Tarpan 233 FSR to pierwszy rolniczy samochód całkowicie zaprojektowany w kraju i wyprodukowany z polskich podzespołów. Przeczytaj w jakich bólach się rodził.
FSR TARPAN 233 – samochód który miał wspomóc pracę rolników
FSR TARPAN 233 – zanim doszło do ostatecznej produkcji tego samochodu, inżynierowie musieli budować wiele prototypów…
Pick-up FSR TARPAN 233 – Zanim powstał Tarpan była Warta…
Na przełomie lat 60-tych i 70-tych podjęto decyzję o budowie samochodu dla celów rolniczych. Jako, że Wielkopolska była przodującym regionem w produkcji rolniczej, zdecydowano się właśnie tu skonstruować samochód. Wkrótce później dwa poznańskie ośrodki zbudowały prototypy pojazdów.
Pierwszym prototypem była Warta 1 oraz Tarpan. Jak się później okazało, decyzja podjęta przez władze przewidywała tym razem współprace dwóch zespołów razem to jest poznaniaków i warszawiaków. Tym razem projekt zaczęto od zera, a podzespoły wzięto nie jak ostatnio z Syreny, a z Warszawy. Przede wszystkim był to silnik M20 stosowany również w ŻUKu. Tak powstała Warta 2. Jednak po dyskusji, nazwę zmieniono na Tarpan 233, a Tarpan oznaczał symbol wytrzymałego polskiego konia… No właśnie koń był wytrzymały i pewny a produkt FSR był dramatycznie niskiej jakości.
FSR TARPAN 233 – początki produkcji
Do końca 1972 roku w zakładach w Antoninku koło Poznania wyprodukowano serię 25 sztuk samochodów. W kwietniu 1973 roku wyprodukowano już 250 pojazdów Tarpan 233.
Badania eksploatacyjne oraz wymagania technologiczne spowodowały konieczność wprowadzenia zmian w konstrukcji tego pojazdu. W wyniku modernizacji zmienił się wygląd samochodu. Wprowadzono nowy przedni zderzak, nowe lampy kierunkowskazów przednich (zastosowane z Polskiego Fiata 125p) oraz nową, węższą, atrapę grilla nie osłaniającą już reflektorów.
W nadwoziu zlikwidowano zewnętrzne krawędzie spawalnicze. Stare klamki przyciskowe zastąpiono klamkami z Polskiego Fiata 126p. We wnętrzu nadwozia poprawiono kształt przednich foteli, zestaw wskaźników oraz długość i kąt pochylenia kolumny kierownicy został również zmieniony. W tylnym zawieszeniu zastosowano amortyzatory teleskopowe. W roku 1974 wyprodukowano już 1582 sztuki. Alternatywnie wciąż stosowano silniki typu M20 i S-21. Tarpan zużywał około 12 do 14 litrów benzyny na 100 km, a jego prędkość maksymalna wynosiła 100 km/h.
Z roku na rok produkcja tych pojazdów wzrastała.
FSR TARPAN 233 – wersje w 3 odmianach
Samochód zaprezentowano w 2 wersjach: osobowej i towarowej. Wersja osobowa miała 6 miejsc, zmniejszoną do 140 cm skrzynię ładunkową i możliwość przewożenia 350 kg ładunku. W wersji towarowej długość skrzyni wynosiła 200 cm i ładowność wynosiła 575 kg przy 3 osobach, które siedziały tylko z przodu.
Pierwszą nową odmianą Tarpana 233 była wersja pick-up z trzyosobową kabiną. Nadwozie tego samochodu powstało poprzez skrócenie kabiny. Skrzynię ładunkową zasłonięto brezentową opończą. Egzemplarze w wersji pick-up wykonano w 1975 roku, lecz produkcję seryjną rozpoczęto w sierpniu 1976 r.
Tarpan w wersji kombi miał całkowicie obudowaną przestrzeń ładunkową. Model ten zachował przesuwną ściankę. W tylnej ścianie umieszczono drzwi ze stałym oknem. Były one zawieszone na górnej krawędzi, a w położeniu otwartym utrzymywały je specjalne drążki skrętne znajdujące się między zawiasami. Do układu napędowego wprowadzono też dzielony wał napędowy. Produkcję wersji kombi rozpoczęto w październiku 1976 roku.
Tarpana produkowano w trzech wersjach: standard, kombi i pick-up. W roku 1975 podpisano pierwszy kontrakt eksportowy. W latach 1975-1976 sprzedano 450 sztuk do Grecji. Z kolei kolejny kraj, który kupił Tarpana był Iran.
FSR TARPAN 233 – Zbliżający się koniec wersji 233
W końcu kwietnia 1977 roku z taśmy montażowej FSR zjechał już 10 000 Tarpan. W tym samym czasie w fabryce zbudowano prototyp Tarpana wyposażonego w nowy krajowy silnik 4C90 o zapłonie samoczynnym. Ten słynny czterocylindrowy silnik opracowano i wykonano w Wytwórni Silników Wysokoprężnych w Andrychowie. Przy objętości skokowej 2417 cm³ osiągał on moc 70 KM przy 4200 obr/min. Badaniom poddano też Tarpany wyposażone w zespół napędowy pochodzący z Polskiego Fiata 125p 1500.
W FSR opracowano również konstrukcję jednoosiowej przyczepy bagażowej przystosowanej do Tarpana. Ładowność wynosiła 400 kg, a do budowy jej skrzyni wykorzystano po prostu wytłoczki nadwozia produkowanego samochodu.
Produkcja Tarpanów wciąż rosła, a od roku 1978 oficjalnie do produkcji weszła unowocześniona wersja 237, którą produkowano aż do 1995 roku.
