Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku, trwało 63 dni do 3 października 1944 roku. Było największym zrywem wolnościowym w historii II wojny światowej. Prawie 50 tysięcy powstańców Armii Krajowej stanęło do walki z Niemcami okupującymi od 1939 roku stolicę Polski.
Przy faktycznej bierności stacjonujących po drugiej stronie Wisły oddziałów sowieckiej Armii Czerwonej wobec nierównej walki sił powstańczych z siłami niemieckich nazistów, kosztowała ona życie około 16 000 powstańców z AK oraz 150 000 ofiar wśród polskich cywilów. W ich wyniku zniszczeniu uległo także około 25 procent zabudowy lewobrzeżnej części Warszawy, a razem z popowstaniowym wyburzaniem przeprowadzonym przez Niemców do 16 stycznia 1945 roku niemieccy naziści zniszczyli ponad 70 procent budynków mieszkalnych i 90 procent obiektów zabytkowych. Wynika z tego że sowieci są jednakowo winni zburzeniu Warszawy, jak Niemcy.
Powstanie Warszawskie 1944 – działania sowietów, a nawet ich brak!
“Niestety wskutek działań agentury sowieckiej data podjęcia powstania w nocy dociera do Moskwy, która natychmiast 1 sierpnia o godz. 4-ej rano przesyła do sztabu gen. Rokossowskiego rozkaz: „wstrzymać natarcie na Pragę i przejść do czynnej obrony.
Na skutek tej politycznej decyzji od godziny 12-ej 1 sierpnia na 40 dni 1 Front Białoruski stanął, a nawet miejscami cofnął się o ok. 20 km. Lotnictwo sowieckie od rana zaniechało lotów bojowych. Sytuację tą natychmiast wykorzystali Niemcy kierując do Warszawy w biały dzień transportem kolejowym istotne posiłki broni pancernej, czołgów i piechoty. Zdarzenia te zmieniły zasadniczo układ sił na terenie całej Warszawy, w szczególności na Pradze, gdzie popołudniu docierać zaczęły luzowane zamarłej linii frontu oddziały niemieckie. Na odwołanie akcji powstańczej nie było sposobu. I tak niedostatecznie uzbrojeni powstańcy musieli zmierzyć się w walce z doskonale wyszkolonymi, liczniejszymi niż się spodziewano, dobrze uzbrojonymi jednostkami niemieckimi i zaskakującą ilością czołgów.
W tłumieniu Powstania Warszawskiego uczestniczyli nie tylko Niemcy – Kolaboranci i sojusznicy
Brygada Szturmowa SS RONA (Rosyjska Wyzwoleńcza Armia Ludowa) dowodzona przez SS-Brigadeführera Bronisława Kaminskiego. Była to formacja kolaboracyjna złożona w większości z Rosjan i Białorusinów. Po wybuchu powstania spośród żołnierzy brygady sformowano pułk szturmowy pod dowództwem majora Iwana Frołowa (złożony z około 1700 nieżonatych mężczyzn), który wsparto dywizjonem artylerii i skierowano do Warszawy.
Brygada RONA posiadała minimalną wartość bojową, a jej żołnierze byli zainteresowani wyłącznie gwałtami, rabunkiem i alkoholem. W dodatku jej dowódca Bronisław Kaminski wykazywał daleko posuniętą skłonność do niesubordynacji. W rezultacie pod koniec sierpnia 1944 von dem Bach doprowadził do rozstrzelania Kaminskiego, a brygadę RONA przerzucił do Puszczy Kampinoskiej.
Grupa szturmowa „Dirlewanger” m. in. pułk azerbejdżański i wschodniomuzułmański pułk SS
- 384. ochronny batalion kolejowy, 3. pułk Kozaków oraz 572. batalion Kozaków skierowane do Warszawy przez dowództwo 9. Armii.
Charakterystyczną cechą sił niemieckich tłumiących powstanie był liczny udział w walce jednostek kolaboracyjnych złożonych z byłych obywateli ZSRR. Mieszkańcy Warszawy określali ich gremialnie mianem „Ukraińców” lub „Kałmuków”, i te określenia pojawiają się najczęściej w przekazie wspomnieniowym. Wynikało to w dużej mierze z wrażenia, jakie wywołały w całej Polsce informacje o zbrodniach dokonywanych na Kresach przez ukraińskich nacjonalistów. W rzeczywistości tylko jedna zwarta jednostka ukraińska walczyła w Warszawie latem 1944. Był to Ukraiński Legion Samoobrony (dowódca: pułkownik Petro Diaczenko), który od 15 do 23 września 1944 brał udział w walkach na przyczółku czerniakowskim, a następnie jako 31. Schutzmannschafts-Bataillon der SD uczestniczył w działaniach przeciwko zgrupowaniu Armii Krajowej w Puszczy Kampinoskiej (27–30 września).
Wbrew powszechnemu po zakończeniu wojny mniemaniu (wpływ sowieckiej propagandy), w tłumieniu powstania udziału nie brały także oddziały Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej (ROA) pod dowództwem generała Andrieja Własowa (która wówczas jeszcze nie istniała). Niektóre spośród wschodnich formacji kolaboracyjnych uczestniczących w tłumieniu powstania zostały jednak wcielone do Armii Własowa po jej oficjalnym utworzeniu. Dla przykładu byli żołnierze brygady RONA zostali wcieleni do 1. Dywizji ROA.
Powstanie Warszawskie 1944 – Węgrzy jawnie sympatyzują z Polakami
Do walki z powstaniem Niemcy zamierzali wykorzystać oddziały węgierskiego II korpusu rezerwowego, dowodzonego przez generała Antala Vattaya. Wchodząca w jego skład 23. Dywizja Rezerwowa dotarła w okolice miasta już 9 sierpnia, a pozostałe trzy dywizje (1. Dywizja Kawalerii, 5. i 12. Dywizje Rezerwowe) wraz ze sztabem korpusu – między 15 a 20 sierpnia. Dowództwo 9. Armii liczyło, że węgierski korpus wzmocni kordon otaczający Warszawę. Szybko okazało się jednak, że Węgrzy jawnie sympatyzują z Polakami. Węgierskie posterunki przepuszczały polskie oddziały partyzanckie zmierzające do miasta, a oficerowie korpusu podjęli nawet pertraktacje z dowództwem AK w sprawie zmiany sojuszu i wspólnego wystąpienia przeciw Niemcom. W tej sytuacji niemieckie dowództwo było zmuszone zrezygnować z wykorzystania węgierskiego korpusu przeciw powstańcom.
Straty wśród żołnierzy i ludności cywilnej Warszawy
ok. 10 tys. zabitych żołnierzy,
ok. 150–200 tys. zabitych cywilów,
ok. 6 tys. zaginionych żołnierzy,
ok. 20 tys. rannych żołnierzy,
ok. 15 tys. wziętych do niewoli żołnierzy,
ok. 600–650 tys. cywilów wypędzonych z Warszawy i okolic (z czego ok. 150 tys. wywiezionych na roboty przymusowe lub do obozów koncentracyjnych).
„Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki” – Pobierz śpiewnik
1 sierpnia Godzina 17.00 Warszawa w bezruchu: godzina „W”
Godzina 17.00 2016 A minute of silence – WARSAW UPRISING (WARSZAWA GODZINA W)
Godzina 17.00 2021 Godzina „W” z lotu ptaka | 77. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego 2021 | POLAND ON AIR
1 sierpnia 2022 Koncert „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”
I na koniec jeżeli jesteś fanem motoryzacji i nie tylko, a zastanawiasz się co zrobić z wolnym czasem? Wybierz się na jedną z bez wątpienia godnych uwagi imprez umieszczonych w naszym kalendarzu Zlot Spotkanie Motoryzacja Piknik sezon 2022. Z pewnością mogą Cię też zainteresować inne tematy umieszczone na naszej stronie.
