Piesi od lat budzą skrajne emocje. Jedni uważają ich za bezspornie najważniejszych uczestników ruchu drogowego. Inni, że nagminnie wykorzystują swoje prawa, jednocześnie narażając pozostałych na drodze. A jakie mamy wyjątki przy przejściu dla pieszych?
Przejście dla pieszych – podstawowe prawa
Podstawowe zasady znajdziemy oczywiście przepisach prawa o ruchu drogowym. W tym wypadku, chociażby Artykuł 13 mówi m.in. o tym, że:
– pieszy wchodzący na jezdnię, drogę dla rowerów lub torowisko, albo przechodzący te części drogi jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz korzystać z przejścia dla pieszych;
– piesi znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem. Pieszy wchodzący na przejście dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem z wyłączeniem tramwaju;
– przechodzenie przez jezdnię lub drogę dla rowerów poza przejściem dla pieszych jest dozwolone na przejściu sugerowanym albo poza przejściem sugerowanym jeżeli odległość od przejścia dla pieszych przekracza 100 m. Jeżeli jednak skrzyżowanie znajduje się w odległości mniejszej, niż 100 m od wyznaczonego przejścia dla pieszych, przechodzenie jest dozwolone również na tym skrzyżowaniu;
Pieszy kontra auto. To połączenie budzi częste spory w ruchu drogowym. Czy obie strony na pewno dokładnie znają swoje prawa i obowiązki?
Piesi i samochody – co im wolno, a czego nie
Trzeba przyznać w ostatnich latach przepisy dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego mocno się zaostrzyły. Dlatego aktualnie piesi, gdy chcą przejść przez jezdnię muszą najpierw nadać kierowcy ku temu wyraźny ruch ostrzegawczy. Niegdyś dochodziło bowiem do licznych incydentów, w których piesi niemal wyskakiwali kierowcy przed przednią szybę. Kierowcy z kolei mogą przejechać przez ulicę, po której przechodzą piesi. Warunek jest jeden – pieszy nie może być zmuszony do zwolnienia lub zatrzymania swojego kroku. W strefie zamieszkania i na parkingu pieszy ma pierwszeństwo, bowiem dopuszczalna prędkość pojazdów w tych obszarach wynosi zaledwie 20 km/h. Jednym z częstych, a zarazem największych wykroczeń jest sytuacja, w której kierowca omija samochód jadący w tym samym kierunku w celu ustąpienia miejsca pieszemu. Przy skręcie w drogę poprzeczną, kierowcy również mają obowiązek ustąpić pierwszeństwa przechodzącemu. Często popełnianym wykroczeniem jest też wyprzedzanie przy przejściu dla pieszych.
Sytuacje wyjątkowe
Okazuje się, że przejście dla pieszych budzi sytuacje sporne wśród samych kierowców. Jednym z problemów jest w tym wypadku kwestia wyprzedzania innego pojazdu. W momencie, gdy jadące obok nas auto jest zmuszone, by przez nas zwolnić, wówczas już wtedy zostaje naruszony zakaz wyprzedzania. Sytuacja jest o tyle patowa, że często gazu dodajemy zupełnie nieświadomie. Inaczej jest na przejściu ruchem kierowanym. Tam można wyprzedzać, pod warunkiem, że kierowca przejeżdża na zielonym świetle. Od lat spory budzi również przejście dla pieszych z tzw. wyspą. Tu jednak należy odnieść się do art. 13ust. 8 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, który mówi, że: „Jeżeli Przejście dla pieszych wyznaczone jest na drodze dwujezdniowej, przejście na każdej jezdni uważa się za przejście odrębne. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przejścia dla pieszych w miejscu, w którym ruch pojazdów jest rozdzielony wysepką lub za pomocą innych urządzeń na jezdni”.
Wyjątki przy przejściu dla pieszych z wyspą
Dla kierowców ustępowanie miejsca pieszemu po drugiej stronie jezdni okazało się jednak dość skomplikowane. Wszystko dlatego, że w większości przypadków przejścia zajmują pieszym znacznie więcej czasu. W związku z tym pojawił się przepis, w którym piesi na drodze dwujezdniowej są traktowani odrębnie wobec każdej z jezdni. I tak kierowca jest zobowiązany ustąpienia pierwszeństwa tylko temu pieszemu, który zbliża się do jednej z nich. W tym wypadku nie ma też znaczenia, czy jezdnie rozdzielone są wysepką, czy inną konstrukcją. Powracamy jednak do jednego z kluczowych pytań – czy kierowcy mają zawsze obowiązek, by zatrzymywać się przed pieszym? Sytuacja wydaje się jasna w momencie, gdy mamy sygnalizatory świetlne. Wiemy jednak, że na drodze zdarzają się sytuacje, które nie są czarno-białe. Dlatego tak ważne jest, aby piesi dobrze znali swoje obowiązki i prawa. Te mówią jasno, że jego obowiązkiem jest przede wszystkim korzystanie z chodnika.
Statystyki nadal nie są optymistyczne
W momencie braku chodnika pieszy musi skorzystać z pobocza. W przypadku, gdy jego nie ma, może wejść na ulicę, pod warunkiem jednak, że będzie ustępować pierwszeństwa nadjeżdżającemu pojazdowi. Niemal identycznie sytuacja wygląda w przypadku pieszego na przejściu dla rowerów. Wyjątki przy przejściu dla pieszych nie zmieniają faktu, że nadal najwięcej wypadków na drodze jest właśnie z ich udziałem. Tylko w 2022 roku doszło do 1400 zdarzeń, z czego 69 było z udziałem pieszych. Mimo zaostrzonych przepisów, wielu pieszych nadal pozostaje bez wyobraźni. Pozbawieni kultury ruchu drogowego, wymuszają swoje pierwszeństwo. Z kolei kierowcy najczęściej kierując się brawurą zapominają o tym, że w niektórych miejscach zwyczajnie należy zwolnić.
Przeczytaj także: Piesi pod lupą – co wiemy o nowych przepisach?
