Szermierka na wózkach inwalidzkich – Gotowi, naprzód – to komenda pada przed każdą walką, przed każdym natarciem. Pada na zawodach dla szermierzy sprawnych i tych z niepełnosprawnością. Szermierka bowiem, a o niej mowa, jest tą dyscypliną, która jako jedna z pierwszych rozgrywana była w formule integracyjnej. Co to znaczy? To znaczy, że zawody dla sprawnych i niepełnosprawnych szermierzy były organizowane w tym samym czasie. Po raz pierwszy wydarzyło się to na Mistrzostwach Świata w Turynie w 2006 r. i tak już zostało.
Szermierka na wózkach inwalidzkich – historia
Historia szermierki na wózkach zbiega się z początkiem historii ruchu paraolimpijskiego. Pierwsze zawody dla niepełnosprawnych weteranów zorganizował w 1948 r. sir Ludwig Guttmann w Stoke Mandeville. Co prawda były to zawody łucznicze, które okazały się ogromnym sukcesem. Ale to właśnie ten człowiek opracował zasady szermierki dla osób niepełnosprawnych. W latach 50. określono szczegółowe zasady walk i organizowano pierwsze turnieje. Gdy w 1960 r. odbyły się pierwsze igrzyska paraolimpijskie w historii, znalazła się w ich programie szermierka. Przez ostatnich blisko 60 lat szermierka nieustająco się rozwija, nad czym czuwał i czuwa Międzynarodowa Federacja Sportów Wózkowiczów i Amputantów.
Szermierka na wózkach inwalidzkich – historia polskiej szermierki
Dzieje polskiej szermierki na wózkach nie są tak bogate, ale dla rozwoju tej dyscypliny niezwykle cenne.
Prekursorem szermierki na wózkach w naszym kraju jest. Integracyjny Klub Sportowy na Warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego, założony przez małżeństwo Małgorzatę i Tadeusza Nowickich. Dzięki pracy i ogromnemu zaangażowaniu zawodników oraz trenerów, polska szermierka zdobyła mocną międzynarodową pozycję. Co zaowocowało pierwszym miejscem w tabeli medalowej podczas Igrzysk Paraolimpijskich w Sydney w 2000 r. Na kolejnych igrzyskach w Atenach – nie udało się obronić tego zaszczytnego miejsca. Ale też, z biegiem lat, zupełnie zmieniła się mapa najsilniejszych państw.
Kraje europejskie musiały ustąpić Azji, która do dziś tryumfuje w tej dyscyplinie. Warto jednak wspomnieć nazwiska tych zawodników. Którzy zapisali się złotymi literami w historii polskiej szermierki na wózkach, a należą do nich:. Marta Makowska, śp. Jagoda Polasik. Agnieszka Rozkres. Arkadiusz Jabłoński. Dariusz Pender. Robert Wyśmierski. Tomasz Walisiewicz. Stefan Makowski. Grzegorz Pluta. Radosław Stańczuk. Adrian Castro. Jacek Gaworski. Michał Nalewajek i Kamil Rząsa. W sumie nasi zawodnicy zdobyli na igrzyskach paraolimpijskich 28 medali, w tym 8 złotych.
W szermierczym świecie jeszcze jedno wydarzenie jest szalenie ważne. To Turniej Pucharu Świata „Szabla Kilińskiego” rozgrywany corocznie i niezmiennie od 2001 r., organizowany przez IKS-AWF Warszawa. Od wielu lat jest uważany za jedną z najlepszych imprez szermierczych globu ze względu na świetną organizację, oprawę i atmosferę.
Szermierka na wózkach inwalidzkich – zasady gry
Szermierze sprawni i niepełnosprawni walczą na broń białą na niemal identycznych zasadach, ale nie walczą w ten sam sposób. Jak sama nazwa dyscypliny wskazuje, „szermierka na wózkach” rozgrywana jest… na wózkach inwalidzkich, przypiętych do specjalnej platformy. Co za tym idzie, wózki nie zbliżają się do siebie w przeciwieństwie do szermierzy sprawnych poruszających się na nogach. Dla których ruch jest nieodłącznym elementem walki i taktyki.
Zawodnicy z niepełnosprawnością pozostają w tej samej odległości, którą wyznacza się na początku walki. Która jest zależna od rodzaju broni, długości ramion oraz kategorii niepełnosprawności. Ich walka to pchnięcia i uniki. Żeby zrozumieć szermierkę niepełnosprawnych warto zapamiętać kilka faktów. Po pierwsze: pojedynki rozgrywane są z użyciem jednej z trzech broni – szabli, szpady lub floretu. W szpadzie i szabli celem jest całe ciało przeciwnika powyżej pasa, we florecie atakowany jest tylko tułów. Po drugie: wyróżniamy konkurencje indywidualne i drużynowe, z podziałem na kobiety i mężczyzn. Po trzecie wreszcie: obowiązują trzy podstawowe kategorie niepełnosprawności – A, B i C.
Walka rozgrywana jest w pozycji siedzącej, na wózku zaopatrzonym w specjalnie skonstruowaną platformę szermierczą, która powinna:
Stabilizować wózek w stałej pozycji.
– Umożliwiać równoległe ustawienie wózka z zachowaniem stałego kąta 10–15 stopni w stosunku do głównej szyny.
– Pozwalać na dogodne ustawienie wózka we wszystkich rodzajach broni oraz dostosowanie odległości między wózkami do długości uzbrojonego ramienia szermierza.
– Pozwalać na dogodną szerokość rozstawu kół wózków (przednie, wewnętrzne kółka wózka powinny dotykać głównej szyny).
Szermierka na wózkach inwalidzkich – jaki sprzęt
Wózek w szermierce musi spełniać wymogi zawarte w przepisach, dotyczące m.in. Wysokości wózka – maksymalnie 53 cm i oparcia – minimum 15 cm.
W szabli, florecie i szpadzie tylne koła powinny być zakryte okrągłymi, metalowymi zasłonami. W przypadku stosowania elektrycznego systemu trafień – metalizowana kamizelka szermiercza, osłony kół oraz metalowe części wózka muszą być uziemione. Szermierz używa typowego stroju szermierczego. Natomiast jego kończyny dolne muszą być dobrze chronione – do tego celu używa się, np. grubych koców. W czasie walki stopy nie mogą dotykać podłoża, a podnóżki muszą być tak uregulowane. Aby pozwalały na utrzymanie kolan poniżej poziomu bioder. Należy też usunąć boczne oparcia wózków.
Szermierka na wózkach inwalidzkich – medyczna klasyfikacja
Kategorie (ABC), niepełnosprawności w szermierce na wózkach.
A – osoby po amputacji kończyn dolnych lub z ich częściowym niedowładem, mają swobodę ruchów tułowia i rąk.
B – osoby po urazie rdzenia kręgowego, z porażonymi kończynami dolnymi lub z minimalnym niedowładem rąk, paraplegia.
C – osoby z całkowitym porażeniem kończyn dolnych i niedowładem kończyn górnych, tetraplegia.
Szermierka na wózkach inwalidzkich – polski zawodnik Adrian Castro
Polski sportowiec, szermierz uprawiający szermierkę na wózkach, medalista igrzysk paraolimpijskich, mistrzostw świata i Europy. W wieku 14 lat w wyniku wypadku na motocyklu. Doznał złamania kręgosłupa i uszkodzenia rdzenia kręgowego, od tego czasu porusza się na wózku inwalidzkim.
Zaczął trenować szermierkę na wózkach w Integracyjnym Klubie Sportowym AWF Warszawa, jego trenerem został Marek Gniewkowski. W 2012 debiutował na Letnich Igrzyskach Paraolimpijskich w Londynie, zajmując w szabli indywidualnie (kat. B) 11. miejsce.
Indywidualnie w szabli wywalczył m.in. Brązowy medal mistrzostw świata (2013, 2019), wicemistrzostwo Europy (2014), mistrzostwo Europy (2018) i mistrzostwo świata (2015). W 2018 został również wicemistrzem Europy w szabli w drużynie.
Na Letnich Igrzyskach Paraolimpijskich w Rio de Janeiro zajął 3. miejsce w szabli indywidualnie (kat. B), pokonując w walce o brązowy medal Grzegorza Plutę, prywatnie ojca swojej narzeczonej. Na kolejnych Letnich Igrzyskach Paraolimpijskich w Tokio wywalczył w tej samej konkurencji srebrny medal. Czterokrotnie wygrywał klasyfikację generalną Pucharu Świata (2014, 2015, 2017 i 2020)
Zainteresował cię nasz materiał? Przeczytaj także: Koszykówka na wózkach inwalidzkich
