Do tego samochodu przylgnęło powiedzenie „Syrena królowa polskich poboczy”, czy na pewno jest to sprawiedliwe. Biorąc pod uwagę fakt że powstała przy okazji produkcji w FSO samochodu Warszawa M-20,w czasach stalinowskiej rzeczywistości. W czasach kiedy pierwszy sekretarz towarzysz Wiesław mówił „że prywatnie to Polakowi wystarczy rower”. Ale o trudnych początkach już było, co można przeczytać w artykule Syrena 100 pierwszy polski samochód.
Syrena królowa polskich poboczy – kolejne modele
Od początku produkcji samochodu Syrena, było wiadomo że posiada on wiele wad i będzie potrzebna praca nad ich wyeliminowaniem. Niestety gospodarka socjalistyczna mająca wciąż napięty budżet, w czasach odgórnego planowania nie mogła sobie pozwolić na przeznaczenie znacznych kwot mających na celu opracowanie jednorazowego planu unowocześnienia Syreny. Nie zważając na przeciwności różnego typu rozłożyło się to na kolejne lata, sięgając lat osiemdziesiątych do zakończenia produkcji w 1983 roku.
Jak zmieniała się Syrena królowa polskich szos w kilku słowach
Syrena 101 – Układ zasilania silnika S-15 otrzymał sterowaną pneumatycznie pompę paliwa typu BVF UPO oraz gaźnik typu BVF H362/13 wyposażony dodatkowo w urządzenie rozruchowe. Silnik osiągał moc 27 KM przy 3800 obr./min, co pozwalało na osiągnięcie prędkości 105 km/h. Zmodernizowano przednie zawieszenie, w którym wprowadzono amortyzatory teleskopowe oraz zmieniono konstrukcję wspornika resoru. Dodatkowo zastosowano koła o rozmiarze 5,60-15 co spowodowało zwiększenie rozstawu kół tylnych o 40 mm. W nadwoziu zastosowano usztywnioną pokrywę silnika, zmieniono konstrukcję progów, wprowadzając progowe listwy ozdobne wykonane z aluminium. Ważną zmianą było zastąpienie jednopiórowej wycieraczki szyby przedniej zespołem wycieraczek o dwóch piórach pracujących współbieżnie. Po bokach na całej długości nadwozia umieszczono ozdobną listwę aluminiową załamującą się nad tylnym nadkolem.
Syrena 102 – krótsza klapa bagażnika o innej konstrukcji. Zmiana ustawienie koła zapasowego w bagażniku na prawie pionowe, co spowodowało wzrost pojemności ładunkowej. Nowe odchylane fotele przednie. Pas tylny otrzymał nowe lampy zespolone zamiast pochodzących z Warszawy. Nadwozie zaczęto malować w dwóch kolorach np. dach w kolorze zbliżonym do barwy kości słoniowej, pozostałą część karoserii w kolorze wybranym przez nabywcę. Dźwignia hamulca ręcznego przeniesiona na prawo od kolumny kierowniczej – pod deskę rozdzielczą, dodano także drugie położenie stacyjki, które pozwalało uruchomić rozrusznik.
Wersja S – przygoda z Wartburgiem
Syrena 102S – Powstało około 150 egzemplarzy które wyposażono w silnik AWE-312 o pojemności 992 cm³ i mocy 42 KM z samochodu Wartburg 312. Skrzynia biegów ze zsynchronizowanymi biegami II, III i IV. Prędkość maksymalna wynosiła 125 km/h. Na zewnątrz Syrena 102S różniła się od 102 podwójnymi listwami ozdobnymi umieszczonymi poniżej klamek po bokach auta. Grill z pionowymi gęsto rozmieszczonymi żebrami pokryto chromowanymi listwami.
Syrena 103 – zmiana dotyczy modernizacji przodu poprzez inny wlot powietrza. Nowy silnik S-150 w którym zmieniono stopień sprężania i fazy rozrządu oraz inny układ tłumików. Dzięki tym modyfikacjom rozwijał on moc 30 KM przy 4000 obr./min, co pozwalało na rozpędzenie samochodu do prędkości 105 km/h. Zbiornik paliwa został przeniesiony spod maski za oparcie tylnej kanapy. Wskaźnik ładowania zastąpiono wskaźnikiem poziomu paliwa oraz wprowadzono lampkę kontrolną prądu ładowania. Pojedynczy amortyzator ramieniowy tylnej osi zastąpiono dwoma amortyzatorami teleskopowymi. Zmianom uległy także przedni i tylny pas ze zderzaków usunięto charakterystyczne kły i ulepszono zamek maski. Z kołpaków zniknęło charakterystyczne logo FSO. Rok 1965 przyniósł wyposażenie w nagrzewnicę z dmuchawą elektryczną połączoną z układem chłodzenia.
Syrena 103S – to wersja wyposażona w silnik Wartburga o mocy 40 KM i zsynchronizowaną skrzynię biegów, dający dużą poprawę osiągów pojazdu (silnik AWE-312 wykorzystano także w Syrenie 102 S). Ten model rozpoznać można było po podwójnych listwach ozdobnych na bokach nadwozia.
Zmiana technologii spawania, dzięki niej karoseria staje się sztywniejsza i szczelniejsza. Proces malowania nadwozi zmienia się na piecowy, co zwiększa rzecz jasna jakość i trwałość.
Ostatnia kurołapka i trzy cylindry – Syrena 104
Syrena 104 – nowy silnik trzycylindrowy S-31 o pojemności 842 cm³ i mocy maksymalnej 40 KM wraz z całkowicie zsynchronizowaną skrzynią biegów. Nowa jednostka napędowa charakteryzowała się wydajniejszym wymuszonym układem chłodzenia z pompą wodną. Zmieniono klosze lamp tylnych, reflektory, kierunkowskazy przednie, kołpaki. Podstawową zmianą w nadwoziu była zmiana ściany grodziowej. W kabinie zmieniono usytuowanie cięgien sterowania, m.in. „ssania” i rączki hamulca ręcznego. Model 104 w odróżnieniu od 102 i 103 ozdabiano unoszącymi się ku górze listwami bocznymi umieszczonymi na wysokości klamek.
Drzwi już nie służyły do łapania kur – Syrena 105 i Syrena 105L (Lux)
Syrena 105 – była produkowana od 1972 roku przez Warszawską FSO, a następnie po przeniesieniu całości produkcji w latach 1972–1983 w FSM. 30 sierpnia 1972 w FSM rozpoczęto systemem potokowym montaż i produkcję tego typu samochodu.
Samochody produkowane jednocześnie na Żeraniu i w Bielsku do czasu całkowitego przeniesienia produkcji do Bielska różniły się tylko znaczkami na przedniej klapie i klaksonie(Warszawa FSO, Bielsko WSM – „Wytwórnia Sprzętu Mechanicznego”, po zmianie nazwy fabryki FSM). Od poprzednich modeli odróżnia się drzwiami z zawiasami umieszczonymi na przednim słupku nadwozia. Klamki zewnętrzne pochodzą z samochodu Polski Fiat 125p. Obniżono o 2 cm krawędź bocznych okien co powiększyło ich powierzchnię. Przednie siedzenia wyposażono w blokadę położenia. Zastosowano prostokątne tylne światła odblaskowe obok kloszy lamp tylnych. W kwietniu 1974 roku wprowadzono do produkcji seryjnej wydajniejszy, dwuobwodowy układ hamulcowy, co było niezwykle ważne ze względu na bezpieczeństwo. W Warszawie powstało 3571 egzemplarzy Syreny 105, głównie z części jakie pozostały w magazynach.
Od 1975 roku produkowano także wersję Syrena 105 Lux, lub jak kto woli Syrena 105L z lewarkiem zmiany biegów i dźwignią hamulca ręcznego w podłodze między siedzeniami. Syrena 105L otrzymała węższe fotele z regulacją kąta pochylenia oparcia. Odświeżono wystrój wnętrza W tym samym roku zaczęto montować radio w specjalnie wyciętym i zaślepianym czarną atrapą otworze. Polskie radioodbiorniki polecane do samochodów Syrena w tym czasie to Mini 2 z Kasprzaka lub Safari z Diory. Na kołach pojawiły się także ozdobne kołpaki. Samochód mógł rozpędzić się do 120 km/h.
„Jeżdżę samochodem Syrena” Zdzisław Glinka
W książce wydanej przez WKiŁ. którą powinien posiadać każdy miłośnik i użytkownik Syreny omówiono modele 105 i 105L. W rozdziale 4 opisano jakie modyfikacje można zastosować w swoim wymarzonym samochodzie Syrena.
Są to między innymi: pasy bezpieczeństwa; zapalniczka; ogrzewanie tylnej szyby; obrotomierz elektroniczny; światła awaryjne; uszczelnienie nadwozia; zaczep do holowania; reflektory przeciwmgłowe; pasek uziemniający; odbiornik radiowy i inne.
W okresie gwarancji można zamontować tylko pasy, gdyż pozostałe mogą zostać zakwestionowane w przypadku reklamacji gdyż nie są integralną częścią samochodu.
Dane techniczne Syreny 101-105
Wymiary samochodu FSO/WSM/FSM Syrena 101-105 (w nawiasie oznaczenie modelu)
- wysokość – 1515 mm (Syrena 101-105)
- szerokość – 1560 mm (Syrena 101), 1565 mm (Syrena 105)
- długość – 4040 mm (Syrena 101-105)
- masa pojazdu – 930 kg (Syrena 101), 970 kg (Syrena 103), 940 kg (Syrena 105)
Model | lata produkcji | Liczba cylindrów | pojemność / moc | Typ silnika | Ilość sztuk |
SYRENA 101 | 1960-1962 | 2 | 0.8 / 27KM | S-15 | 8347 |
SYRENA 102 | 1962-1963 | 2 | 1.0 / 27KM | S-15 | 11341 |
SYRENA 102 S | 1962-1963 | 3 | 1,0 / 42 KM | AWE-312 | 141 |
SYRENA 103 | 1963-1966 | 2 | 0.9 / 30KM | S-150 | 29767 |
SYRENA 103 S | 1963-1966 | 3 | 1,0 / 42 KM | AWE-312 | 391 |
SYRENA 104 | 1966-1972 | 3 | 0.9 / 40KM | S-31 | 113689 |
SYRENA 105 (FSO – 3571 szt. – 1972) | 1972-1972 | 3 | 0.9 / 40KM | S-31 | 3571 |
SYRENA 105 (WSM + FSM) | 1972-1983 | 3 | 0.9 / 40KM | S-31 | 344077 |
SYRENA 105 L (WSM + FSM) | 1975-1983 | 3 | 0.9 / 40KM | S-31 | łącznie ze 105 |
Całkowita liczba wyprodukowanych Syren zamyka się na 521 311 sztuk, nie licząc egzemplarzy prototypowych, które nie weszły do seryjnej produkcji. Co wydaje się niebywałe można znaleźć informacje że główną przyczyną zakończenia produkcji było zużycie oprzyrządowania.
W kolejnym odcinku serialu o historii Syreny postaram się przedstawić samochody użytkowe i prototypy które zaistniały, lub mogły zaistnieć w świecie motoryzacji. Nawiasem mówiąc dziwną przypadłością władz komunistycznych jest to, że po naprawdę ciekawych i nowatorskich rozwiązaniach zostało niewiele a prototypy złomowano.
Syrena królowa polskich poboczy na Rajdzie Monte Carlo
Żeby liczyć się w motoryzacji trzeba odnieść jakiś sukces w sporcie samochodowym. Najlepszą drogą do tego jest Rajd Monte Carlo gdyż było to wielkie wydarzenie które miało swój prestiż i renomę. I oto samochody Syrena w latach 60 wzięły udział w Rajdzie Monte Carlo i nade wszystko, co wydaje się nieprawdopodobne startowały tam przez kilka następnych lat.
1960 – w rajdzie wzięły udział dwie załogi startujące na Syrenie 101 z dwucylindrowym silnikiem o mocy 28 KM i standardową skrzynią biegów. Od seryjnego różniąły się dodatkowymi reflektorami, przede wszystkim pasami bezpieczeństwa i drobnymi dodatkami. Załoga w składzie Marek Varisella i Marian Repeta, ukończyła rajd na 99. miejscu na 149 klasyfikowanych załóg. Druga załoga rajdu nie ukończyła. Syreny brały też udział w rajdzie Moskwa-Praga w tym samym roku.
1961 – w rajdzie wzięło udział 6 polskich załóg, z czego 4 na Syrenach 101. Dwie z nich nie ukończyły rajdu, jedna z powodu awarii instalacji elektrycznej, druga natomiast z powodu przekroczenia 90-minutowego limitu spóźnień. Dwie ukończyły wyścig, zostały sklasyfikowane i zajęły miejsca 96 i 126.
1962 – w tym roku wystartowały w Rajdzie Monte Carlo cztery Syreny 102, dwie z nich ukończyły rajd, na 210 i 222 miejscach.
1964 – Ostatni start Syren w Rajdzie Monte Carlo. Wystartowały trzy załogi na samochodach Syrenach 103S wyposażonych w silniki AWE-312 z Wartburga 1000. Żadna nie odniosła sukcesu, wszystkie przekroczyły dopuszczalny limit spóźnień, tym samym nie ukończyły rajdu.
Syrena kariery sportowej nie zrobiła
W kolejnych latach Syreny w różnych wersjach można było spotkać na imprezach sportowych przede wszystkim krajowych (rajd Polski, rajd Monte Calvaria). Co bardziej wytrwali brali udział w różnego typu rajdach jeszcze w latach osiemdziesiątych.
W obecnych czasach rzecz jasna Syreny są stałymi bywalczyniami wszelkich zlotów i rajdów które odbywają się na terenie Polski. Oczywiście trzeba tu dodać że Syrena, Warszawa i inne samochody produkowane w PRL mają na terenie kraju wiele klubów skupiających miłośników tego samochody.
Ogólnie rzecz biorąc, to że samochód Syrena nie należał do nowoczesnych w niczym nie przeszkadzało mu być bardzo popularnym ze względu na prostotę budowy i dostęp do części zamiennych.
Samochód Syrena był także bohaterem filmu Kochajmy Syrenki z 1966, który każdy miłośnik na pewno zna, gdyby ktoś jednak nie znał.
Po drugie „Technika jazdy samochodem osobowym – Ruch pozamiejski – lato” (1965r.) i tu Samochód Syrena w roli głównej.
Po trzecie Syrena 105 w popularnym programie Wheeler Dealers – Syrena 105 full spisode
I na koniec jeżeli jesteś fanem motoryzacji i nie tylko, a zastanawiasz się co zrobić z wolnym czasem? Wybierz się na jedną z bez wątpienia godnych uwagi imprez umieszczonych w naszym kalendarzu Zlot Spotkanie Motoryzacja Piknik sezon 2023. Z pewnością mogą Cię też zainteresować inne tematy umieszczone na naszej stronie, które warto przeczytać – Syrena 100 pierwszy polski samochód
Polskie przyczepy campingowe N-126 i inne część 2