Krótka Historia Przedwojennej Polskiej Motoryzacji

polska motoryzacja międzywojenna

2448

Radio Bezpieczna Podróż online!

Słuchaj muzyki, rozmów oraz najnowszych serwisów informacyjnych. Możesz słuchać nas na wszystkich urządzeniach.

historia polskiej motoryzacji Fiat 508
polska motoryzacja przedwojenna

Polska Motoryzacja Przedwojenna to termin sam w sobie, dwadzieścia lat po odzyskaniu niepodległości byliśmy w czołówce rynków motoryzacyjnych Europy.

Krótka Historia Przedwojennej Polskiej Motoryzacji czyli początki motoryzacji

Początki polskiej motoryzacji
Bez wątpienia polska motoryzacja kojarzy się w głównej mierze z kultowymi produktami PRL-owskich fabryk. Przede wszystkim motoryzacja PRL na myśl przywołuje niezapomniane Nysy czy Fiata 126p. Zanim jednak pojawiły się one na polskich drogach próbowano realizacji wielu innych projektów. Pierwsze auta naszych inżynierów pojawiły się tuż po I Wojnie Światowej. Mimo, że ich sława nieco przycichła na stałe zapisały się w kartach historii rodzimej motoryzacji.

  1. Polska motoryzacja zabytkowa w XX-leciu międzywojennym
    Warszawski zakład Centralne Warsztaty Samochodowe  na przestrzeni lat 1927-1931 wypuścił pierwsze seryjne auto, stworzone według projektu Tadeusza Tańskiego. Warto dodać, że projektowanie samochodu rozpoczęto w 1922 roku, a już trzy lata później powstał prototyp wyposażony w specjalnie skonstruowane podwozie i nadwozie. CWST-1 – ponieważ o nim mowa – po raz pierwszy został zaprezentowany na targach we Lwowie. W przeciągu czterech lat produkcji zostało stworzonych ok. 500 egzemplarzy T-1 oraz ok.300 pojazdów użytkowych w różnych wersjach.

Początki motoryzacji – samodzielni inżynierowie

polska motoryzacja przedwojenna - CWS przed jury konkursu
polska motoryzacja przedwojenna – CWS przed jury konkursu

Wspomniany model pojawił się w kilku wersjach: Torpedo, Kareta, Berlina, faux cabriolet, pickup oraz VAN. Samochody zostały wyposażone  w silniki R3 o pojemności 2984 cm3, osiągające moc dochodzącą do 61 koni mechanicznych. CWST-1 palił około 18 litrów paliwa na 100 kilometrów i osiągał prędkość 105 km/h. Zaprzestano jego dalszej produkcji z uwagi na fakt, że wygasła umowa licencyjna dotycząca fabrykacji Fiata 508 na polskiej ziemi.
Nie są znane dane dotyczące liczby zachowanych egzemplarzy  do naszych czasów. Wiele z nich dostało się w ręce Armii Czerwonej w trakcie trwającej II Wojny Światowej – jednak jakaś część przetrwała najazdy  i była użytkowana nawet po wojnie.

historia polskiej motoryzacji i pierwsze konkursy piękności samochodu

Pokaz i konkurs piękności samochodów zorganizowany przez Automobilklub Polski w parku im. Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie Przejazd samochodów biorących udział w konkursie.
Pokaz i konkurs piękności samochodów zorganizowany przez Automobilklub Polski w parku im. Ignacego Jana Paderewskiego w Warszawie Przejazd samochodów biorących udział w konkursie. to historia polskiej motoryzacji

 2. Pierwszy seryjny model
Kilkakrotnie podejmowano próby uruchomienia seryjnej produkcji jeszcze przed modelem T-1. Krótko po I Wojnie Światowej – dwóch konstruktorów – Stefan Kozłowski i  Antoni Frączkowski rozpoczęli pracę nad stworzeniem marki S.K.A.F. Pierwszy model wyjechał w 1921 roku z przydomowej fabryki  mieszczącej się na ulicy Rakowickiej w Warszawie.
Pojazd ważył wówczas około 300 kilogramów i napędzany był silnikiem o pojemności 500 cm3 i mocy dochodzącej do 10 koni mechanicznych. Samochód osiągał prędkość 40 km/h, spalając przy tym 8 litrów benzyny aptecznej oraz 1 litr oleju na przejechanych 100 kilometrów. Historia pokazuje, że losy tej konstrukcji nie potoczyły się optymistycznie. Na rynek zostało wypuszczonych tylko trzy egzemplarze samochodu i kilka prospektów reklamowych. Niemniej jednak żaden z nich nie przetrwał próby czasu.

Konkluzja – polskie samochody przedwojenne były piękne

Kolejnym śmiałym inżynierem mającym wizję zrewolucjonizowania rynku motoryzacyjnego w Polsce był Mikołaj Karpowski. W 1924 roku przedstawił on prototypowy  model samochodu Polonia. Sześcioosobowe auto wyprodukowano w Wojskowych Warsztatach Okręgowych nr. 1 w Warszawie. Model został wyposażony w silnik o pojemności 4769 cm3 i mocy około 45 koni mechanicznych. Polonia dostała możliwość rozpędzania się do prędkości 100 km/h i jak na swoje czasy była dość nowatorską konstrukcją.
W tym miejscu należy jednak dodać, że publiczna prezentacja okazała się totalną porażką. Żadna firma ani osoba prywatna nie wykazała woli wsparcia finansowego inżyniera, czego skutkiem był fakt, że seryjna produkcja nie została zrealizowana. Jedyny wyprodukowany egzemplarz został sprzedany na loterii, jako nagroda. Niestety, ale niedługo później słuch o nim zaginął.

polska motoryzacja przedwojenna - samochód Stetysz
polska motoryzacja przedwojenna i Ralf-Stetysz pierwsze polskie auto

Jedną z pierwszych konstrukcji, która otarła się o seryjną produkcję był model Ralf-Stetysz. Twórcą projektu był Stefan Tyszkiewicz. W 1924 roku hrabia otworzył niewielki  zakład produkcyjny – Automobiles Ralf-Stetysz w Paryżu. Niedługo później powstał pierwszy prototyp, który został wyposażony w silnik Continental. Tyszkiewicz zapragnął, aby produkcję samochodów przenieść do Polski – tak więc w Warszawie powstała pierwsza fabryka. Samochody, które z niej wychodziły wzbudzały duże zainteresowanie opinii publicznej. Niestety, w 1929 roku w zakładzie wybuchł pożar , który zniszczył sporą partię samochodów przygotowanych do sprzedaży. Hrabia nie pozyskał już środków na odbudowę fabryki.

polska motoryzacja przedwojenna to kawał pięknej historii

Tak właśnie przedstawiał się początek  narodzin motoryzacji w Polsce. Trzeba dodać, że w dużym stopniu był on hamowany z uwagi na wyjątkowo kiepską jakość dróg. Z tego też względu zdecydowana większość pojazdów poruszających się po ulicach w latach 1900-1939 pochodziła z USA. Należy dodać, że bardzo ważnym momentem w polskiej motoryzacji było wprowadzenie sygnalizacji świetlnej – w Warszawie w drugiej połowie lat dwudziestych – po tym dość w szybkim tempie wzrosła liczba poruszających się pojazdów mechanicznych do liczby 3500 aut. To w Warszawie została wyprodukowana słynna Syrena, czy samochód Warszawa, które znane są wszystkim.

Międzynarodowy Salon Samochodowy w Paryżu Dwa polskie samochody marki Ralf-Stetysz eksponowane na wystawie.
Międzynarodowy Salon Samochodowy w Paryżu Dwa polskie samochody marki Ralf-Stetysz eksponowane na wystawie. To chluba, tak wyglądała polska motoryzacja przedwojenna

przeczytaj o produkowanym w Polsce aucie Fiat 501

Wspomoż fundację - Przekaż 1.5% podatku

Jesteśmy medium składającym się z osób z niepełnosprawnościami. Jeśli czytasz nasze wiadomości i podoba Ci się nasza praca to zostań naszym czytelnikiem.

Jak widzisz na naszym portalu nie ma żadnych reklam. Jest to możliwe dzięki takim jak TY.

  • Nr. rach. bankowego: 02 1750 0012 0000 0000 3991 4597
  • KRS: 0000406931
  • NIP: 5361910140

Przekaż nam swoje 1,5% a dzięki temu nadal nie będziemy zamieszczać reklam a TY będziesz czytał czysty tekst mając świadomość że przyczyniłeś się do jego napisania.

Brak postów do wyświetlenia