­brzy­chu tworzy swoją kreacją nie­jed­no­znaczny i tajem­ni­czy obraz arty­sty. Krzysz­tof Komeda (27.04.1931-23.04.1969) przez wielu ucho­dzący za czło­wieka mil­czą­cego i zamknię­tego w sobie, zapra­sza teraz widza do intym­nej wyprawy w głąb pry­wat­nego świata oso­bi­stych rekon­struk­cji zda­rzeń, wspo­mnień i prze­żyć, które ukształ­to­wały jego wraż­li­wość oraz muzyczną wyobraź­nię. “Nim wsta­nie dzień” to spek­takl teatralny dedy­ko­wany pamięci Krzysz­tofa Komedy. Opo­wiada o życiu, karie­rze, jak rów­nież tra­gicz­nym wypadku − bez­po­śred­niej przy­czy­nie śmierci jed­nego z naj­wy­bit­niej­szych pol­skich kom­po­zy­to­rów oraz pia­ni­stów jaz­zo­wych XX wieku”.

Tekst zawiera cytaty Pana Dionizego Piątkowskiego, oczywiście za jego akceptacją.

Polecam materiał wideo: Era Jazzu ma 20 lat!

Może cię również zainteresować: Festiwal Misteria Paschalia 2023

Słuchaj nas online!