Nurkowanie dla osób z niepełnosprawnościami to oderwanie się od wszelkich ograniczeń. Woda dzięki sile wyporu jest doskonałym środowiskiem do uprawiania aktywności fizycznej — nie tylko dla osób sprawnych, ale także dla tych z różnymi dysfunkcjami. Poruszając się w wodnej toni, czujmy wolność i niezależność, poprawiamy kondycję oraz sprawność fizyczną.
Nurkowanie dla osób z niepełnosprawnościami – korzyści
Nurkowanie jest doskonałą formą aktywności fizycznej dla osób z niepełnosprawnościami. Z roku na rok zyskuje coraz większą popularność wśród osób z różnymi ograniczeniami fizycznymi i psychicznymi. Woda odciąża nasze ciało, sprawiając, że podczas pływania i nurkowania w mniejszym stopniu obciążamy układ kostny z kręgosłupem, niż podczas wykonywania innych ćwiczeń ruchowych. Osoby z niepełnosprawnościami ruchowymi w wodzie czują się lekko i łatwej jest im się poruszać. To, co na lądzie wydaje się niemożliwe, pod wodą nie sprawia już tak ogromnego problemu. Woda nie tylko podtrzymuje i unosi, ale przy odpowiedniej temperaturze zmniejsza również napięcie mięśniowe. W rezultacie łatwiej jest nam wykonywać ruchy i dodatkowo zmniejszają się dolegliwości bólowe spowodowane spastyką. Równomierne oddychanie podczas nurkowania redukuje stres, poprawia pracę serca i innych narządów w naszym organizmie. Znacząco obniża ciśnienie krwi, a także poprawia krążenie krwi.
Zapytaliśmy o korzyści płynące z nurkowania osób z niepełnosprawnościami, Panią Prezes Zarządu Stowarzyszenia „Nautica” Annę Ćwiękowską. Stowarzyszenie to już od 1998 roku działa na rzecz osób z niepełnosprawnościami, umożliwiając im odnalezienie nowych możliwości samorealizacji. Na zadane pytanie usłyszeliśmy, że: „Każda osoba z niepełnosprawnością, która zdecyduje się na spróbowanie tego sportu, odkrywa w nim coś innego, choć jest to sprawa indywidualna. Można jednak powiedzieć, ze wszystkich łączy jedna rzecz: nurkowanie dla osób z niepełnosprawnościami, to oderwanie się od niepełnosprawności. Nurkowanie pomaga uwierzyć we własne siły i możliwości — przy tym doskonale odpręża i wycisza. Dzięki temu, że jest sportem grupowym, jest doskonałą formą integracji społecznej”.
Jak wyglądają zajęcia?
Najłatwiej i najbezpieczniej będzie rozpocząć przygodę z nurkowaniem, zapisując się do Stowarzyszenia lub Fundacji, która się tym zajmuje. Organizują oni różnego rodzaju kursy i zajęcia dające możliwość osobom z niepełnosprawnościami nurkowania rekreacyjnego, a także zdobywania stopni nurkowych. Kurs składa się z dwóch części. Pierwsza to część basenowa, drugą natomiast nurkowie odbywają na wodach otwartych. W Stowarzyszeniu „Nautica” na część basenową składa się 7-10 zajęć po 1,5 godziny na basenie. Co niezwykle istotne kursanci nie ponoszą żadnych opłat za uczestnictwo w tych zajęciach. Stowarzyszenie zapewnia instruktorów i asystentów, cały sprzęt nurkowy, a także wynajęcie basenu na czas zajęć. Podczas kursu uczą podstaw zachowania się pod wodą. Nurek musi opanować obsługę sprzętu i poprawnie wykonywać ćwiczenia. Nauczyć się jak reagować w sytuacjach awaryjnych i prawidłowych zachowań pod wodą.
W przypadku osób z niepełnosprawnościami podczas nurkowania niezbędna jest odpowiednia asysta. Jeśli chodzi o osoby niewidzące i niesłyszące, zazwyczaj wystarczy jeden przeszkolony instruktor. Gdy jednak mowa o osobach niepełnosprawnych ruchowo, cierpiących na niedowłady kończyn, niezbędne jest wsparcie więcej niż jednego asystenta.
Osoby z jakimi schorzeniami mogą nurkować?
Nurkowanie jest możliwie w przypadku większości osób z niepełnosprawnościami ruchowymi, paraliżami i niedowładami kończyn dolnych i górnych. Nurkować mogą również osoby niewidome i niedowidzące oraz niedosłyszące i głuchonieme. Jak powiedziała nam Pani Prezes, Anna Ćwiękowska: „Niepełnosprawność nie wyklucza z nurkowania! W naszym Stowarzyszeniu nurkują osoby z różnymi niepełnosprawnościami ruchowymi. Mowa tu o osobach po amputacji kończyn, z paraplagią, tetraplagią, z mózgowym porażeniem dziecięcym oraz cierpiące na dystrofię. Należą do nich również osoby z innymi chorobami wrodzonymi lub nabytymi, na przykład wskutek wypadków”. Zanim jednak zdecydujmy się na nurkowanie, musimy najpierw skontrolować stan naszego zdrowia, wykluczając jakiekolwiek przeciwwskazania. Należą do nich między innymi: aktualne infekcje układu oddechowego, choroby uszu i zatok, choroby układu krążenia, krwi i serca czy problemy z ciśnieniem oraz zaburzenia psychiczne. Dodatkowo osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą być dopuszczone do zajęć tylko wtedy, kiedy rozumieją polecenia wydawane przez instruktorów.
Nurkowanie dla osób z niepełnosprawnościami – wyjazdy nurkowe
Nurkowanie na otwartych przestrzeniach w polskich warunkach klimatycznych może sprawiać problemy osobom z niepełnosprawnościami. Mają one bowiem często zaburzoną termoregulację. Dlatego bardzo często kursy takie odbywają się w wodach Adriatyku czy Morza Czerwonego. Wyjazdy nurkowe trwają zazwyczaj tydzień, podczas ich trwania nurek może otrzymać certyfikat HSA (Handicapped Scuba Association). HSA — Międzynarodowe Stowarzyszenie Nurków Niepełnosprawnych, to organizacja, dzięki której powstał program szkoleniowy dla osób z niepełnosprawnościami. Nurek, aby otrzymać taki certyfikat, musi powtórzyć prawidłowo wszystkie czynności na morzu, których nauczył się na basenie. Częstym kierunkiem wyjazdów jest Egipt. Podróż na miejsce nie jest wyczerpująca gdyż zajmuje tylko kilka godzin. Woda w Morzu Czerwonym jest ciepła, w niektórych miesiącach nawet bardzo ciepła (wrzesień to około 30 st. C). Pozwala to zabezpieczyć uczestników z niepełnosprawnościami przed wychłodzeniem.
Podczas rozmowy z Panią Anną Ćwiękowską dowiedzieliśmy się, dlaczego to właśnie Egipt jest celem wyjazdów Stowarzyszenia. Dzieje się tak między innymi ze względów finansowych, ale również z powodu niesamowitych widoków, które tam na nich czekają. „Morze Czerwone to ciepła i krystalicznie czysta woda, doskonała widoczność i bogactwo życia podwodnego. Niezliczona ilość raf koralowych. Ogromna różnorodność podwodnej fauny i flory oraz niebywałe piękno tego morskiego świata, powoduje, że chętnie tam wracamy”– powiedziała nam Pani Ania.
Nurkowanie dla osób z niepełnosprawnościami – koszty
Jak już wcześniej wspominaliśmy kurs nurkowy w Stowarzyszeniu Nautica składa się z dwóch części. I o ile pierwsza basenowa jest całkowicie bezpłatna dla uczestników, to ta na wodach otwartych już niestety nie. Z rozmowy z Panią Prezes Anną Ćwiękowską wynika, że w zależności od tego gdzie organizowany jest kurs, ceny znacząco różnią się od siebie. Tak czy inaczej, jest to dosyć kosztowny sport. Jeśli chodzi o wyjazdy nurkowe, tu cena uzależniona jest od miejsca i terminu gdzie się one odbywają. Zazwyczaj sięgają kilku tysięcy złotych za tygodniowy pobyt. Niestety kursanci sami pokrywają koszt uczestnictwa w takim obozie. Stowarzyszenie zapewnia natomiast wyszkoloną kadrę wolontariuszy, z odpowiednimi uprawnieniami nurkowymi i doświadczeniem. Wolontariusze zapewniają również wsparcie podczas całego wyjazdu, nie tylko w trakcie nurkowania.
Przeczytaj także: Alpakoterapia dla osób niepełnosprawnych
