Zmiany w Kodeksie Pracy w 2023 roku, dotyczyć będą między innymi, dłuższego urlopu rodzicielskiego oraz nowego urlopu opiekuńczego. Dodatkowo możemy liczyć na dłuższe przerwy w pracy, jak również skorzystać ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej.
Projekt zmian w Kodeksie Pracy
W dniu 10 stycznia 2023 roku rząd przyjął projekt zmian w Kodeksie Pracy. Są one efektem wdrożenia dwóch unijnych dyrektyw. Pierwsza dotyczy przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej, druga natomiast to tzw. rodzicielska. Projekt ma na celu dostosować polskie prawo, w szczególności ustawę z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeksu Pracy do przepisów Unii Europejskiej. Wdrożenie zmian miało nastąpić już w sierpniu ubiegłego roku, jednak nie doszło to wówczas do skutku. Premier Mateusz Morawiecki tak uzasadnia zmiany w Kodeksie Pracy: „To dobre propozycje dla polskich pracowników, gospodarki i rynku pracy„. Nowe przepisy prawne mają wejść w życie po 21 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Jakie zmiany dla rodziców?
Według minister Rodziny i Polityki Społecznej, Marleny Maląg zmiany dla rodziców dają im możliwość elastycznego czasu pracy. W konsekwencji ułatwi to łączenie życia zawodowego z rodzinnym. Zmiany w Kodeksie Pracy będą dotyczyły urlopów rodzicielskich, bezpłatnego urlopu opiekuńczego oraz większej elastyczności w organizacji pracy. Urlop rodzicielski będzie dłuższy o 9 tygodni. Dziś wynosi on 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej. Po zmianach będzie to odpowiednio 41 i 43 tygodnie. Każdy z rodziców będzie miał również gwarancje 9-tygodniowego urlopu, który nie będzie mógł być przeniesiony na drugiego rodzica. Ponadto ma być zwiększony zasiłek macierzyński za cały okres urlopu rodzicielskiego. Wprowadzony zostanie 70% zasiłek macierzyński dla obojga rodziców.
Zmiany w Kodeksie Pracy w 2023 roku – dłuższe przerwy w pracy
Dłuższe przerwy w pracy mają przysługiwać nam w 2023 roku. Aktualnie pracownikowi przysługuje 15 minut, jeśli pracuje w ciągu dnia powyżej 6 godzin. Po zmianach będzie to 30 dodatkowych minut, które będą wliczane do czasu pracy. Według Kodeksu Pracy pracownik będzie uprawniony do:
– drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli dobowy wymiar pracy pracownika jest dłuższy niż 9 godzin. Przerwa ta będzie wliczana do czasu pracy;
– trzeciej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika jest dłuższy niż 16 godzin. Przerwa ta będzie również wliczana do czasu pracy.
Umowy na okres próbny
Zmienią się przepisy co do umowy na okres próbny. W związku z tym pracownik, który wykonywał pracę co najmniej przez pół roku, będzie miał prawo wystąpić o zmianę zatrudnienia. W tym także na podstawie umowy na okres próbny. Mówimy tu o bardziej przewidywalnych lub bezpiecznych warunkach pracy. Pracodawca będzie zobowiązany do pisemnego udzielenia odpowiedzi wraz z uzasadnieniem w przeciągu miesiąca od otrzymania wniosku. Zmienią się również umowy na czas nieokreślony. Pracownik, który wykonywał pracę przez co najmniej 6 miesięcy, będzie miał prawo wystąpić, raz w roku, o zmianę rodzaju umowy.
Zmiany w Kodeksie Pracy w 2023 roku – praca zdalna
Pracodawcy będą mogli stosować pracę na odległość na stałe, na podstawie Kodeksu Pracy. Przepisy wskazują, że pracownik będzie mógł wykonywać swoje obowiązki całkowicie lub częściowo, w trybie hybrydowym, poza siedzibą firmy. Miejscem takim może być na przykład mieszkanie pracownika, z tym, że wcześniej musi to być uzgodnione z pracodawcą. Reguły świadczenia pracy w formie zdalnej mają być określone w porozumieniach zawartych ze związkami zawodowymi lub w regulaminie. Na mocy ustawy, firma ma obowiązek zapewnić pracownikowi materiały i narzędzia niezbędne do pracy zdalnej. Musi również pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych. Pracownik może także złożyć wniosek o okazjonalne wykonanie pracy zdalnej.
Dodatkowe urlopy
Dodatkowe urlopy zyskają pracownicy, którzy nie są rodzicami małych dzieci. Projekt przewiduje bowiem wprowadzenie 5-dniowego urlopu opiekuńczego, udzielanego w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny. Mowa tu o naszych rodzicach, dzieciach, małżonkach oraz osobach, które z nami mieszkają. Urlop ten, w przeciwieństwie do wypoczynkowego, ma być bezpłatny. Kolejne dodatkowe dwa dni można zyskać, korzystając ze zwolnienia z pracy z powodu działania siły wyższej. Możemy z niego skorzystać w przypadku pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą bądź wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Dotyczy to klęsk żywiołowych albo katastrof, wypadku dziecka w szkole, nagłej choroby członka rodziny itp.
Wzrost płacy minimalnej
Wraz z początkiem 2023 roku wzrosła płaca minimalna w Polsce – do 3490 złotych. To o 480 zł więcej niż w roku poprzednim. Minimalna stawka godzinowa wynosi z kolei – 22,80 zł. Kolejna podwyżka płacy minimalnej czeka nas już 1 lipca 2023 roku. Wówczas wyniesie ona 3600 zł. Oznacza to wzrost o 590 zł i 19,6% w stosunku do minimalnego wynagrodzenia w roku poprzednim. Od 1 lipca wzrośnie także po raz drugi w tym roku minimalna stawka godzinowa, do 23,50 zł. Wszystkie te kroki mają na celu zmniejszenie nierówności dochodowej. Chronią także pracowników przed wykonywaniem pracy poniżej ustalonych stawek.
Kontrola trzeźwości pracowników
Pracodawcy będą mogli samodzielnie kontrolować stan trzeźwości pracowników oraz osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. Firma będzie mogła wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników, jeśli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia osób zatrudnionych. Dotyczy to również ochrony mienia i innych osób. Pamiętajmy też, że pracodawca ma prawo do przeprowadzenia kontroli prewencyjnie lub wyrywkowo. Firma będzie mogła przeprowadzić kontrolę trzeźwości samodzielnie bez konieczności wzywania odpowiednich organów państwowych. Na podobnych zasadach pracodawca będzie mógł kontrolować także, czy pracownik nie jest pod wpływem narkotyków bądź środków odurzających.
Zmiany w Kodeksie Pracy w 2023 roku- dodatkowe informacje
Zmiany w Kodeksie Pracy obejmą także szkolenia pracowników. Pracownik będzie miał prawo do nieodpłatnego i wliczonego do czasu pracy szkolenia. Będzie to miało miejsce tylko wtedy, jeśli będzie ono niezbędne do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku. Wprowadzony zostanie także wyraźny zakaz zabraniania pracownikowi, co do zasady, jednoczesnego pozostania w stosunku pracy z innym pracodawcą. Pracodawca nie będzie mógł niekorzystnie traktować pracownika z tego tytułu. Rozszerzony zostanie również zakres informacji o warunkach zatrudnienia pracownika.
Przeczytaj także: Świadczenie 500 plus w 2023 roku
