14 października, czyli Dzień Edukacji Narodowej, to moment, w którym wielu z nas z sentymentem wraca do szkolnych lat, przypominając sobie ulubionych nauczycieli, stresy przed sprawdzianami, ale przede wszystkim… niezapomniane teksty belfrów. Te słowne perełki, które utkwiły w pamięci, to dziś relikty przeszłości – i z pewnością nie usłyszymy ich w nowoczesnej szkole. Zanim jednak przyjrzymy się najciekawszym „kwiatkom” nauczycielskim, warto przypomnieć, skąd wzięło się to święto. Dziś Dzień Nauczyciela – „kto cię wypuścił z podstawówki?”
Dziś Dzień Nauczyciela – „kto cię wypuścił z podstawówki?”
Dzień Edukacji Narodowej, potocznie nazywany Dniem Nauczyciela, obchodzony jest na pamiątkę powstania Komisji Edukacji Narodowej (KEN) w 1773 roku – jednej z pierwszych instytucji oświatowych w Europie, która zreformowała polskie szkolnictwo. Twórcy KEN mieli na celu unowocześnienie systemu edukacji, aby przygotować młodzież na wyzwania nowoczesnego świata. Gdyby wtedy ktoś im powiedział, że za kilka wieków uczniowie będą wspominać swoich nauczycieli za ich poczucie humoru i ostrą retorykę, pewnie uśmiechnęliby się z przymrużeniem oka.
Szkoła zmienia się z dekady na dekadę, a wraz z nią relacje na linii uczeń–nauczyciel. Kiedyś w klasie królował autorytet niepodważalny – nauczyciel był jak majestatyczna figura, a jego słowo było prawem. Współczesna szkoła poszła bardziej w kierunku dialogu i partnerstwa, choć czasem niektórym belfrom nadal bliżej do surowego generała niż do ciepłego przewodnika.
Teksty, które już nie wrócą
W dawnych latach, zamiast psychologicznego wsparcia, nauczyciele oferowali motywacyjne, choć nieraz kąśliwe uwagi. Czy ktoś z Was usłyszał kiedyś od swojego nauczyciela: „Kowalski, jesteś ciemny jak tabaka w rogu”? Tego typu teksty były wówczas na porządku dziennym. Dziś takie słowa mogłyby się skończyć co najmniej wizytą u dyrektora. A jednak wspominamy te momenty z uśmiechem, bo, jak mawiają, „to były inne czasy”.
Oto kilka z nich:
- „Bardzo dobrze, wręcz idealnie Kowalski, siadaj, trója na szynach.”
Jakże charakterystyczne dla tamtych czasów! Świetna odpowiedź, ale ocena? Taka sobie. Dziś pewnie Kowalski napisałby maila do nauczyciela z prośbą o wyjaśnienie kryteriów oceniania. - „Prędzej słoń przez ucho igielne przejdzie, niż ty zdasz maturę.”
To już niemal literacki cytat. Nauczyciel ze wspomnień pani Longiny był wyraźnie pod wrażeniem możliwości swojego ucznia… ale raczej w negatywnym sensie. - „Tam na mapie te niebieskie placki to są jeziora, wiesz?”
Pomoc dydaktyczna na najwyższym poziomie! Nauczyciel geograficzny wspierający uczniów nawet podczas odpowiedzi, bo przecież jeziora to nic innego jak placki!
Humor, którego nie doceniamy
Jednak największym mistrzostwem było wplatanie ironii w codzienną rutynę nauczycielską. Zamiast suchych „tak” i „nie”, padały pełne wdzięku uwagi w stylu: „To nie cyrk, a twój iloraz inteligencji zaczyna się od minus nieskończoności”. Tego typu komentarze często miały podwójne dno – z jednej strony śmieszne, z drugiej, jak się teraz zastanowić… może nawet trochę brutalne?
Nie zapomnimy też klasycznego: „To gimnazjum, nie freblówka”. Nauczyciele uwielbiali przypominać, że uczniowie już powinni wiedzieć więcej, a jak coś nie szło, to wracało wspomnienie o freblówkach – miejscach, które dziś znamy jako przedszkola.
Nauczyciel – Bohater troskliwy
Choć teksty sprzed lat mogą wydawać się ostre, pamiętajmy, że za nimi stała też wielka pasja i troska o rozwój uczniów. Wspominamy nauczycieli, którzy potrafili nas czymś zainteresować, choć czasem używali do tego metod, które dziś mogłyby wywołać niejedną pedagogiczną debatę.
Tak jak nauczyciel pani Marty, który, gdy uczeń nie potrafił napisać „żółty”, doradzał: „Pisz kanarkowy!” – bo przecież w każdej sytuacji można znaleźć rozwiązanie.
Współczesne Wyzwania
Nauczyciele dzisiaj stają przed zupełnie innymi wyzwaniami. Cyfryzacja, zmieniające się programy nauczania, oczekiwania rodziców i uczniów sprawiają, że bycie nauczycielem to nie lada wyczyn. Jak wspomina nauczycielka Igi: „Czuję się jak pomnik, którego obsrywają gołębie”. Dzisiaj oprócz nauki, nauczyciele muszą też być mentorami, psychologami, a czasem nawet mediatorami w trudnych sytuacjach.
Czy dzisiejsi uczniowie usłyszą kiedyś takie teksty jak „Trója na szynach”? Raczej nie. Ale jedno jest pewne: nauczyciele – ci dawni i współcześni – mają ogromny wpływ na nasze życie, a ich sentencje, śmieszne czy nie, zostają w nas na długie lata.
Tym optymistycznym akcentem dotrwaliśmy do końca, a jak mawiał pewien nauczyciel: „Zapadła klamka nad i. Do dzwonka!”
Na zakończenie tego artykułu – składamy wszystkim nauczycielom najserdeczniejsze życzenia z okazji ich święta!
Drodzy Nauczyciele,
Niech każdy Wasz dzień będzie pełen satysfakcji z pracy, uśmiechów uczniów i poczucia, że Wasza praca ma ogromne znaczenie. Niech cierpliwość nigdy Was nie opuszcza, a każdy trud zostanie wynagrodzony sukcesami Waszych podopiecznych. Życzymy, abyście nadal inspirowali, zachęcali do odkrywania świata i rozwijania pasji. A jeśli zdarzy się dzień pełen wyzwań – pamiętajcie, że Wasza mądrość i serce zostawiają trwały ślad w kolejnych pokoleniach.
Wszystkiego najlepszego, dużo zdrowia, spokoju i… więcej śmiechu na co dzień! 😊
Przeczytaj też o: Ostatnia taka wieża spadochronowa w Polsce – niezwykły zabytek lotniczy w Dęblinie
—–
Dziękujemy że przeczytałeś ten artykuł, przygotowany przez naszą redakcję składającą się z osób z niepełnosprawnościami.
Pierwsza w UE radiowa i portalowa redakcja z niepełnosprawnościami
Prowadzimy restaurację ZDRÓWKO którą wspiera Jarosław Uściński
