Co roku w dniach 22–28 września obchodzony jest Międzynarodowy Tydzień Głuchych, w ramach którego 23 września obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języków Migowych, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. To święto nie tylko przypomina o prawach osób Głuchych, ale także zwraca uwagę na fundamentalną rolę języka migowego w budowaniu zdrowego i sprawiedliwego społeczeństwa.
Język migowy komunikacja i zdrowie psychiczne
Z perspektywy medycznej i psychologicznej, dostęp do języka ojczystego – a dla osób Głuchych jest nim język migowy – jest kluczowym czynnikiem rozwoju poznawczego i emocjonalnego.
- Brak dostępu do naturalnej formy komunikacji zwiększa ryzyko depresji, izolacji społecznej i zaburzeń lękowych.
- Wczesna edukacja w języku migowym poprawia wyniki poznawcze i emocjonalne dzieci niesłyszących, a także wpływa na ich integrację w życiu społecznym.
- Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wielokrotnie podkreśla, że język migowy jest środkiem profilaktyki zdrowia psychicznego w społeczności Głuchych.
To dlatego wspieranie języka migowego nie jest jedynie kwestią kulturową – to sprawa zdrowia publicznego i medycyny społecznej.
Tożsamość i inkluzja – wymiar społeczny
Język migowy jest czymś więcej niż narzędziem komunikacji. Dla osób Głuchych to fundament tożsamości, kultury i wspólnoty. Jak podkreśla Łukasz Krasoń, Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, prace nad ustawą o polskim języku migowym to krok w stronę w pełni inkluzywnego społeczeństwa.
Pełne uczestnictwo w edukacji, kulturze, pracy i życiu publicznym nie może być zależne od „dobrej woli” instytucji – to prawo człowieka do równości i godności.
Hasło tegorocznego Tygodnia Głuchych „Deaf communities leading” („Samorzecznictwo i jedność środowiska g/Głuchych”) przypomina, że zmiana nie dokona się sama. Społeczność Głuchych i sojusznicy muszą mówić wspólnym głosem, stając się codziennie widoczni w przestrzeni społecznej i politycznej.
Rola tłumaczy i edukatorów
Nie sposób mówić o dostępności bez docenienia pracy tłumaczy języka migowego, pedagogów i organizacji pozarządowych. Ich działalność to most między światami – słyszących i Głuchych. To oni sprawiają, że osoby niesłyszące mogą uczestniczyć w debatach publicznych, spektaklach teatralnych. Ponadto edukacji akademickiej czy korzystać z usług medycznych bez barier komunikacyjnych.
Dostępność to prawo, nie przywilej
W społeczeństwie, w którym żyjemy, język migowy musi być traktowany na równi z językiem mówionym.
- W szkołach – poprzez dwujęzyczną edukację.
- W szpitalach – dzięki dostępności tłumacza języka migowego, co jest kluczowe dla prawidłowej diagnostyki i leczenia.
- W kulturze i mediach – aby Głusi mogli współuczestniczyć w tworzeniu narracji społecznych.
Dostępność językowa to nie dodatek, ale element praw człowieka. „Dostępność to nie przywilej – to prawo” – te słowa nabierają szczególnej mocy właśnie teraz. Ponieważ wciąż w wielu instytucjach brak tłumaczy i pełnego uznania języka migowego.
Ku społeczeństwu równych szans
Międzynarodowy Dzień Języków Migowych to okazja, aby powiedzieć jasno:
➡ język migowy to język równoprawny,
➡ osoby Głuche mają pełne prawo do uczestnictwa w każdej dziedzinie życia,
➡ inkluzja zaczyna się od widoczności i szacunku dla różnorodności.
Dziękujemy społeczności Głuchych, tłumaczom, edukatorom i wszystkim, którzy codziennie walczą o równe prawa. To dzięki ich determinacji hasło „Nic o nas bez nas” nabiera realnego znaczenia.
Zaproszenie do współpracy – akcja społeczna „Nie wykluczaj”
Przy okazji Międzynarodowego Dnia Języków Migowych zapraszamy do uczestnictwa w ramach naszej nowej akcji „Nie wykluczaj”.
Jesteśmy fundacją, która wierzy, że każdy ma prawo do bezpiecznej podróży – nie tylko w sensie fizycznym, ale i społecznym. Dlatego tworzymy platformę łączącą urzędy, organizacje i mieszkańców Warszawy. Ponadto, by wspólnie walczyć z wykluczeniem i budować miasto otwarte, przyjazne i równe dla wszystkich.
🤝 Wierzymy, że razem zmienimy stolicę w miejsce bardziej dostępne i solidarne.
Zapraszamy instytucje i organizacje do współpracy – bo tylko razem możemy sprawić, że nikt nie będzie czuł się pominięty.
Nie wykluczaj – dołącz do nas!
