Nie każdy kierowca zdaje sobie sprawę z ilości funkcji oleju silnikowego. Wielu awarii zarówno samego silnika, jak i osprzętu można uniknąć, a zapewni to Regularna wymiana oleju silnikowego.
Regularna wymiana oleju silnikowego – funkcje oleju
Gdy mówimy olej silnikowy, większość ludzi ma na myśli smarowanie silnika. Jest to tylko część prawdy. Tak, podstawową i najważniejszą funkcją olejów jest utworzenie trwałego filmu smarnego na ruchomych częściach silnika. Olej silnikowy jest specyfikiem o bardzo dużym spektrum działania i ma do spełnienia więcej zadań. Oto one: Po pierwsze – smarowanie. Dzięki precyzyjnemu doborowi właściwej lepkości i zawartości odpowiednich dodatków (pakiety przeciwzużyciowe oraz modyfikatory tarcia), olej tworzy trwały film smarny. W ten sposób obniża współczynnik tarcia, zapobiegając zatarciu elementów i podzespołów silnika. Po drugie – obniżanie temperatury silnika. Olej obmywając rozgrzane elementy silnika pracujące w wysokich temperaturach chłodzi je odprowadzając rozgrzany olej do miski olejowe. Denko tłoka pracuje w temperaturze 250°C, na panewkach temperatura to około 150°C, z kolei pierścienie ogniowe (położone powyżej pierścieni tłokowych) pracują w temperaturze od 250°C do 300°C. W nowszych konstrukcjach silników są stosowane dodatkowe chłodnice oleju.
Po trzecie – ochrona przed korozją. Pakiety dodatków zwiększających liczbę zasadową czyli alkaliczność oleju, zabezpieczają silnik przed korozją żelaza i metali kolorowych. Te dodatki neutralizują kwaśne produkty spalania (kwaśne związki siarki, H2S itp.) olej zapobiega korozji; szczególnie tak czułych elementów jak panewki, wykonane z metali kolorowych. Po czwarte – właściwe ciśnienie sprężania. Już w fazie projektowej ustalane są parametry lepkościowe oleju silnikowego. Po zastosowaniu oleju o założonej lepkości, film olejowy pomiędzy pierścieniami a tulejami cylindrowymi silnik powinien osiągać założone ciśnienie sprężania. Po piąte – czystość. Zastosowanie wysokojakościowych olejów bazowych oraz dodatków dyspergujących pozwala na utrzymanie silnika w czystości. Olej zapobiega odkładaniu się nisko i wysokotemperaturowych zanieczyszczeń; pozostają one rozpuszczone w oleju i pływają w nim rozproszone, aż do momentu jego wymiany. Należy pamiętać jak bardzo ważny jest dobór odpowiedniego oleju do silnika. Oraz regularna wymiana tego środka smarnego zgodnie z zalecanymi interwałami jak zaleca Mobil.
Zanim przystąpisz do wymiany oleju
Zanim przystąpisz do wymiany oleju w silniku swego samochodu, zapoznaj się z jego instrukcją obsługi, tam znajdziesz informacje o wymaganiach co do oleju silnikowego. Jeśli nie posiadasz książki serwisowej, skorzystaj ze stron producenckich i ich wyszukiwarek. Gdy proponowany olej nadal nie spełnia wymogów, pora rozpocząć poszukiwania oleju, który idealnie będzie spełniał normy i specyfikacje przewidziane dla silnika twojego samochodu.
Po pierwsze klasyfikacja SAE, określa ona zdolność oleju do płynięcia w różnych temperaturach, np. 15W40, 10W40, 5W30. Pierwsza część oznaczenia wraz z literą „W” podaje parametr zimowy, druga to parametr letni. Kiedyś SAE oleju było jednoznaczne z technologią jego produkcji, minerał, półsyntetyk oraz syntetyk. Dzisiejsze technologie produkcji oleju troszkę namieszały. Olej 10W60 nie musi być półsyntetykiem.
Druga istotna cecha oleju, jego jakość jest opisana przez klasyfikację API. W tej klasyfikacji podzielono oleje na dwie grupy: benzyniaki oznaczone literą „S”, oraz Diesle oznaczone jako „C”. Druga litera w tych oznaczeniach już określa cechy jakościowe oleju. Im wyżej w alfabecie jest ulokowana litera, tym wyższą jakość posiada tak oznaczony olej silnikowy, obecnie najwyższa klasa dla benzyniaka to olej klasy „SN”.
Trzecią klasyfikacją olejów silnikowych jest ACEA, w niej oznaczenia są literowo-cyfrowe. Tutaj wyróżniamy trzy podstawowe grupy silników. Dla silników benzynowych zarezerwowano literę „A”, silniki z zapłonem samoczynnym otrzymały oznaczenie „B”, oznaczenie „C” zarezerwowano dla silników z osprzętem obniżającym w spalinach zawartość popiołów, siarki i fosforu.
Najistotniejszą cechą poszukiwanego oleju są dopuszczenia i homologacje producentów silnika. Jeśli wybrany olej spełnia te normy 1:1, raczej nie nie wyrządzimy mu krzywdy.
Najistotniejsze dane oleju znajdziecie w karcie produktu, na portalu producenta. Jeśli macie opakowanie oleju w ręku, zapoznajcie się dokładnie z etykietą techniczną (tą na odwrocie opakowania). Jeśli umieszczone na niej dane, spełniają wszystkie wymagania producenta waszego silnika, kupujcie.
Oto przykładowe dane z etykiety technicznej istniejącego oleju silnikowego nie tylko Mobil czy Castrol:
Lepkość wg SAE: 5W40.
Spełnia wymagania specyfikacji producentów:
BMW LongLife-98;
Fiat 9.55535-H2/M2/N2/Z2;
MB-Approval 229.3;
PSA B71 2296;
Porsche A40;
Renault RN0700/RN0710;
VW 502.00/505.00
oraz wymagania jakościowe:
API SN/SM/CF
ACEA A3/B4.
Regularna wymiana oleju silnikowego – interwały
Jak często wymieniać olej silnikowy oraz filtr oleju? Należy pamiętać o tym aby bezwzględnie stosować się do zaleceń producenta samochodu. Eugen Koch, szef managementu produktów w MANN+HUMMEL stwierdził, że „wymiana oleju obniża koncentrację kwasów w oleju, odnawia dodatki i usuwa produkty starzenia. Wymiana filtra oleju pozwala usunąć produkty zużycia z obiegu oleju. Nowy filtr oleju przejmuje stałe cząstki i zapewnia wymagany przepływ oleju w obiegu”. Już w fazie projektowej konstruktorzy jednostki napędowej, często we współpracy z producentami olejów opracowują zalecenia co do typu i klasy oleju silnikowego oraz określają interwał wymian. Reasumując, przed wymianą oleju silnikowego bezwzględnie należy stosować się do zaleceń instrukcji obsługi samochodu. Trzeba sprawdzić, jakie są rekomendacje co do jakości oleju, który należy stosować. Jaki jest zalecany przebieg pomiędzy wymianami. Zadaniem producenta jest wyprodukowanie możliwie jak najlepszego olej spełniającego odpowiednie wymagania danego konstruktora pojazdu.
W przypadku braku instrukcji pojazdu, świetnie sprawdzają się wyszukiwarki na stronach producentów środków smarnych. Jedną z nich znajdziesz tutaj. Najczęściej zalecane interwały wymiany oleju oraz filtru to 20 tysięcy kilometrów. Opcja 10 tysięcy kilometrów jest stosowana przez kierowców zdroworozsądkowych, którzy nie liczą na pozorne oszczędności. Dzięki takiemu postępowaniu, w znacznym stopniu minimalizują ryzyko uszkodzenia turbosprężarki lub tłoków, a naprawy tych podzespołów są kosztowne.
Oleje Long Life to świetny wybór – ale jedynie dla posiadaczy flot samochodowych
Long Life, używanie olejów z takim przydomkiem absolutnie nie oznacza długiego życia dla silnika, w którym funkcjonuje ten tryb serwisowania. Określenie Long Life to wydłużony interwał olejowy. Firmy, które przewidziały go dla swoich produktów, ustaliły jego wartość na 2 lata lub 30 tys. km. Możliwość wymiany oleju silnikowego co 30 tys. km, a nie co 10÷15 tys. generuje dla posiadacza floty samochodowej, wymierne oszczędności. Jednak należy pamiętać o tym, że gdy skończy się gwarancja tych pojazdów, trafiają one na rynek wtórny. Wtedy zaczynają się problemy nowych właścicieli pojazdów serwisowanych w trybie Long Life. Pojawiają się złe opinie o silnikach, podczas gdy dokładnie ten sam typ motoru w innym samochodzie po przejechaniu kilkuset tysięcy kilometrów, sprawuje się bez zarzutu. Wyjaśnienie jest proste, ten drugi miał standardowe interwały olejowe.
Zbyt rzadka wymiana oleju w silniku oraz filtra oleju, bezdyskusyjnie doprowadza do złego stanu jednostki napędowej. Olej przewidziany do wymiany w trybie Long Life, posiada trochę zmienioną formulację w stosunku do olejów standardowych, ale też podlega wielu ograniczeniom. Nie rozpuści wszystkich zanieczyszczeń, a co z filtrem oleju który ma stałą i niezmienną pojemność. W momencie utraty swych właściwości, olej Long Life nie zwiąże zanieczyszczeń, lecz będzie rozprowadzał w silniku laki, nagary, osady, szlamy, a gdy filtr będzie przepełniony również opiłki. Takie sytuacje prowadzą wprost do kosztownych awarii.
Regularna wymiana oleju silnikowego – inne zanieczyszczenia
Badacze z niemieckiego Instytutu Badawczego nad Maszynami z Silnikami Spalinowymi zbadali jakie jeszcze czynniki wpływają na starzenie się oleju i zużycie silników benzynowych. Zwrócili szczególną uwagę na pewien rodzaj zanieczyszczeń, o którym rzadko się wspomina: wnikanie tzw. blow-by-gazów w olej ma ogromny wpływ na właściwości zużycia. Wdmuchiwane w kompresji w silniku spalinowym od cylindrów, po pierścienie tłoków aż do skrzyni korbowej tzw. blow-by gazy, zawierają olej, paliwo i wodę. Przede wszystkim woda razem z nie spaloną siarką i tlenkiem azotu wchodzi w reakcje chemiczne. Dlatego w oleju silnikowym stwierdza się obecność kwasów siarkowego oraz azotowego. Te wysoce korozyjne kwasy przedostając się do środka smarnego, przyspieszają proces starzenia się oleju, niszczenia dodatków w oleju lub bezpośrednio niszczą powierzchnie metalowe. Jeśli olej jest gorący, paliwo z oleju w silnikach benzynowych ulatnia się, a to powoduje szkody kawitacyjne. Jednym z najwytrzymalszych olejów jest Mobil.
Oznacza to nic innego, jak szybsze parowanie paliwa w pewnych miejscach i powstawanie przez to mikroskopijnych otworów powierzchniowych. Niszczący wpływ blow-by-gazów jest tym bardziej szkodliwy, im niższa jest temperatura silnika.
Polecam materiał wideo: Wymiana oleju? Nie rób tego swojej furze!
Może cię również zainteresować artykuł: Samochodowy olej silnikowy
