Dęblin, miasto znane ze swojej długiej tradycji lotniczej, może pochwalić się niecodziennym dziedzictwem. Wojewódzki konserwator zabytków oficjalnie wpisał do rejestru wieżę spadochronową z 1949 roku, która znajduje się na terenie Lotniczej Akademii Wojskowej. To ważny krok w ochronie historycznych obiektów technicznych. Ta wieża jest najstarszą i ostatnią oryginalną konstrukcją tego typu w Polsce. Ostatnia taka wieża spadochronowa w Polsce – niezwykły zabytek lotniczy w Dęblinie
Ostatnia taka wieża spadochronowa w Polsce – niezwykły zabytek lotniczy w Dęblinie
Wieża została wzniesiona w 1949 roku i przez niemal cztery dekady służyła do szkolenia pilotów. Ćwiczono na niej podstawowe umiejętności niezbędne do bezpiecznego użycia spadochronu, takie jak wybicie się z progu, krótki lot oraz lądowanie. Była to kluczowa część edukacji przyszłych lotników w Dęblinie, na terenie tzw. „Szkoły Orląt”, czyli Oficerskiej Szkoły Lotnictwa, której tradycje kontynuuje obecna Lotnicza Akademia Wojskowa.
Jak przypomina Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków, wewnątrz konstrukcji znajduje się metalowa, ażurowa klatka schodowa z siedmioma spocznikami. Ponadto n
a szczycie wieży zachował się wysięgnik, do którego podczas użytkowania podwieszano atrapę spadochronu. Ta niezwykle solidna i przemyślana konstrukcja była nieodzownym elementem szkolenia do 1987 roku, kiedy to z powodu względów technicznych oraz rosnących wymogów bezpieczeństwa zaprzestano jej eksploatacji.
Dziedzictwo paramilitarnych wież spadochronowych
Dęblińska wieża spadochronowa jest częścią większej historii związanej z inicjatywą „Młodzież na spadochrony”, którą w 1935 roku rozpoczęła Liga Ochrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej (LOPP). Była to paramilitarna organizacja, której celem było umasowienie szkolenia spadochronowego w Polsce. W ramach tej akcji w wielu polskich miastach powstały wieże spadochronowe, na których młodzi adepci mogli ćwiczyć skoki w rzeczywistej uprzęży. Wieże te były kluczowym elementem w procesie przygotowania przyszłych lotników oraz ochotników do służby spadochronowej.
Najwięcej takich obiektów powstało w latach 1936-1939, jednak ich rozwój przerwał wybuch II wojny światowej, w czasie której wiele wież uległo zniszczeniu. Po zakończeniu wojny kontynuowano tę tradycję, budując kolejne konstrukcje, choć ich liczba była znacznie mniejsza. Dęblińska wieża, jedna z zaledwie sześciu wzniesionych w okresie powojennym, jest szczególnie wyjątkowa, ponieważ zachowała się w stanie oryginalnym, co czyni ją prawdziwym skarbem technicznym.
Ostatnia oryginalna wieża w Polsce
Jak podkreślają służby konserwatorskie, dęblińska wieża spadochronowa jest jedynym zachowanym w Polsce obiektem tego typu, który nie został poddany modernizacji ani rekonstrukcji. To sprawia, że jej wartość historyczna i kulturowa jest nieoceniona. Drugim obiektem, który nawiązuje do tej tradycji, jest wieża w parku im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach, ale obecna konstrukcja nie jest oryginalna – pierwsza, wzniesiona w 1937 roku, została rozebrana w 1940 roku.
Wieża w Dęblinie przetrwała w oryginalnej formie głównie dzięki swojemu położeniu na zamkniętym terenie należącym do Lotniczej Akademii Wojskowej. Ponadto ograniczyło dostęp i zapobiegło jej dewastacji. Dzięki wpisowi do rejestru zabytków konstrukcja zyskała ochronę prawną. To właśnie zabezpiecza ją przed dalszymi zniszczeniami oraz umożliwia ewentualne prace konserwatorskie, które mogą przywrócić jej dawną świetność.
Symbol lotniczego dziedzictwa Dęblina
Decyzja o wpisaniu wieży spadochronowej do rejestru zabytków to nie tylko wyraz uznania dla jej unikalności, ale także hołd dla bogatej tradycji lotnictwa w Dęblinie. Lotnicza Akademia Wojskowa, będąca spadkobiercą przedwojennej Szkoły Orląt, odgrywa kluczową rolę w polskim szkoleniu lotniczym. Natomiast wieża spadochronowa stanowi namacalne świadectwo tych długich lat poświęcenia i doskonalenia umiejętności przyszłych pilotów.
Zachowanie tej wieży w nienaruszonym stanie jest nie tylko ważne z perspektywy historycznej, ale również jako symbol ciągłości tradycji lotniczej w Polsce. Dzięki takim obiektom, przyszłe pokolenia będą mogły lepiej zrozumieć, jak wyglądał kiedyś proces szkolenia lotników. Mowa tu o czasach, gdy nowoczesna technologia była wciąż w początkowej fazie rozwoju.
Dęblińska wieża spadochronowa to zatem nie tylko zabytek techniki, ale i wyjątkowy pomnik edukacji lotniczej, który przetrwał próbę czasu. Wpisanie jej do rejestru zabytków zapewnia, że ta fascynująca część polskiej historii zostanie zachowana dla przyszłych pokoleń.
Przeczytaj też o ciekawej imprezie na Śląsku: 11-13.10 2024 Rajd Śląska – Adrenalina, emocje i najlepsi kierowcy Europy!
——
Dziękujemy że przeczytałeś ten artykuł, przygotowany przez naszą redakcję składającą się z osób z niepełnosprawnościami.
Pierwsza w UE radiowa i portalowa redakcja z niepełnosprawnościami
Prowadzimy restaurację ZDRÓWKO którą wspiera Jarosław Uściński
