Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – kolejna dyscyplina o wymiarze integracyjnym. Wioślarze niepełnosprawni trenują i rozgrywają swoje zawody na tych samych obiektach, na których ścigają się ich pełnosprawne koleżanki i koledzy. Zasadniczo niewiele różni się od wioślarstwa uprawianego przez osoby pełnosprawne. Różni się technika wiosłowania. O ile w przypadku osób sprawnych ogromną rolę odgrywa praca nóg. O tyle niepełnosprawni do napędzania łódki używają jedynie górnych partii ciała. Wioślarstwo jest najmłodszą z paraolimpijskich dyscyplin, która weszła do programu igrzysk paraolimpijskich w Pekinie w 2008 r.
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – historia
Pierwsze regaty dla wioślarzy niepełnosprawnych odbyły się w 2002 r. w Hiszpanii. Rok później rozegrano pierwsze mistrzostwa świata. W Polsce początki wioślarstwa osób niepełnosprawnych datuje się na 2006 r. Przede wszystkim w związku z tym na pochwałę zasługuje za tę inicjatywę prezes PKPar Longin Komołowski i prezes PZTW Ryszard Stadniuk.
Pierwszym trenerem koordynatorem został Tomasz Kaźmierczak, który pełni tę funkcję do dziś. Wioślarze reprezentowali nasz kraj na licznych imprezach sportowych, to m.in.: Igrzyska Paraolimpijskie w Pekinie w 2008 r.
Paraolimpijskie Igrzyska w Londynie w 2012 r. Igrzyska Paraolimpijskie w Rio de Janeiro w 2016 r. Mistrzostwa Świata od 2006 r. Puchary Świata i regaty międzynarodowe od 2006 r. Mistrzostwa Europy i mistrzostwa świata na ergometrze wioślarskim.
Startowaliśmy z sukcesami, przywożąc medale mistrzostw świata – srebrny (2006 r.) i cztery brązowe (2006, 2007 i 2009 r.). Każdego roku zdobywamy też krążki podczas mistrzostw świata i Europy na ergometrze wioślarskim. Aż do Igrzysk Paraolimpijskich w Rio de Janeiro wioślarze niepełnosprawni rywalizowali na dystansie 1000 m. W 2017 r. zmieniono go na 2000 m. i taki też będzie obowiązywał na igrzyskach w Tokio w 2020 r.
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – kwalifikacje do igrzysk
Na igrzyska kwalifikuje się 12 osad (państw) w danej konkurencji sportowej. Kwalifikacje uzyskujemy na trzy sposoby:
– osada, która rok przed igrzyskami paraolimpijskimi na mistrzostwach świata. Uzyska miejsce w pierwszej ósemce w swojej kategorii, automatycznie uzyskuje kwalifikację paraolimpijską,
– w roku Igrzysk paraolimpijskich w maju organizowane są dodatkowe regaty kwalifikacyjne, w których osady mogą zdobyć dwie dodatkowe kwalifikacje,
– dwa ostatnie miejsca przydziela komisja międzynarodowa FISA osadom – krajom, które nie mają kwalifikacji w danej konkurencji. A szkolą zawodników niepełnosprawnych i biorą czynny udział w rywalizacji międzynarodowej.
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – zasady gry
Wyróżniamy trzy kategorie osad we wioślarstwie osób niepełnosprawnych:
PR1M1x (ASM1x), jedynka mężczyzn i PR1W1x (ASW1x), jedynka kobiet. Zawodnik wiosłuje dwoma wiosłami – wykonuje ruch wioślarski, używając rąk i górnych partii mięśniowych tułowia. Zawodnik siedzi na specjalnym siedzisku. Zapięty jest pasami na wysokości klatki piersiowej, a dolna część odcinka lędźwiowego musi przylegać do oparcia podczas wykonywania ruchu wioślarskiego. Łódź wyposażona jest w specjalne pływaki z dwóch stron, ponieważ zabezpieczają wioślarza przed wywrotką.
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – USA – Rob Jones brązowy medalista Igrzysk Paraolimpijskich w Londyn 2012. Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – USA – Oksana Masters brązowa medalistka Igrzysk Paraolimpijskich w Londyn 2012.
PR2Mix2x (TAmix2x), osada damsko-męska. Zawodnicy wiosłują dwoma wiosłami. Startujący wykonują ruch rąk i tułowia. Zawodnik siedzi na siedzisku zamontowanym na stałe, ma unieruchomione nogi, zapięte specjalnymi pasami na wysokości kolan.
PR3Mix4+ ( LTAmix4+), osada damsko-męska (dwie kobiety, dwóch mężczyzn + sternik).Zawodnicy wiosłują jednym wiosłem. Wykonują pełny ruch wioślarski, używając nóg, tułowia i rąk. Osada składa się z dwóch osób z dysfunkcją wzroku i dwóch – z dysfunkcją ruchu. Jeden zawodnik z wadą wzroku może mieć grupę B3, druga musi mieć grupę B2 lub B1. Sternik może być dowolnej płci i może być osobą pełnosprawną.
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – zawody wioślarstwa czterech zawodników. Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – zawody osada damsko-męska (dwie kobiety, dwóch mężczyzn + sternik).
Jest jeszcze jedna kategoria, która jednak nie należy do paraolimpijskich – PR3Mix2x, osada damsko-męska. Zawodnicy wiosłują dwoma wiosłami. Wykonują pełny ruch wioślarski, używając nóg, tułowia i rąk. Osada składa się kobiety i mężczyzny, jedna osoba z dysfunkcją wzroku (grupa B1 lub B2). Druga – z dysfunkcją ruchu (każda kończyna musi mieć min. 20 punktów podczas oceny testu sprawności).
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – medyczna klasyfikacja
Klasyfikacja medyczna determinuje, w której kategorii zawodnicy będą stratować. W przypadku kategorii PR1: zawodnicy startujący poruszają się na wózku. To osoby po amputacji wysokiej obu kończyn dolnych, z uszkodzeniem rdzenia kręgowego na wysokości T12–T10.
Klasyfikacja medyczna zawodników w kategorii PR2: dwustronna amputacja w okolicach kolana lub znaczne zaburzenie mięśnia czworogłowego uda. Niepełnosprawność neurologiczna równoważna kompletnej zmianie patologicznej na poziomie L3 lub niekompletna zmiana na poziomie L1. Jedna noga z amputacją w okolicach kolana i jedna noga ze znaczącym niedowładem mięśnia czworogłowego uda. Porażenie mózgowe (CPISRA) kwalifikujące się do klasy 5 CP.
Klasyfikacja medyczna zawodników PR3 obejmuje. Minimalną niepełnosprawność fizyczną, całkowitą utratę trzech palców jednej ręki lub przynajmniej amputację nogi, stopy. W miejscu stawu skokowego i śródstopia lub utratę dziesięciu punktów w jednej kończynie lub piętnastu punktów w dwóch kończynach. Biorąc pod uwagę Funkcjonalny Test Klasyfikacyjny określony w klasyfikacyjnym formularzu zgłoszeniowym dla niepełnosprawnych fizycznie.
Wioślarze z wadami wzroku muszą zostać poddani klasyfikacji wykonanej przez Międzynarodową Sportową Federację dla osób niewidomych (IBSA). W jednej z klas B3 (PR3-B3), B2 (PR3-B2) lub B1 (PR3-B1).
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – sprzęt
Wioślarstwo osób niepełnosprawnych dzieli się na dwie zasadnicze kategorie. W zależności od liczby używanych wioseł dlatego każdy wioślarz może operować jednym lub dwoma.
Oraz nieco specyficzny jest sprzęt wioślarzy niepełnosprawnych. Szersze niż tradycyjnie są kadłuby łodzi, a ich dno jest bardziej płaskie. Dlatego ma to zwiększyć stabilność łódek. I w związku z tym w większości konkurencji na stałe zamontowane są siedzenia, które stabilizują nogi i tułów.
Choć osoby średnio zorientowane w sporcie często mylą wioślarstwo z kajakarstwem i w związku z tym. Dlatego warto więc wyjaśnić, że najbardziej widoczną różnicą tych dwóch dyscyplin. Jest to, iż wioślarz siedzi plecami do kierunku, w którym płynie.
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – sukces polskich parawioślarzy m. in. Jolanta Majka
Jolanta Majka, wcześniej Pawlak, jest osobą niepełnosprawną ruchowo od urodzenia. Pierwsze kroki w sporcie stawiała w pływaniu. Była reprezentantką kraju w mistrzostwach Europy, świata i podczas Igrzysk Paraolimpijskich w Sydney w 2000 r. Następnie – od 2006 r., zaczęła uprawiać wioślarstwo. Trenuje ją Tomasz Kaźmierczak. Jolanta związana jest z wioślarstwem osób niepełnosprawnych od początku funkcjonowania tej dyscypliny w Polsce. Zdobyła z partnerem z łodzi – Piotrem Majką, trzy medale mistrzostw świata, srebro w Eton w 2006 r. Dwa brązowe krążki w 2007 i 2009 r. A także wywalczyła szóste miejsce na Igrzyskach Paraolimpijskich w Pekinie w 2008 r.
Wioślarstwo dla osób niepełnosprawnych – Jolanta Majka zmiana przepisów
Po zmianie przepisów kwalifikacyjnych para nie mogła już wspólnie startować (w związku z tym za to wkrótce pobrali się, pozostając życiowymi partnerami). Szybko udało się znaleźć nowego zawodnika – Michała Gadowskiego, który od 2010 r. trenuje wspólnie z Jolantą. W tym teamie dwukrotnie wystartowali w Igrzyskach Paraolimpijskich w Londynie w 2012. Jedenaste miejsce i Rio de Janeiro w 2016 r. (szóste miejsce). Rokrocznie Jola startowała w mistrzostwach świata, zajmując lokaty od szóstej do dziesiątej. Po zmianie dystansu z 1000 m na 2000 m w mistrzostwach świata w 2017 r. wywalczyła z Michałem brąz. Jolanta wraz z Michałem wywalczyła srebrny medal Mistrzostw Świata w Płowidiw w 2018 roku. Z tej samej imprezy Jolanta Majka imprezy przywiozła brąz w jedynce. Parawioślarska osada Jolanta Majka/ Michał Gadowski (PR2xMix2x) zdobyła brązowy medal mistrzostw Europy 2020 r. rozegranych na torze regatowym poznańskiej Malty. Mistrzostwa Świata na ergometrze wioślarskim BOSTON marzec 2020 złoty medal.
Niemal tydzień trwała wirtualna rywalizacja o medale Mistrzostw Świata 2021 na ergometrach wioślarskich, zmierzyło się 953 zawodników z 63 krajów. W kategorii PR2 z rekordami Polski, srebrne medale wywalczyli, bez wątpienia nasi pewniacy na Igrzyska: Jolanta Majka i Michał Gadowski.
Zainteresował cię nasz materiał? Przeczytaj także: Pływanie osób niepełnosprawnych