Konstal 105Na to tramwaj, który zna niemal każdy z nas.
Jest kilka takich pojazdów, które nie dość, że przyciągają uwagę, to jeszcze zapisują się w pamięci, jako coś niezwykłego, do czego chcemy wracać. Przykładem może być opisywany przeze mnie w zeszłym tygodniu Jelcz 043, czy też Autosan H9, o którym pisałem kilka miesięcy temu. Tym razem pod lupę wezmę maszynę, która, mimo że tak samo, jak wspomniane powyżej autobusy, posiada koła, to do poruszania się potrzebuję nieco więcej niż kawałka asfaltu. Tym dodatkowym elementem są szyny i jeżeli jeszcze nie domyślacie się o czym będzie traktował ten tekst, to śpieszę z wyjaśnieniem. Konstal 105Na, czyli najbardziej popularny polski tramwaj to bohater dzisiejszego artykułu.
Osobiście darzę go specjalnymi względami, a to ze względu na to, że pochodzę i mieszkam w Poznaniu, czyli mieście, które słynie z rozwiniętej sieci tramwajowej. Konstal 105Na przez wiele lat był istotną częścią poznańskiego taboru i doskonale pamiętam setki przejechanych tym tramwajem przystanków. Dziś nadal można go spotkać na poznańskich torowiskach, jednak dużo rzadziej. Odłóżmy jednak na bok sentymenty i przyjrzyjmy się tej ciekawej konstrukcji.
Konstal 105Na – o producencie słów kilka
Konstal to przedsiębiorstwo o niezwykle długiej i bogatej historii, a jego początki sięgają 1864 roku, kiedy to powstały Warsztaty Przetwórcze będące częścią chorzowskiej Huty Królewskiej. Miały one odpowiadać za przetwarzanie stali, która była produkowana w hucie na rozmaite akcesoria związane z przemysłem kolejowym. W 1917 roku warsztaty zostały wyodrębnione z huty i rozpoczęły samodzielną działalność. Jak wiele innych przedsiębiorstw w czasie II Wojny Światowej firma została przejęta przez Niemców i produkowała na ich potrzeby. Zaraz po wojnie zmieniono nazwę na Chorzowska Wytwórnia Mostów i Wagonów, by chwilę później, bo już 1948 roku ponownie przemianować przedsiębiorstwo na Chorzowską Wytwórnie Konstrukcji Stalowych, w skrócie Konstal. Okres PRL-u przyniósł firmie ogromne zyski, gdyż była ona głównym producentem tramwajów w kraju, a także taboru kolejowego i innych konstrukcji stalowych. Po zmianach ustrojowych przedsiębiorstwo zostało sprywatyzowane. Aktualna nazwa firmy to Alstom Konstal.
Konstal 105Na – konstrukcja
Tramwaj Konstal 105Na powstał na bazie modelu 105N, jednak producent postanowił wprowadzić wiele istotnych zmian, spośród których najważniejsze to przeniesienie głównych podzespołów elektrycznych spod schodów do specjalnie przygotowanej szafy, umiejscowionej z tyłu kabiny motorniczego. Owa kabina to kolejna istotna zmiana, gdyż w modelu 105Na została ona wydzielona i odizolowana od części przeznaczonej dla pasażerów. Zespół inżynierów pracujących nad omawianym modelem zadbał również o zmniejszenie zużycia energii elektrycznej wprowadzających możliwość przełączania silników. W praktyce polegało to na zmianie ilości silników połączonych szeregowo podczas rozruchu i regularnej pracy. W pierwszym trybie cztery silniki były połączone ze sobą, natomiast w drugim tylko dwa, co pozwoliło na oszczędność energii rzędu dwunastu procent.