„Automat” to spore udogodnienie, jednak bez właściwej troski może stać się źródłem wielu problemów. Jak zadbać o automatyczną skrzynię biegów?

Człowiek bardzo szybko przyzwyczaja się do dobrego. Niegdyś przeklinane „automaty”, dziś stanowią chętnie wybieraną opcję. Zwykle bywa tak, że nawet najwięksi sceptycy „miękną” po pierwszej przejażdżce samochodem z nowoczesnym „automatem”. Aksamitne działanie, błyskawiczna zmiana biegów, trafny dobór przełożeń – współczesne konstrukcje nie mają już nic wspólnego z archaicznymi wynalazkami, które zamiast udogodnieniem, często bywały utrapieniem. Niestety, stan euforyczny najczęściej kończy się już przy pierwszej poważnej awarii. O ile wiele problemów wynika z wad konstrukcyjnych danego urządzenia lub zwyczajnie – ze zużycia eksploatacyjnego, to niektórych problemów można uniknąć. Należy jednak pamiętać o prawidłowych zasadach eksploatacji. Jak zadbać o automatyczną skrzynię biegów? Poniżej przedstawiamy kilka porad.

Jak zadbać o automatyczną skrzynię biegów? Poznajmy dostępne konstrukcje

„Automat” w żadnym wypadku nie jest wynalazkiem „naszych czasów”. Prace nad takimi konstrukcjami rozpoczęły się już w latach 30. Nie dziwi zatem fakt, że na przestrzeni lat tego typu urządzenia ewoluowały i doczekały się wielu odmian. Dlaczego o tym wspominamy? Ponieważ wiedza na temat rodzaju skrzyni, jaka została zastosowana w samochodzie, warunkuje jej prawidłową eksploatację.

Wciąż najpopularniejszym rozwiązaniem jest skrzynia automatyczna z przekładnią hydrokinetyczną. Upraszczając, mechanizm składa się z dwóch „mis” zaopatrzonych w skierowane ku sobie łopatki. Obudowę wypełnia olej, który odpowiada za napędzanie łopatek – im głębiej wciśnięty jest pedał gazu, tym większe ciśnienie jest wytwarzane. Hydrokinetyka sprzężona jest z przekładnią o konstrukcji planetarnej.

Inaczej skonstruowana jest skrzynia bezstopniowa. Tutaj mamy do czynienia z dwiema parami kół stożkowych, napędzanych pasem. Zmiana przełożeń następuje w wyniku poosiowego ruchu kół.

W niektórych modelach samochodów możemy spotkać też przekładnie zautomatyzowane. Nie jest to klasyczny automat, a jedynie skrzynia manualna z dołożoną hydrauliką i elektroniką sterującą. Mechanizm odpowiada za obsługę sprzęgła i zmianę przełożeń i w rezultacie odczucia z jazdy tylko nieznacznie odbiegają od tych, jakie oferuje skrzynia automatyczna.

Niezwykle popularnym rozwiązaniem stają się skrzynie dwusprzęgłowe. W tym przypadku mamy do czynienia z ewolucją skrzyni zautomatyzowanej, w której biegi parzyste i nieparzyste umieszczone są na dwóch oddzielnych wałach, z których każdy zaopatrzony jest we własne sprzęgło. Zmiana przełożeń następuje w chwili rozłączenia jednego i załączenia drugiego sprzęgła (wcześniej bieg jest już przygotowany).

Jak zadbać o automatyczną skrzynię biegów, czyli co warto wiedzieć?

Każdy „automat” jest zaopatrzony w kilka trybów jazdy. Bez względu na rodzaj zamontowanej skrzyni, powinny być one wykorzystywane rozważnie, z głową i tak jak „książka pisze”. Bardzo często popełnianym grzechem jest wrzucanie trybu R (czyli biegu wstecznego) w chwili, gdy samochód wciąż jeszcze toczy się do przodu. Pamiętaj, wpierw należy wyhamować samochód do zera!

Kolejny często popełniany błąd to nadużywanie trybu P. Ta opcja została przewidziana do użytku w chwili, gdy pojazd będzie stał w miejscu nieco dłużej. Błędem jest wybieranie trybu P podczas każdego zatrzymania auta lub w trakcie krótkiego postoju, np. na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną. Dlaczego? Wynika to z faktu, że zablokowanie przekładni (czyli po wybraniu trybu P) zużyciu eksploatacyjnemu ulegają zawory odpowiedzialne za kontrolę przepływu oleju. Do przyspieszenia tego procesu doprowadzamy też za każdym razem, gdy „gasimy” silnik w trybie D, czyli drive.

Należy zdać sobie sprawę z tego, że nie tylko olej silnikowy wymaga rozgrzania. Dynamiczna jazda tuż po uruchomieniu jednostki napędowej znacząco przyspiesza zużycie skrzyni. Kolejna rzecz to postój na pochyłości drogi bez wciśniętego hamulca – to raczej kiepski pomysł.