DMC, Masa własna, Rzeczywista masa całkowita

Skróty i wyrażenia na dokumencie dowodu rejestracyjnego tj: DMC, Masa własna, Rzeczywista masa całkowita. Po co są i dla kogo?

Prawo jazdy kategorii B

Posiadacze prawa jazdy kategorii B których jest najwięcej mają największe możliwości które nie kończą się na samochodach osobowych. Tego typu prawo jazdy pozwala na prowadzenie samochodów, których masa całkowita nie przekracza 3,5 tony. Oznacza to że można kierować zwykłymi samochodami osobowymi, SUVami, samochodami terenowymi oraz częścią samochodów dostawczych.

Kategoria B pozwala też na kierowanie zespołem pojazdów. Można więc podczepić przyczepę do auta pod warunkiem, że razem z samochodem nie przekroczą one masy 3,5 tony. Możliwością powiększenia tej masy daje dodatkowy wpis w prawie jazdy, czyli tzw. kod 96 (tu trzeba wcześniej zdać egzamin praktyczny). B96 daje prawo do kierowania zespołem pojazdów o łącznej wadze do 4250 kg.

Kierowcy z prawem jazdy kategorii B mają uprawnienia w Polsce do prowadzenia ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego (koparka, walec drogowy). Można je prowadzić z przyczepą lub przyczepami pod warunkiem, że łączna waga pojazdów nie przekracza 750 kg.

Kategoria	Ciężar zespołu pojazdów
B	· 3500 kg – maksymalna masa zestawu samochód i przyczepa· 4250 kg – maksymalna masa zestawu samochód i przyczepa lekka (do 750 kg)
B96	· 4250 kg – maksymalna masa zestawu samochód i przyczepa ciężka (powyżej 750 kg, ale nie cięższa niż prowadzony pojazd)
B+E	· 7000 kg – zespól pojazdów o poszczególnych ciężarach do 3500 kg· 6125 kg – zespół pojazdów z hamulcem najazdowym, gdzie waga przyczepy nie może przekraczać 2625 kg (3500+2625=6125 kg)

Kategoria prawa jazdy B, nie uprawnia to kierowania wszystkimi samochodami kempingowymi. Jakie więc prawo jazdy trzeba mieć, aby jeździć kamperem?
Większość kierowców posiada tylko kategorię B, która uprawnia do poruszania się autami osobowymi. Ale nie tylko ponieważ kategoria B, daje nam również prawo jazdy na lekkie motocykle, samochody dostawcze i mikrobusy oraz kampery.

Jakie kampery możemy prowadzić z prawem jazdy kat. B?

Na część kamperów, głównie tych małych i średnich, w zupełności wystarczy najpopularniejsza kategoria prawa jazdy. Głównym czynnikiem jest tu wartość dopuszczalnej masy całkowitej (DMC), która w przypadku kategorii B nie powinna przekraczać 3,5 tony. Informację na temat DMC znajdziemy w rubryce F dowodu rejestracyjnego samochodu, także kempingowego.

Prawo jazdy kategorii C

Gdy chcesz prowadzić samochód o masie większej niż 3,5 tony wtedy wymagane jest prawo jazdy kategorii C, C1, C1+E lub C+E. Podobnie, jak w przypadku prawa jazdy z kategorii B, z tych uprawnień wyłączone są autobusy.

Uprawnienia do kierowania z prawem jazdy kategorii C

samochodami o masie większej niż 3,5 tony; z tej grupy,

samochodami z lekką przyczepą, czyli taką, której waga nie przekracza 750 kg,

pojazdami wolnobieżnymi, także z przyczepą lub przyczepami o wadze nieprzekraczającej 750 kg,

ciągnikami rolniczymi, także z przyczepą lub przyczepami o wadze nieprzekraczającej 750 kg.

Różnica pomiędzy kategorią C a C1 polega na tym, że C1 ma górne ograniczenie w wadze pojazdu. Z uprawnieniami C1 możesz prowadzić samochody, których waga nie przekracza 7,5 tony. Kategorie prawa jazdy C+E oraz C1+E pozwolą na kierowanie pojazdami danej grupy z przyczepą lub przyczepami, których masa nie może przekroczyć 12 ton.

Masa całkowita pojazdu a rzeczywista masa pojazdu (rzeczywista masa całkowita a dopuszczalna masa całkowita)

Uwaga: dopuszczalna masa całkowita to nie to samo co masa własna pojazdu. DMC oznacza wagę samochodu wraz z przewożonym ładunkiem, tzn. bagażem i wszystkimi pasażerami. Masa własna określa wagę kampera w stanie gotowym do jazdy. Jeśli zatem samochód kempingowy waży 3 tony, a jego DMC wynosi 3,5 tony, możemy do niego zabrać 500 kg ładunku.

Gdy dopuszczalna masa całkowita (DMC) kampera przekrac- za 3,5 tony, do kierowania nim uprawnia wyższa kategoria prawa jazdy. Jeśli DMC mieści się w przedziale 3,5-7,5 tony, wymagana jest kategoria C1 lub C, natomiast w przypadku wartości powyżej 7,5 tony – pełna kategoria C. Zanim wyruszymy w trasę lepiej zajrzeć do rubryki F w dowodzie rejestracyjnym. Inaczej narazimy się na mandat.

DMC, Masa własna, Rzeczywista masa całkowita – Dopuszczalna masa całkowita (skrót DMC)

Dopuszczalna masa całkowita (skrót DMC ) – łączna masa pojazdu (lub zespołu pojazdów) na postoju, gotowego do drogi wraz z masą ładunku deklarowaną jako dopuszczalna przez właściwe władze państwa rejestracji pojazdu. (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 70/2012 z dnia 18 stycznia 2012 r. w sprawie sprawozdań statystycznych w odniesieniu do transportu drogowego rzeczy. (CELEX: 32012R0070)). Dopuszczalna masa całkowita pojazdu

Wartość maksymalnej masy pojazdu określana jest podczas badań homologacyjnych poprzedzających wprowadzenie samochodu do sprzedaży i wpisywana jest do dowodu rejestracyjnego. Producent określa również masę własną auta, czyli ciężar samochodu w stanie gotowym do jazdy.

Według prawa o ruchu drogowym w Polsce to największa, określona właściwymi warunkami technicznymi masa pojazdu obciążonego osobami i ładunkiem, dopuszczonego do poruszania się po drodze.

( Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 450)). W Polsce definiuje to rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 31.12.2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.( Ile pojazd może ważyć, określone jest w par. 3, drugiego działu rozporządzenia pt. wymiary, masy i naciski osi pojazdu.) ( akty-prawne/-Dz.U.2016.2022 t.j.-ustaw/warunki-techniczne-pojazdow-oraz-zakres-ich-niezbednego-wyposażenia-par-3

Dla nas najważniejsze będą pkt. 7; 8; 9; 10; 11; 12; 13; 14; 15; 16

DMC składa się z dwóch elementów:

• – masa własna gotowego do drogi pojazdu,
• – masa jego możliwego obciążenia zgodna z wartościami w homologacji.

Jest to nie tylko waga samego pojazdu, ale i jego pasażerów oraz ładunku. Tak zsumowana masa podlega badaniom homologacyjnym.

DMC, Masa własna, Rzeczywista masa całkowita – Dopuszczalna masa całkowita, a prawo jazdy kat. B

Na DMC trzeba zwrócić uwagę z kilku powodów:

• Posiadane uprawnienia – w przypadku prawa jazdy kat. B, zmotoryzowany może prowadzić samochody o masie całkowitej do 3,5 tony. Wśród nich nie brakuje jednak samochodów, które przekraczają dopuszczalną masę DMC (np. kampery, pick-up). Oznacza to, że kierowca powinien mieć prawo jazdy kat. C. W innym wypadku grozi mu mandat, jeżeli zostanie potraktowany jak osoba bez uprawnień.
• Przeładowanie samochodu – przy prowadzeniu pojazdu z uprawnieniami do 3,5 tony, przekroczenie masy DMC z dowodu rejestracyjnego grozi mandatem. Oprócz tego funkcjonariusz nie dopuści pojazdu do ruchu, dopóki kierowca nie pozbędzie się nadbagażu i uzyska dopuszczalną normę masy DMC.
• Parkowanie na chodniku – na chodniku parkować można wyłącznie pojazdami o masie DMC do 2,5 t, parkując w miejscu, gdzie nie jest to zabronione znakami i zostawiając przy tym wystarczającą ilość miejsca dla pieszych. Parkowanie na chodniku cięższym pojazdem skutkuje mandatem.

Zakaz wjazdu – na niektórych drogach o ograniczonej nośności stosuje się znaki zakazujące poruszania się pojazdów o danej masie rzeczywistej: zwykle jest to np. 7 t. Jednak są uliczki, gdzie masa została ograniczona do 2,5 t, a to oznacza, że większość aut typu pick-up, dostawczych czy większych SUV-ów nie ma prawa się tam poruszać. Ustawodawca zdecydował tu o wzięciu pod uwagę masy rzeczywistej, a nie DMC, może się więc zdarzyć, że dany pojazd bez ładunku będzie mógł wjechać, ale choćby po zabraniu pasażerów już nie.

Uprawnienia – posiadając kategorię B, można prowadzić pojazdy i zespoły pojazdów, których DMC nie przekracza 3,5 t. Jest jednak wyjątek. Jeśli korzystamy z przyczepy lekkiej (do 750 kg DMC), masa zestawu może przekroczyć 3,5 t. W skrajnym przypadku będzie to nawet 4,25 t, czyli DMC samochodu osobowego 3,5 t i przyczepy 0,75 t.

Masa a obowiązkowe opłaty drogowe – rzeczywista masa całkowita pojazdu

Pojazdy lub zespoły pojazdów, których DMC przekracza 3,5 t, muszą obowiązkowo wnosić opłaty drogowe za przejazd niemal 3700 km tras w Polsce. W tym przypadku liczy się DMC, a nie masa rzeczywista.

Przypomnijmy, że dopuszczalną masę całkowitą pojazdu należy sprawdzić w jego dowodzie rejestracyjnym. Szukać jej należy w pozycji F.2 tego dokumentu.

Różnica pomiędzy F.1 a F.2 w dowodzie rejestracyjnym

Dopuszczalna masa całkowita (DMC). po co w dowodzie rejestracyjnym jest rubryka F.1 oznaczająca maksymalną masę całkowitą, skoro obie wartości się pokrywają. Rubryki F.1 i F.2 wcale nie są tym samym, choć w większości dokumentów wartości tam wpisane są identyczne. Jednak nie jest to zasada, a różnice są dość istotne. W najbardziej zrozumiały sposób, wygląda to następująco:

• F.1 – maksymalna masa całkowita przewidziana technicznie przez konstruktora pojazdu, będąca największą technicznie dopuszczalną masą całkowitą pojazdu, wynikającą z jego konstrukcji i wykonania, określoną przez producenta. Oznacza to po prostu, że producent pojazdu określił, ile maksymalnie może ważyć pojazd. 
• F.2 – maksymalna masa całkowita dla pojazdu przewidziana krajowymi przepisami, dopuszczalna masa całkowita pojazdu, będąca największą, określoną w przepisach o warunkach technicznych masą pojazdu obciążonego osobami i ładunkiem, dopuszczonego do poruszania się po drodze. To maksymalna masa pojazdu przewidziana przepisami w kraju.

W przypadku F.1 mówimy o masie, jaką jest w stanie unieść konstrukcja auta, jego fabryczne ogumienie czy wyhamować fabryczny układ hamulcowy. Konstruktorzy wielu samochodów biorą pod uwagę lokalne przepisy, ale często takie auta trafiają na różne rynki więc nie jest to regułą.

Bywa tak że masa z rubryki F.1 nie pokrywa się z masą w rubryce F.2. Czasami z przyczyn technicznych (np. zmiany konstrukcyjne) wymagane jest zmniejszenie DMC, czyli wartości w rubryce F.2. Takie rozbieżności dotyczą przede wszystkim pojazdów ciężarowych.

Gdy konstrukcja pojazdu jest przystosowana do większej maksymalnej masy całkowitej, to w rubryka F.1 będzie miała wpisana większą wartość niż rubryka F.2.

Upewnij się i zajrzyj do dowodu rejestracyjnego.

Jeśli dopuszczalna masa całkowita pojazdu F.2 nie przekracza 3,5 t, możesz prowadzić go, mając kat. B. W innym przypadku będziesz potrzebować kat. C1 (samochody z DMC poniżej 7,5 t) lub nawet kat. C (samochody z DMC powyżej 7,5 t).

Większość pojazdów kempingowych powstaje na bazie aut dostawczych, do kierowania którymi wystarczy kat. B.

DMC jest też istotna ze względu na przeładowanie samochodu co może poskutkować nawet zakazem dalszej jazdy (trzeba wezwać lawetę), a w razie jakiegokolwiek wypadku przestaje działać polisa ubezpieczeniowa. Najpopularniejsze kampery ważą ok. 3 t, więc jeśli ich DMC wynosi 3,5 t, to do dyspozycji zostaje jeszcze tylko 500 kg. Lepiej jednak tego nie robić, bo grożą ci dużo gorsze konsekwencje niż mandat.

Może się więc okazać, że masa z rubryki F.1 nie będzie pokrywała się z masą w rubryce F.2. Bywa też tak, że z przyczyn technicznych (np. zmiany konstrukcyjne) wymagane jest zmniejszenie DMC, czyli wartości w rubryce F.2.

Zwykle rozbieżności dotyczą pojazdów ciężarowych. Wartości graniczne w Polsce dla dopuszczalnych mas całkowitych w zależności od liczby osi to:

• 18 ton dla pojazdu dwuosiowego.
• 25 ton dla pojazdu trzyosiowego.
• 32 tony dla pojazdu czteroosiowego.
• Jeśli jednak konstrukcja pojazdu jest przystosowana do większej maksymalnej masy całkowitej, to w rubryka F.1 będzie miała wpisana większą wartość niż rubryka F.2.

• 

• 

DMC, Masa własna, Rzeczywista masa całkowita – A co z przyczepą kempingową?

Tu może wystarczyć prawo jazdy kat. B, ale dobranie odpowiedniej przyczepy wymaga policzenia. Kat. B będzie odpowiednia tylko wtedy, kiedy suma DMC obu pojazdów nie przekracza 3,5 t. Nie oznacza to jednak, że jeśli DMC samochodu wynosi np. 1800 kg, to będzie on mógł pociągnąć przyczepę o DMC 1700 kg.

Ponieważ w dowodzie rejestracyjnym auta jest bowiem rubryka F.3 , która określa DMC zestawu składającego się z dwóch pojazdów – samochodu osobowego i ciągniętej za nim przyczepy. Suma DMC auta i DMC przyczepy nie może przekraczać wartości wpisanej w tym polu. Uciąg samochodu określa z kolei liczba z pola O.1, w którym znajdziesz informację o maksymalnej DMC przyczepy z hamulcem najazdowym. Zazwyczaj jest to po prostu różnica DMC zespołu i DMC pojazdu (wyjątkiem są np. niektóre francuskie auta).

Jeśli zsumowane DMC samochodu i DMC przyczepy przekracza 3,5 t, ale mieści się w DMC zespołu pojazdów, konieczne będzie odbycie kursu i zaliczenie egzaminu na kat. B+E. Wówczas zyskasz uprawnienia do kierowania zestawem o DMC do 7 t. Jest też sposób który nie wymaga uczęszczania na kurs. Do podstawowej kat. B można uzyskać dodatkowy kod 96. By to zrobić wystarczy zapisać się na egzamin państwowy (170 zł) i go zdać.

Wpis ten w prawie jazdy daje nam możliwość do holowania cięższych przyczep, wtedy DMC zestawu może wynosić nawet 4,25 t.

Trzeba przy tym spełnić dwa warunki:

– rzeczywista masa przyczepy nie może przekraczać rzeczywistej masy samochodu.

• – proporcja DMC samochodu do DMC przyczepy musi rozkładać się w stosunku 1,33:1.
• Trzeba pamiętać, że jeśli masa zestawu przekroczy 3,5 t, to będzie on traktowany tak samo jak pojazdy ciężarowe, a to nakłada na kierowcę dodatkowe opłaty drogowe.

Masa własna – deklarowana kontra rzeczywista masa całkowita

Masa własna może się różnić między różnymi egzemplarzami tego samego modelu – zależy to np. od faktycznego wyposażenia. Stała jest zwykle tylko dopuszczalna masa całkowita (dla danej wersji silnika). Producenci podają zwykle wartość możliwie najniższą dla danej wersji.

Ładowność to różnica między dopuszczalną masą całkowitą (określoną przez producenta maksymalną wagą auta, przy której jazda jest bezpieczna), a jego masą własną, czyli ciężarem auta w stanie gotowym do jazdy, z płynami eksploatacyjnymi i zbiornikiem paliwa wypełnionym w 90 proc. Co za tym idzie, jeśli oficjalnie podawana ładowność może odbiegać od rzeczywistości, to również wpływa to na ładowność.

Typowy problem w kamperach

Najgorzej jest z kamperami. Choć oficjalnie ładowność takich pojazdów nie jest imponująca, przypomina raczej tę dla auta osobowego, to w rzeczywistości bywa o wiele gorzej.

DMC, Masa własna, Rzeczywista masa całkowita – Restrykcje za przekroczoną DMC

Jeśli okaże się, że dopuszczalna masa pojazdu została przekroczona (w wielu krajach, w tym w Polsce, sprawdza się wagę pojazdów automatycznie), kierowca musi liczyć się z zakazem dalszego poruszania się takim pojazdem bez zdjęcia nadmiaru ładunku. Dodatkowo grozi nam mandat.

Rzeczywista masa całkowita – według kodeksu drogowego masa pojazdu łącznie z masą znajdujących się na nim rzeczy i osób. (Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 450)

Masa własna pojazdu – masa pojazdu (lub zespołu pojazdów), nie wliczając jego ładunku, w stanie nieruchomym i gotowym do drogi, którą określiły właściwe władze kraju rejestracji pojazdu.

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem o ruchu drogowym jest to masa pojazdu z jego normalnym wyposażeniem, paliwem, olejami, smarami i cieczami w ilościach nominalnych, bez kierującego (Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 450)).

Według dyrektywy europejskiej 95/48/EC (Dyrektywa Komisji 95/48/WE z dnia 20 września 1995 r. dostosowująca do postępu technicznego dyrektywę Rady 92/21/EWG dotyczącą mas i wymiarów pojazdów silnikowych kategorii M1 (CELEX: 31995L0048)) masa własna definiowana jest wraz z kierowcą ważącym 75 kg. Konsekwencją tego są dane homologacyjne pojazdów, które zawierają masę własną wraz z kierowcą, co w rezultacie prowadzi do tego, iż w dowodach rejestracyjnych pojazdów masa własna zawiera masę kierowcy.

Aby obliczyć ładowność, należy od wartości z pola F1 (maksymalna masa całkowita pojazdu) odjąć liczbę z pozycji G (masa własna pojazdu).

Przekroczenie ładowności samochodu to nie zawsze wina kierowcy, który może nie zdawać sobie sprawy, że masa jest wyższa, niż podaje to producent. Nie zmienia to jednak faktu, że konsekwencje przeładowania (zarówno te związane z przepisami, jak i wpływające na prowadzenie pojazdu) niemal zawsze spadają na użytkownika. Warto więc zważyć swój pojazd, aby znać jego rzeczywistą masę i ładowność.

Obejrzyj Kalendarz imprez motoryzacyjnych Zlot Spotkanie Motoryzacja Piknik sezon 2022

Słuchaj nas online!