Nie każda zmiana personalna w polityce niesie ze sobą realne znaczenie. Są jednak takie nominacje, które od początku budzą uwagę nie dlatego, że ktoś „został powołany”, ale dlatego, że od lat robił dokładnie to, co teraz ma robić systemowo. Tak jest w przypadku Mai Nowak, polityczki Polski 2050, która zastąpiła Łukasza Krasonia na stanowisku Pełnomocniczki Rządu ds. Osób z Niepełnosprawnościami.
To awans, który nie jest zaskoczeniem dla środowisk społecznych i organizacji pozarządowych. Raczej konsekwencją wieloletniej pracy, obecności w komisjach, zespołach parlamentarnych i – co rzadkie – bardzo bliskiego kontaktu z codziennością osób z niepełnosprawnościami.
Polityka z praktyki, nie z gabinetu
Maja Nowak była dotąd przewodniczącą Parlamentarnego Zespołu ds. Osób z Niepełnosprawnościami, wiceprzewodniczącą sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny oraz przewodniczącą Podkomisji ds. Osób z Niepełnosprawnościami i Włączenia Społecznego. To właśnie tam, z dala od kamer i sejmowych awantur, powstają rozwiązania, które później decydują o realnym życiu setek tysięcy osób.
Jej nazwisko regularnie pojawiało się przy pracach nad systemową asystencją osobistą – jednym z najbardziej palących tematów polskiej polityki społecznej ostatnich lat. Nie jako hasło wyborcze, lecz jako konkretna ustawa, nad którą pracowały Polska 2050 i Lewica.
– Asystencja to nie luksus, to prawo do niezależności. To nie jest wydatek socjalny, to inwestycja – mówiła latem tego roku, jeszcze zanim objęła nowe stanowisko. I dodawała, że walka o asystencję osobistą to w istocie walka o Polskę równych szans.
Asystencja jako fundament, nie dodatek
Nowa Pełnomocniczka jasno artykułuje swoje priorytety. Systemowa asystencja osobista nie jest dla niej „programem”, który można włączyć lub wyłączyć w zależności od budżetu. To narzędzie umożliwiające pracę, edukację, życie rodzinne i społeczne. Bez niej dostępność pozostaje pustym słowem.
W jej narracji widać wyraźne odejście od myślenia o niepełnosprawności wyłącznie w kategoriach wsparcia socjalnego. Mowa jest o aktywizacji, niezależności i uczestnictwie, a nie o opiece rozumianej jako wyręczanie.
Doświadczenie, które trudno udawać
To, co wyróżnia Maję Nowak na tle wielu urzędniczych nominacji, to fakt, że jej kompetencje nie kończą się na sejmowych dokumentach. Jest absolwentką pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, ukończyła studia magisterskie z zakresu aktywizacji i rozwoju wspólnot lokalnych oraz studia podyplomowe z przedsiębiorczości i doradztwa zawodowego.
Jest także tłumaczką-przewodniczką osób głuchoniewidomych, szkoleniowczynią i egzaminatorką dla tłumaczy-przewodników. Przez blisko 20 lat działała jako wolontariuszka i liderka organizacji pozarządowych.
To doświadczenie zawodowe i społeczne sprawia, że kwestie dostępności, wsparcia czy barier systemowych nie są dla niej abstrakcją. Tym bardziej że – jak sama podkreśla – prywatnie jest mamą syna z niepełnosprawnością. Ten fakt nie jest elementem autopromocji, lecz tłem, które nadaje jej działaniom autentyczność i konsekwencję.
Co dalej
W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Maja Nowak odpowiada za całość spraw związanych z osobami z niepełnosprawnościami. Jej zadaniem jest nadzór nad tworzeniem i wdrażaniem systemu wsparcia, gospodarowanie środkami Funduszu Solidarnościowego oraz koordynacja polityki państwa w obszarze włączenia społecznego.
Przed nią trudne miesiące. Oczekiwania są wysokie, środowiska uważnie patrzą na tempo prac legislacyjnych, a temat asystencji osobistej nie znosi półśrodków. Jedno jednak jest pewne: to nominacja osoby, która nie musi się uczyć problemu od zera, bo od lat jest jego częścią.
