Wystawa opowiadająca historię krakowskich Żydów będzie trwała do 10 grudnia 2023 roku. Ekspozycję można zwiedzać w Muzeum Podgórza, przy ul. Limanowskiego 51. Zanim wyrosły mury Żydzi w Podgórzu
Podgórze – od 1915 dzielnica Krakowa, która pierwotnie nosiła nazwę Wolne Królewskie Miasto Podgórze. Tak jak lewobrzeżny, krakowski Kazimierz tworzył historię polskich Żydów żyjących w swoistej enklawie, łączącej kulturę chrześcijańską i żydowską. Tak prawobrzeżne Podgórze stało się świadkiem tragicznych losów Żydów, bowiem w tej dzielnicy, w 1941 roku naziści utworzyli getto dla ludności żydowskiej. Obok licznych miejsc upamiętniających tragedię społeczności żydowskiej, na terenie Podgórza natrafimy na ocalały fragment muru getta czy dawną Niemiecką Fabrykę Wyrobów Emaliowanych znaną jako Fabryka Emalia Oskara Schindlera.
Prezentowana ekspozycja przybliża czasy gdy krakowskie Podgórze nie było jeszcze otoczone murami getta, a społeczność żydowska wiodła spokojny żywot. Wystawa obrazuje wzajemny wpływ Krakowa na zamieszkujących go Żydów, oraz wpływ społeczności żydowskiej na mieszkańców Podgórza, a następnie Krakowa.
Zanim wyrosły mury Żydzi w Podgórzu – ekspozycja
Początek opowieści o podgórskiej społeczności żydowskiej sięga czasów gdy była ona jeszcze częścią gminy żydowskiej na wielickim Klaśnie. Dynamiczny rozwój społeczności żydowskiej w Podgórzu rozpoczął się w1891 roku, gdy powstała namiastka gminy żydowskiej. Podzielona na kilka części ekspozycja mówi o powstaniu i działalności gminy wyznaniowej, organizacji i stowarzyszeń religijnych i filantropijnych. Osobną część poświęcono działalności ekonomicznej podgórskich Żydów, którzy wnieśli swój niebagatelny wkład w rozwój przemysłowy Podgórza, a później Krakowa.
Rodzina – to część wystawy o szczególnej wymowie, jest ona swoistym studium historii pięciu żydowskich rodów z terenu Podgórza: Mondererów, Lewkowiczów, Sterngastów, Feldmanów i Offenów. Goście wystawy zagłębiają się w domowy świat pięciu podgórskich rodzin i ich przemian kulturowo-obyczajowych na przestrzeni dwóch wieków, a umożliwiły to zachowane, bogate zbiory rodzinne. Każdy zwiedzający staje się świadkiem zmian, gdy świat rodziców przepełniony religijnymi prawami Tory, ustępuje miejsca nowoczesnym ideom w świecie żydowskim syjonizmowi i socjalizmowi.
Elita – to ostatnia część ekspozycji, która opisuje zarówno pojedyncze postaci jak i najistotniejsze grupy podgórskiej społeczności żydowskiej, mające największy wpływ na społeczność Podgórza i całego miasta. Byli to rabini z rodziny Fränklów, radni miejscy Podgórza, jednocześnie wybitni prawnicy i lekarze, tacy jak m.in. Samuel Aronsohn, Jakub Westfried, Salomon Oberlaender, Henryk Pisek, a także społecznicy i nauczyciele jak m.in. Amalia Wasserberger, Henryk Fränkel i zasłużony dla edukacji podgórzan i krakowian Salomon Spitzer. Wiele miejsca poświęcono również budowniczym i architektom związanym i realizującym swoje projekty w Podgórzu, takim jak m.in. Ignacy Tislowitz, Ferdynand Liebling i Adolf Siódmak.
Polecam materiał wideo: Przedwojenny Kraków w 1936 roku
Może cię również zainteresować: Festiwal Misteria Paschalia 2023
