W dniu 20 maja 2023 roku, w godz. 14:30÷21:00 w miejscowości Gostyń odbędzie się inscenizacja walk obronnych z września 1939 roku, które miały miejsce na terenie Górnego Śląska. XVI Bitwa Wyrska – Bój o Gostyń
Bitwa Wyrska – Bój o Gostyń ???
Trudno doszukiwać się w podręcznikach historii, informacji na temat Bitwy Wyrskiej, ważnego elementu obrony ziemi górnośląskiej z września 1939 roku. Przez dziesięciolecia utrwalano mit jakoby we wrześniu ’39, Górny Śląsk był broniony jedynie przez harcerzy i kombatantów powstań śląskich. Zupełnie tak, jakby nie istniała Grupa Operacyjna „Śląsk”, dowodzona przez generała brygady Jana „Jagmina” Sadowskiego, która wchodziła w skład Armii „Kraków”.
Trzon Grupy Operacyjnej „Śląsk” stanowiły: 23 Górnośląska Dywizja Piechoty, 55 Rezerwowa Dywizja PiechotyorazGrupa Forteczna Obszaru Warownego Śląsk. To właśnie te formacje z pełnym zaangażowaniem, broniły terenów Górnego Śląska przed niemieckim agresorem, aż do swego odwrotu w nocy z 2 na 3 września 1939 roku. Jednym z ważnych epizodów walk na Śląsku, była bitwa w rejonie miejscowości Wyry i Gostyń w okolicach Mikołowa.
Bitwa Wyrska – Bój o Gostyń – 1 września 1939 roku
W dniu wybuchu II Wojny Światowej, polskie pozycje na Odcinku Umocnionym „Mikołów” zostały zaatakowane przez niemiecki – VIII Śląski Korpus Armijny. Niemcy od świtu usiłowali przełamać polską obronę w rejonie Śmiłowic, Sośniej i Fiołkowej Góry oraz pod miejscowością Wyry, znajdującą się na południowym skraju umocnień Obszaru Warownego „Śląsk”. Odcinek Umocniony „Mikołów” broniony był przez 55 Rezerwową Dywizję Piechoty, 17 baterii dział oraz pociąg pancerny „Groźny” w walkach świetnie sprawdziły się jednostki forteczne. Obroną w rejonie Mikołowa, kierował od czerwca 1939 roku, dowódca oświęcimskiego II batalionu 73 pułku piechoty – podpułkownik Władysław Kiełbasa.
W dniu ataku Niemcy wdarli się jedynie w głąb lasu wyrskiego, czego skutkiem było przesunięcie pod Wyry polskich odwodów w postaci pułków doborowej 23 Dywizji Piechoty, o czym zadecydował dowódca Grupy Operacyjnej „Śląsk” – gen. Jan Sadowski.
Bitwa Wyrska – Bój o Gostyń – 2 września 1939 roku
Tak jak przewidziało polskie dowództwo 2 września, oddziały niemieckie ruszyły do ataku na polskie pozycje w lesie wyrskim, jednak ich postęp został powstrzymany do czego przyczynił się pociąg pancerny „Groźny” i jego działa. Niemcy przypuścili zmasowany atak na Wyry i po przełamaniu obrony zmusili broniący miasta Batalion Obrony Narodowej „Zawiercie” do odwrotu. Ponieważ taka sytuacja zagrażała wyjściem Niemców na tyły walczących wojsk polskich, II batalion 73 pułku piechoty, którym dowodził ppłk. Władysław Kiełbasa przeprowadził zwycięskie kontruderzenie z Mikołowa w kierunku Wyr. Miejscowość została odbita, niestety ppłk Władysław Kiełbasa zmarł w wyniku odniesionej w trakcie ataku rany głowy.
Niestety sytuacja na froncie Armii „Kraków”, zmusiła Naczelnego Wodza marszałka Edwarda Rydza Śmigłego do podjęcia decyzji o opuszczeniu umocnień Obszaru Warownego „Śląsk”.
Nocą z 2 na 3 września, polskie oddziały wycofały się za rzekę Przemszę, a następnie kontynuowały odwrót pod Tomaszów Lubelski.
Harmonogram wydarzenia:
14:30 – oficjalne otwarcie, pokaz sprzętu wojskowego, złożenie kwiatów pod Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Września 1939
15:00 – INSCENIZACJA HISTORYCZNA WALK Z WRZEŚNIA 1939 ROKU
16:00 – pokaz kawalerii, pokazy powietrzne i lądowe sprzętu Wojska Polskiego
16:15 – rozpoczęcie pikniku fortecznego
16:30 – występ kapeli BOLKOVA
17:45 – występ zespołu FORTECA WALKA TRWA
19:15 – występ zespołu BUM BUM ORKeSTAR
W trakcie imprezy można zwiedzać:
- schron bojowy Sowiniec z 1939 roku
- stanowiska Grup Rekonstrukcji Historycznej
- wystawę sprzętu Wojska Polskiego
- stanowiska promocyjne jednostek wojskowych
Poza tym:
- punkty gastronomiczne
- strefa dla dzieci (dmuchańce, pole minowe)
- stoiska handlowo-militarne
Organizatorzy:
- Gmina Wyry
- Ars Cameralis Silesiae Superioris
- Stowarzyszenie na Rzecz Zabytków Fortyfikacji PRO FORTALICIUM
- Wojskowe Centrum Rekrutacji w Tychach
- Dom Kultury Gostyń
Polecam materiał wideo: Bitwa wyrska 2019
Może cię również zainteresować: Zanim wyrosły mury Żydzi w Podgórzu – wystawa
