Sport osób z niepełnosprawnością ruchową – różne formy aktywności dla osób niepełnosprawnych. Sport to wszelkie formy aktywności fizycznej, które poprzez uczestnictwo dowolne lub zorganizowane. Stawiają sobie za cel wypracowanie bądź poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej. Rozwój stosunków społecznych lub osiąganie wyników sportowych na wszelkich poziomach. Sport w życiu osób niepełnosprawnych spełnia niezwykle istotną rolę. Poza aspektem zdrowotnym równie ważne okazuje się poczucie przynależności do grupy, wyjście z domu i otwarcie się na nowe możliwości. Często okazuje się, że z czasem sport staje się nowym pomysłem na życie.
Sport osób z niepełnosprawnością ruchową – zalety uprawiania sportu przez osoby niepełnosprawne
Znaczenie aktywności fizycznej dla poprawy kondycji zdrowotnej niepełnosprawnych podkreślane jest przez specjalistów od dekad. Postęp techniczny, jaki nastąpił na przestrzeni ostatnich lat, znacznie zwiększył możliwości osób zmagających się z dysfunkcjami ruchowymi. Nowoczesne sprzęty w połączeniu z coraz bardziej zaawansowanymi metodami usprawniania. Pozwalają pacjentom angażować się niemal we wszystkie aktywności podejmowane przez osoby zdrowe. Światowy ruch paraolimpijski jest na to najlepszym dowodem.
Badania potwierdzają wpływ treningu sportowego nie tylko na podnoszenie sprawności fizycznej osób z różnymi dysfunkcjami. Świadczy o tym również stałe poprawianie wyników sportowych przez zawodników. I coraz lepiej poznawane są fizjologiczne zmiany zachodzące w trakcie wysiłku fizycznego w tym zawsze pomaga wysokiej jakości sprzęt rehabilitacyjny. W organizmie człowieka po poważnym urazie (np. urazie rdzenia kręgowego) lub w wyniku różnych chorób lub wad (np. porażenie mózgowe). Wykazano pozytywny wpływ na samopoczucie i jakość życia osób niepełnosprawnych. Jak również możliwość zmiany niekorzystnych stereotypów i niekorzystnego nastawienia społecznego wobec osób z niepełnosprawnością. Liczne badania wskazują, że niezależnie od rodzaju problemów wynikających z danej dysfunkcji. Brak wzroku, zaburzenia poznawcze, ograniczenia sprawności fizycznej, problemy z komunikacją. Każda osoba może odnosić korzyści w wymiarze fizycznym, psychicznym i społecznym. Optymalizacja funkcjonowania fizjologicznego, zmniejszenie ryzyka wielu chorób, pozytywne zmiany w układzie mięśniowo-szkieletowym, wsparcie psychologiczne i społeczne.
Sport osób z niepełnosprawnością ruchową – wpływ na kształtowanie charakteru i relacji międzyludzkich
Regularna aktywność fizyczna niesie ze sobą wiele korzyści. Wzmacnia pewność siebie, pomaga budować poczucie własnej wartości, a także obniża poziom stresu. Uprawiając sport można także w doskonały sposób zaspokoić drzemiącą. W każdym z nas potrzebę rywalizacji, którą odczuwają nie tylko osoby sprawne. Ponadto sport, a szczególnie dyscypliny zespołowe, ułatwiają nawiązywanie relacji. Z nowo poznanymi osobami i podtrzymywanie znajomości z ludźmi o podobnych zainteresowaniach. Aktywność fizyczna wpływa także na inne sfery życia osoby niepełnosprawnej. Dzięki niej osoby te lepiej radzą sobie z akceptacją swojej niepełnosprawności. I nie traktują jej jako bariery, która uniemożliwia rozwój i prowadzenie normalnego życia.
Sport osób z niepełnosprawnością ruchową – rola sportu w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych
Znaczenie sportu w procesie rehabilitacji dostrzeżono już 70 lat temu i od tamtej pory dziedzina ta mocno się rozwinęła. Przez ten czas znacznym zmianom uległy możliwości uprawiania aktywności fizycznej. I obecnie należy rozgraniczyć wyczynowy sport osób niepełnosprawnych, sport rekreacyjny oraz aktywność fizyczną służącą celom rehabilitacyjnym. Każda z tych form charakteryzuje się innymi metodami, obciążeniami oraz przede wszystkim celem.
I tak:
– sport wyczynowy charakteryzuje się daleko idącą specjalizacją, gdzie dominującym czynnikiem jest dążenie do uzyskania najlepszych wyników sportowych.
– sport rekreacyjny i aktywność fizyczna służąca celom rehabilitacyjnym. Rozumiane jako regularna aktywność fizyczna mająca na celu utrzymanie i rozwój sprawności funkcjonalnej. Istotnym aspektem jest ukierunkowanie aktywności na dysfunkcję, której priorytetem. Jest dążenie do osiągania prawidłowych wzorców ruchowych, napięć mięśniowych oraz zakresów ruchomości.
Sport osób niepełnosprawnych od początku stawiał na pierwszym miejscu aspekt zdrowotny, rozumiany jako poprawa wydolności i sprawności. Równie ważnym czynnikiem była integracja środowiska osób niepełnosprawnych, a także zmotywowanie osób do podjęcia działania i przełamywania barier. Twórcom ruchu paraolimpijskiego przyświecał również cel stworzenia osobom niepełnosprawnym takich samych warunków do uprawiania sportu jakie miały osoby pełnosprawne.
Sport osób z niepełnosprawnością ruchową – dyscypliny sportowe i klasyfikacja sportowa zawodników
W wielu przypadkach dyscypliny opierają się na istniejących już sportach, z koniecznymi modyfikacjami dostosowanymi do możliwości i potrzeb zawodników. Jednak nie wszystkie dyscypliny są adaptowane, niektóre z nich powstały specjalnie z myślą o osobach niepełnosprawnych. W sporcie osób niepełnosprawnych konieczna jest klasyfikacja sportowa zawodników, która ma na celu ich podział na grupy i klasy. Jest to niezbędne, ponieważ osoby niepełnosprawne stanowią bardzo zróżnicowaną grupę i tylko podział ich daje możliwość wyrównania szans w rywalizacji. Klasyfikacja zawodników opiera się na szczegółowym rozpoznaniu medycznym, ocenie funkcjonalnej oraz badaniu lekarskim. Głównym celem jest podział w taki sposób, aby o zwycięstwie nie decydował rodzaj niepełnosprawności, a przygotowanie zawodnika.
Klasyfikacja różni się pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami, istnieje natomiast ogólna klasyfikacja medyczna, która dzieli sportowców na grupy:
Inwalidzi z dysfunkcją narządu wzroku, inwalidzi z dysfunkcją narządu słuchu, inwalidzi z amputacjami kończyn. Inwalidzi z paraplegią, inwalidzi z różnymi schorzeniami narządu ruchu, inwalidzi z porażeniem mózgowym.
Sport osób z niepełnosprawnością ruchową – organizacje sportowe
Poniżej przedstawiamy polskie organizacje sportowe osób z niepełnosprawnością, jak i również organizacje osób sprawnych, w których trenują osoby niepełnosprawne:
Polski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start”
Związek Kultury Fizycznej „Olimp”
Związek Koszykówki na Wózkach
Stowarzyszenie Dragon Kraków ParaBoxing
Parakickboxing Poland – Boks na wózkach
Polski Związek Rugby na wózkach
Polska liga Rugby na wózkach – Fundacja Aktywnej Rehabilitacji
Polska Federacja Bocci Niepełnosprawnych
Polski Związek Tenisowy
Związek Polski Tenisa Stołowego
Polski Związek Żeglarstwa
Związek Stowarzyszeń Sportowych „Sprawni-Razem”
Stowarzyszenie „Olimpiady Specjalne Polska”
Stowarzyszenie Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Niewidomych i Słabowidzących „Cross”
Polska Federacja Sportu Niesłyszących
Sport osób z niepełnosprawnością ruchową – podsumowanie
Do czynników ograniczających lub wręcz uniemożliwiających osobom niepełnosprawnym udział w sporcie należą:. Bariery architektoniczne, komunikacyjne i społeczno-kulturowe (negatywne postrzeganie osób z dysfunkcjami przez społeczeństwo i obawy samych osób niepełnosprawnych).
Aktywność fizyczna u osób niepełnosprawnych ma bardzo duży wpływ na ich życie. Stanowi ważny element, którego nie można pomijać. Pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne oraz fizyczne. Niestety, podejmowanie aktywności ruchowych przez osoby niepełnosprawne jest o wiele bardziej skomplikowane niż w przypadku osób pełnosprawnych. Potrzeba zdecydowanie większej wiedzy trenerskiej, wykwalifikowanej kadry oraz bardzo często specjalnego sprzętu. Oczywiście dla poprawy kondycji potrzebny jest sprzęt rehabilitacyjny.
Zainteresował cię nasz materiał? Przeczytaj także: osoby niepełnosprawne w podróży promem
Zapraszam do słuchania: Radia Bezpieczna Podróż.
