„Jak będę chciał, to z każdej drużyny zrobię mistrza!” – te słowa Franciszka Smudy, wypowiedziane z typowym dla niego przekonaniem, na zawsze zapisały się w pamięci kibiców polskiej piłki nożnej. W niedzielę „Franz” Smuda przegrał swój ostatni mecz walkę z rakiem krwi. Znany z ostrego języka, niezachwianej pewności siebie i niekonwencjonalnych decyzji, stał się jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci polskiego futbolu. W artykule tym przyjrzymy się pełnemu obrazowi „Franza” – od skromnych początków w PGR-ze, przez błyskotliwe sukcesy na ławce trenerskiej, aż po momenty, które na zawsze zmieniły polską piłkę. Czy Smuda był geniuszem, który odmienił oblicze polskiego futbolu, czy raczej desperatem, którego decyzje budziły więcej pytań niż odpowiedzi? Franciszek „Franz” Smuda: Portret kontrowersyjnego trenera.
Franciszek „Franz” Smuda: Portret kontrowersyjnego trenera.
Urodził się 22 czerwca 1948 roku w Lubomi, niewielkiej wsi na Górnym Śląsku. Wychowywał się w rodzinie o skromnych dochodach, a młodość spędził pracując w Państwowym Gospodarstwie Rolnym (PGR). Mimo trudnych warunków, już od najmłodszych lat marzył o karierze piłkarskiej. Pierwsze kroki na boisku stawiał w lokalnym klubie Unia Racibórz, gdzie zyskał opinię nieustępliwego zawodnika, którego nie brakowało ambicji.
Kariera piłkarska: Przygody za granicą
Jako zawodnik, Smuda nie zrobił oszałamiającej kariery w Polsce, ale los rzucił go za granicę, gdzie miał okazję grać w Stanach Zjednoczonych, Turcji, a nawet w niemieckim SpVgg Fürth. Jego międzynarodowe doświadczenia, choć dalekie od wielkich triumfów, pozwoliły mu zdobyć cenną wiedzę i kontakty, które miały zaprocentować w przyszłości.
Początki trenerskie: Trudności i pierwsze sukcesy
Swoją karierę trenerską Smuda rozpoczął na przełomie lat 80. i 90., prowadząc m.in. kluby w Turcji oraz w niższych ligach niemieckich. Pierwsze poważne sukcesy odniósł jednak po powrocie do Polski. W 1993 roku przejął łódzki Widzew, z którym szybko zdobył dwa mistrzostwa Polski (1996, 1997) i wprowadził klub do fazy grupowej Ligi Mistrzów – wyczyn, który uczynił go bohaterem w oczach łódzkich kibiców.
Widzew Łódź – lata świetności
Smuda w Widzewie stał się ikoną. Drużyna, której przewodził, zyskała reputację walecznej, zdeterminowanej i potrafiącej grać jak równy z równym z najlepszymi. Największym sukcesem był awans do Ligi Mistrzów w sezonie 1996/1997, gdzie Widzew mierzył się z gigantami europejskiej piłki, takimi jak Atletico Madryt czy Borussia Dortmund. Choć łodzianie nie zdołali wyjść z grupy, jednak ich występy zostały zapamiętane. Były jednymi z najważniejszych osiągnięć polskiego klubu w historii europejskich rozgrywek.
Legia Warszawa i inne kluby: Kontrowersje i konflikty
Po Widzewie, Smuda prowadził m.in. Legię Warszawa, Wisłę Kraków, Lecha Poznań i Zagłębie Lubin. Jego kariera naznaczona była sukcesami, ale też licznymi kontrowersjami. Znany z twardej ręki i bezkompromisowego podejścia, niejednokrotnie popadał w konflikty z piłkarzami, działaczami i mediami. Jego odejścia z klubów często odbywały się w atmosferze skandalu. Jednak nikt nie mógł zaprzeczyć, że Smuda miał dar do tworzenia silnych drużyn, które potrafiły walczyć o najwyższe cele.
Reprezentacja Polski: Euro 2012 i jego konsekwencje
Kulminacyjnym punktem kariery Smudy było objęcie stanowiska selekcjonera reprezentacji Polski w 2009 roku. Jego zadaniem było przygotowanie drużyny na Euro 2012, które Polska współorganizowała. W trakcie kwalifikacji i przygotowań, Smuda wielokrotnie zaskakiwał decyzjami personalnymi, nie stronił od ostrych wypowiedzi i odważnych eksperymentów taktycznych. Niestety, sam turniej nie przyniósł oczekiwanych rezultatów. Polska odpadła w fazie grupowej, co zakończyło przygodę Smudy z kadrą narodową w atmosferze rozczarowania i krytyki.
Smuda jako osobowość: Siła i słabości
Franciszek Smuda to postać pełna sprzeczności. Z jednej strony, uosabiał nieustępliwość, która przyniosła mu sukcesy, z drugiej zaś, jego impulsywność i trudny charakter często prowadziły do niepotrzebnych konfliktów. Relacje z mediami i piłkarzami były naznaczone zarówno wielkim szacunkiem, jak i otwartymi konfliktami. Smuda był trenerem, który potrafił zmotywować zespół, ale jednocześnie jego metody pracy bywały krytykowane za brak nowoczesności i schematyczność.
Dziedzictwo: Wpływ na polski futbol
Niezależnie od kontrowersji, jakie wzbudzał, Smuda miał ogromny wpływ na polski futbol. Jego metody treningowe, nastawienie na dyscyplinę i waleczność. Ponadto, także nieustępliwość, jaką przekazywał swoim drużynom, na zawsze zapisały się w historii polskiej piłki. Wielu piłkarzy, którzy pracowali pod jego okiem, wspomina go jako trenera, który potrafił wydobyć z nich maksimum możliwości.
Franciszek Smuda to postać, której nie da się jednoznacznie ocenić. Dla jednych – geniusz polskiej piłki, dla innych – trener, którego kariera była pełna niewykorzystanych szans. Jego wpływ na polski futbol jest jednak niezaprzeczalny. Czy był wizjonerem, który odważył się marzyć o wielkich rzeczach, czy może desperatem, który często szedł pod prąd? Odpowiedź na to pytanie pozostawiamy Wam, drodzy czytelnicy.
Przeczytaj też o: Franciszek Smuda walczy o życie. Lekarze nie dają mu szans.
Dziękujemy że przeczytałeś ten artykuł, przygotowany przez naszą redakcję składającą się z osób z niepełnosprawnościami.
Pierwsza w UE radiowa i portalowa redakcja z niepełnosprawnościami
Prowadzimy restaurację ZDRÓWKO którą wspiera Jarosław Uściński
