Inwestycja jest zlokalizowana na terenach nie zamieszkanych, na wysokości dawnej osady Nowy Świat, za Kątami Rybackimi w kierunku na Krynicę Morską. Obecnie trwają prace konstrukcyjne ostatniego, III etapu budowy szlaku wodnego z Zatoki Gdańskiej do portów nad Zalewem Wiślanym. Nowo powstały tor wodny o długości 8,2 km będzie łączył przekop Mierzei Wiślanej z ujściem rzeki Elbląg w Zatoce Elbląskiej. Szerokość toru wodnego przy dnie ma wynieść 60 m, a głębokość techniczna 5 m. Dzięki temu będzie możliwa żegluga statków morskich o długości 100 m oraz zestawów barek długich do 180 m, o szerokości 20 m oraz zanurzeniu 4,5 m. Przekop Mierzei wiślanej umożliwi skrócenie, pogłębienie i uproszczenie morskiego szlaku na Bałtyku, omijając Cieśninę Piławską na terytorium Rosji.
Przekop Mierzei Wiślanej – trochę historii
Idea przekopania Mierzei Wiślanej nie jest pomysłem ostatnich lat. Koncepcja budowy nowego toru wodnego powstała już w XVI wieku za panowania króla Stefana Batorego. Jednak zrezygnowano z jej realizacji. Po raz kolejny idea przekopu odżyła w XVIII wieku po I rozbiorze Polski, „dzięki” II rozbiorowi gdy Gdańsk przyłączono do Prus pomysł przekopu stał się bezużyteczny. Kolejne propozycje budowy kanału następowały tuż po zakończeniu II Wojny Światowej, następnie w latach 70 i 80 XX wieku.
Pierwszą konkretną deklarację ogłosił w 2006 roku premier Kaczyński na spotkaniu w Elblągu. W wyniku kolejnych umów i negocjacji na linii Polska – Rosja, start inwestycji był odkładany. Sytuacja uległa zmianie 24 lutego 2017 roku gdy Sejm uchwalił, a 3 kwietnia prezydent podpisał specustawę w sprawie przekopu Mierzei Wiślanej. Po dokonaniu stosownych uzgodnień i uzyskaniu pozwoleń, 15 lutego 2019 wojewoda pomorski wydał pozwolenie na budowę przekopu przez Mierzeję Wiślaną i rozpoczęto wycinkę drzew na terenie przekopu. To był początek budowy szlaku wodnego z Zatoki Gdańskiej do portów nad Zalewem Wiślanym.
Przekop Mierzei Wiślanej – po co to wszystko
Po zakończeniu II Wojny Światowej, w trakcie konferencji poczdamskiej sowieci samodzielnie wytyczyli przebieg granicy polsko-radzieckiej, dzieląc wody Zalewu Wiślanego. W chwili obecnej istnieje jedna droga prowadząca z Bałtyku na wody Zalewu Wiślanego, przechodzi ona przez rzekę Szkarpawę i rosyjską cieśninę Piławską, która jest przedłużeniem Kanału Kaliningradzkiego. Przez lata rosyjskie władze zezwalały, bądź nie na żeglugę naszych jednostek, według własnego widzi mi się. Łamiąc wszelkie umowy i ustalenia. Ponieważ w 2006 roku Rosjanie po raz kolejny uniemożliwili Polsce żeglugę do portów Zalewu Wiślanego w porcie w Elblągu, który obsługiwał w ponad 90% transport turystyczny i towarowy między Polską a obwodem kaliningradzkim, ruch praktycznie zamarł. Wobec braku postępu w rozmowach o odblokowaniu cieśniny dla żeglugi polskiej i międzynarodowej zmierzającej do portów Polski podjęto decyzję o budowie Przekopu Mierzei Wiślanej.
Co spowoduje pomyślne ukończenie budowy? Możliwości jest cała masa. Uniezależnienie się od łaski Rosjan otworzy wody Zalewu Wiślanego na wszystkie rodzaje żeglugi: towarowej, turystycznej, zarobkowej i sportowej. Przed portem w Elblągu, otwiera się niepowtarzalna szansa. Jeśli dobrze zostaną wykorzystane wszystkie możliwości związane z przekopem Mierzei Wiślanej, w porcie będzie można przeładowywać 3,5 mln ton towarów. Rozwój portu przyciągnie inwestorów, powstanie nowa infrastruktura, przybędzie nowych miejsc pracy. Elbląg w końcu stanie się piątym polskim portem morskim. Łatwa żegluga po Zalewie Wiślanym to duża ilość jachtów, również z zagranicy, to wymusi konieczność rozbudowy infrastruktury we wszystkich miejscowościach wokół akwenu. Konieczność powstania nowych marin dla jachtów przyciągnie kapitał zagraniczny. Przekop Mierzei Wiślanej z pewnością ożywi gospodarkę w regionie.
Przekop Mierzei Wiślanej – Wyspa Estyjska
Od początku prac słyszymy o usypywaniu na Zalewie Wiślanym wyspy, ale w jakim celu? Trwająca od kilkunastu miesięcy budowa Wyspy Estyjskiej jest ogromną inwestycją. Ma ona stać się stać ostoją dla ptactwa, które utraciło swoje tereny z powodu budowy. Wyspa będzie miała blisko 2 kilometry długości i ponad kilometr szerokości. Będzie ona płaska, a jej wysokość osiągnie maksymalnie poziom 2-3 metrów. Wyspa Estyjska będzie oddalona od wybrzeża Mierzei Wiślanej o około 2 kilometry. Na budowie Wyspy Estyjskiej trwa usypywanie ziemi wewnątrz zabezpieczonego okręgu. Nazwa wyspy nawiązuje do średniowiecznego określenia wód Zalewu Wiślanego. Estami nazywano w starożytności i wczesnym średniowieczu ludy bałtyjskie i bałtycko – fińskie. Wyspa nie będzie dostępna dla turystów i nie znajdą się na niej także żadne atrakcje, punkty gastronomiczne czy noclegowe. W całości ma być rezerwatem przyrody.
Uroczyste otwarcie Przekopu Mierzei Wiślanej jest planowane (nie przypadkowo) na 17 września 2022 roku. Obecnie jest gotowe około 90 % kanału żeglugowego. Wreszcie nie trzeba będzie prosić Rosjan o pozwolenie na wpłynięcie na polski Zalew Wiślany. Czy w należyty sposób spożytkujemy możliwości, jakie da nam ukończona inwestycja? Jak zwykle, czas pokaże. Jedno jest pewne, perspektywy są ogromne, zarówno dla regionu jak i Polski.
Materiał wideo: Przekop Mierzei Wiślanej | 24.05.2022 | Odcinek południowy
Może cię również zainteresować: Prognozy na sezon wakacyjny 2022
