Szczęk oręża i wystrzały z muszkietów po raz kolejny zabrzmią na dziedzińcu zamku w Czersku. W dniach 27-28 maja zamek w Czersku opanują Szwedzi, scenariusz pikniku nawiązuje do jednego z mroczniejszych momentów historii czerskiej warowni. Szwedzi na Zamku w Czersku 2023
Potop Szwedzki – II wojna północna
W pierwszej połowie XVII wieku, Rzeczypospolita była pogrążona w głębokim kryzysie. Powodem takiej sytuacji było wzniecone przez Bohdana Chmielnickiego w 1648 roku, powstanie kozackie na Ukrainie. Sytuacja uległa pogorszeniu gdy na początku 1654 roku, Chmielnicki oddał Kozaków pod opiekę cara Aleksego Michajłowicza, doprowadzając do wojny z Rosją. Z początkiem lata 1654 roku, rozpoczęła się inwazja potężnych sił rosyjskich na Rzeczypospospolitą , najeźdźcy w ciągu roku zajęli prawie całe Wielkie Księstwo Litewskie. Gdy w sierpniu 1655 roku Rosjanie złupili Wilno, w Wielkopolsce trwała już inwazja wojsk króla Szwecji Karola X Gustawa, która zaczęła się 21 lipca 1655 roku. Jednocześnie Rzeczpospolitą osłabiały wewnętrznymi spory, a największym przeciwnikiem Króla Jana Kazimierza był hetman wielki litewski Janusz Radziwiłł.
Jak doszło do najazdu Szwedów na ziemie Rzeczypospolitej w 1655 roku? Przede wszystkim bezczynność armii szwedzkiej po wygranej wojnie trzydziestoletniej (1618-1648) i konieczność jej finansowania. Jednak skarbiec królewski nie dość, że był pusty ale jeszcze zadłużony. Skoro najłatwiej jest „dokopać leżącemu”, Szwedzi licząc na bogate łupy (co okazało się pomyłką) najechali Rzeczypospolitą. Wybrali słabszego przeciwnika, a mogli zaatakować rosnącą w siłę Rosję gdyż to ona zagrażała szwedzkim interesom w basenie Morza Bałtyckiego.
Potop Szwedzki był okresem totalnego niszczenia i rabowania na ziemiach Rzeczypospolitej, zrabowane dobra trafiały do portów w Elblągu i Piławie by następnie drogą morską dotrzeć do Szwecji. Oficjalnie Potop Szwedzki kończył zawarty w 1660 roku Pokój Oliwski, na mocy którego Szwecja była zobowiązana do zwrotu zagrabionych dóbr. Nigdy do tego nie doszło, a wiele z naszych skarbów można zobaczyć w królewskiej zbrojowni – Livrustkammaren w Sztokholmie, już na zewnątrz wszystkich witają spiżowe lwy zrabowane sprzed warszawskiego pałacu Kazanowskich.
Szwedzi na Zamku w Czersku 2023 – tak do tego doszło
W ten weekend przywołamy wydarzenia historyczne rozgrywające się w Czersku w czasie Potopu szwedzkiego, czyli najazdu Szwecji na Polskę. W latach 1655-1660, kiedy to armia szwedzka Karola Gustawa zalała niemal cały kraj, mordując, rabując i niszcząc. Wiele miast, które wtedy popadło w ruinę, nigdy już nie odzyskało wcześniejszego znaczenia. Jednym z nich był Czersk.
7 kwietnia 1656 roku pod Warką polskie wojsko koronne pod dowództwem Stefana Czarnieckiego zwyciężyło Szwedów, dowodzonych przez margrabiego Fryderyka Badeńskiego. Szwedzka kompania dragonów uciekając w kierunku Warszawy zajęła Czersk. Odchodząc trzy dni później spaliła miasto i wysadziła wewnętrzne zabudowania zamku.
Czersk z tych zniszczeń już się nie podniósł, tracąc znaczenie na rzecz powstałej nieopodal kilka lat później Nowej Jerozolimy – dzisiejszej Góry Kalwarii.
Podczas imprezy SZWEDZI NA ZAMKU zobaczyć można odegraną przez rekonstruktorów scenę szwedzkiego napadu na zamek, pokazy konne, manewry formacji wojskowych, a nawet wysłuchać koncertu muzyki dawnej.
Zapraszamy również do karczmy z jadłem i napitkiem a także do licznych kramów rzemiosł dawnych, które powstaną na dziedzińcu zamku, w sobotę i niedzielę już od godz. 12.00
Szwedzi na Zamku w Czersku 2023 – PROGRAM IMPREZY
Sobota
14.00 – Prezentacja grup, manewry formacji wojskowych – piechoty polskiej, pionierów i muszkieterów
16.00 – Pokaz artylerii dawnej w wykonaniu grupy „Sarmata”
17.30 – Koncert muzyki dawnej „Kapeli 2-go Pułku”
19.00 – Odbicie zamku, czyli wieczorna bitwa
Niedziela
12.00 – Wystrzał na Anioł Pański – pokaz artyleryjski grupy „Sarmata” oraz otwarcie targowiska historycznego
13.00 – Potyczka o zamek – starcie wojsk polskich z garnizonem szwedzkim
15.00 – Pokaz jazdy dawnej w wykonaniu Xiążęcej Drużyny
17.00 – Zakończenie imprezy
Jak możemy przeczytać w opracowaniu Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. W trakcie Potopu Szwedzkiego zniszczono całkowicie: 188 miast, 186 wsi, 81 zamków, 136 kościołów, 30 młynów, 10 browarów, 89 pałaców. Wywieziono lub zniszczono wiele dóbr kultury oraz duże ilości dokumentacji. Liczba ludności zmniejszyła się o 40%.
Ciekawy materiał wideo: Dzieje Czerska – Szwedzi na Zamku
Może cię zainteresować: Polsko-Czeski Piknik Historyczny – inscenizacja bitwy pod Monte Cassino
