W czwartek Sejm przyjął jednogłośnie nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. To niezwykle rzadki przykład ponadpartyjnego porozumienia — wszystkie kluby poparły zmiany, które mają zapobiec likwidacji zakładów aktywności zawodowej (ZAZ). Ponadto poprawić sytuację osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy.
Nowelizację przygotował zespół posłów Polski 2050, a jej głównym celem jest utrzymanie stabilności finansowej ZAZ-ów oraz zwiększenie aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami. Obecnie w Polsce działa 146 takich zakładów, które zatrudniają tysiące osób z różnymi stopniami niepełnosprawności. Dając im nie tylko pracę, ale też wsparcie terapeutyczne i społeczne.
Mniej biurokracji, więcej szans na pracę
Najważniejsze zmiany to obniżenie minimalnego limitu zatrudnienia osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności w ZAZ do 10 procent. Ponadto wydłużenie z 3 do 6 miesięcy okresu zwolnienia od obowiązku zatrudniania co najmniej 70 proc. osób z niepełnosprawnościami.
To rozwiązanie ma pomóc placówkom, które w ostatnich miesiącach mierzyły się z trudnościami kadrowymi i rosnącymi kosztami utrzymania. Jak podkreślają eksperci, dzięki nowelizacji wiele z nich uniknie zamknięcia.
Z ustawy zniknie również uciążliwy obowiązek każdorazowego wystawiania informacji o możliwości obniżenia wpłat na PFRON przy sprzedaży towarów i usług. Przedsiębiorcy — zwłaszcza mikro i mali — od dawna wskazywali, że ten wymóg był zbędnym obciążeniem administracyjnym.
Polska wciąż poniżej średniej unijnej
Minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz podkreśliła w Sejmie, że zmiany to krok w stronę wyrównania szans zawodowych osób z niepełnosprawnościami.
– Wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w Polsce wynosi około 40 proc., podczas gdy średnia unijna to 55 proc. – przypomniała minister. – Co trzeci zakład aktywności zawodowej otrzymał już wsparcie z funduszy europejskich i Krajowego Planu Odbudowy. Dzięki tej ustawie chcemy dać im stabilność, by mogli skutecznie działać dalej – dodała.
Ponadpartyjne poparcie i jasny cel
Posłowie Polski 2050, którzy zainicjowali nowelizację, zwracali uwagę, że ustawa ma charakter społeczny i stabilizujący. Jej najważniejszym celem jest zatrzymanie trendu spadkowego zatrudnienia wśród osób z niepełnosprawnościami.
– Chcemy, by osoby z niepełnosprawnościami miały realny dostęp do rynku pracy, a nie tylko teoretyczne gwarancje. To wsparcie dla ludzi, nie dla systemu – mówiła jedna z posłanek ugrupowania.
Co dalej?
Po przyjęciu przez Sejm ustawa trafi teraz do Senatu, a następnie na biurko prezydenta. Jeśli proces legislacyjny przebiegnie bez opóźnień, nowe przepisy wejdą w życie jeszcze w tym roku.
Eksperci oceniają, że zmiany mogą znacząco poprawić sytuację w sektorze zatrudnienia chronionego. Ponadto pomóc utrzymać aktywność zawodową tysięcy osób. Tych, dla których praca jest nie tylko źródłem utrzymania, ale także formą rehabilitacji i integracji społecznej.
