28 stycznia 2023 roku w Bytomiu – Miechowicach przy ul. Kasztanowej, odbędzie się kolejna już VII edycja widowiska historycznego pt. „ Walki o Miechowice”. Organizatorem rekonstrukcji historycznej jest Stowarzyszenie Pro Fortalicium wraz z Miastem Bytom, Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego oraz Muzeum Górnośląskim. Widowisko historyczne walki o Miechowice 1945.
Widowisko historyczne walki o Miechowice 1945 – tytułem wstępu
Dzisiejsza dzielnica Bytomia, Miechowice w styczniu 1945 roku nazywała się Mechtal i była zlokalizowana na terenie Rzeszy niemieckiej. Do Bytomia zbliżał się I Front Ukraiński, dowodzony przez marszałka Iwana Koniewa, który zakładał zdobycie Górnego Śląska do 21 stycznia 1945 roku. Plan Koniewa utrudnił niemiecki 48 Korpus Pancerny, który ostatecznie rozgromiono. Armia Czerwona wkroczyła do Miechowic 25 stycznia 1945 roku. Ostateczne zdobycie przez Rosjan Miechowic nastąpiło 27 stycznia, dokonali tego żołnierze 309 oraz 1025 pułku piechoty. Po wkroczeniu do Miechowic, Armia Czerwona zaczęła mordować ludność cywilną.
Jako pierwszy, z rąk żołnierzy sowieckich został zamordowany robotnik Wincenty Bober, który wyszedł przed dom, gdy nadchodził oddział czerwonoarmistów. Następnie Rosjanie zaczęli wrzucać do domów granaty, wyciągać z piwnic mężczyzn szukających tam schronienia i rozstrzeliwać. Zginął także wcześniej poddany torturom, ksiądz Jan Frenzel, wikary z parafii Bożego Ciała. Według Instytutu Pamięci Narodowej pogrom w Miechowicach był aktem odwetu Sowietów za śmierć majora, którego rzekomo zastrzelił członek Hitlerjugend. W poszukiwaniu ofiar żołnierze Armii Czerwonej, skrupulatnie przeczesywali teren. W ten sposób zamordowano wielu inwalidów, ponieważ rosyjscy żołnierze zakładali, że są to ranni z frontu wschodniego, a wielu z nich było rencistami kopalnianymi.
Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach prowadziła śledztwo w sprawie zbrodni wojennej, będącej zbrodnią przeciwko ludzkości, popełnionej przez żołnierzy Armii Czerwonej, a polegającej na pozbawieniu życia co najmniej 240 mieszkańców Miechowic.
Pochówki ofiar pogromu rozpoczęły się dopiero w lutym 1945 roku, utrudnieniem były niskie temperatury przez co porzucone ciała zamordowanych były przymarznięte do ziemi. Ponieważ duża ilość ofiar uniemożliwiała ich pochówek na cmentarzu, sto osób pochowano w zbiorowej mogile wykopanej vis a vis cmentarza.
Po wojnie
Dopiero wiosną 1969 r. przeprowadzono ekshumacje zbiorowych mogił przy ulicy Warszawskiej. Szczątki czerwonoarmistów przeniesiono na cmentarz komunalny w Bytomiu, z kolei o miejscu pochówku ich ofiar nie informowano. Jak można przeczytać na portalu Instytutu Pamięci Narodowej – „Nie zachowały się żadne dokumenty, z których wynikałoby, kto dokonał ekshumacji i gdzie pochowano ekshumowane szczątki. Istniały podejrzenia, że pochowane są również na cmentarzu przy ul. Kwiatowej w Bytomiu, nawet przy jednej z dużych nieoznakowanych mogił ktoś umieścił tabliczkę z napisem „kwatera wojenna Miechowice”.
W dniach 17–19 października 2011 r. prokurator IPN z udziałem archeologów i lekarza medycyny sądowej przeprowadził prace sondażowe. Wyniki badań pozwoliły na ustalenie, iż w mogile wojennej w Miechowicach zostały pochowane szczątki osób cywilnych, wcześniej ekshumowanych i złożonych do takich samych drewnianych trumien. Zabezpieczono portfel z monetami – fenigi z 1943 r. W świetle powyższego z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, iż w badanej mogile znajdują się szczątki ofiar pomordowanych w dniach 25 i 27 stycznia 1945 r.”
Co popchnęło Rosjan do mordu na ludności cywilnej? Jak się okazuje Miechowice nie były odosobnionym przypadkiem, podobne wydarzenia miały miejsce na terenie całego Górnego Śląska. Pomimo, że minęło 78 lat od tamtego wydarzenia, identyczne zachowanie Rosjan widzimy dzisiaj w Ukrainie. Dzikie hordy uzbrojonych, bandytów w mundurach, niejednokrotnie zindoktrynowanych analfabetów. Niczym nieuzasadniona nienawiść wobec bezbronnych cywilów i chęć wzięcia odwetu. Czyżby mieli to w genach?
Przez wiele lat temat Tragedii Górnośląskiej stanowił tabu i był ukrywany przez władze, pewnie nie chciano zadzierać z „wielkim bratem”.
Widowisko historyczne walki o Miechowice 1945 – plan
Jak podają organizatorzy widowiska, swój udział w wydarzeniu zapowiedziało już 200 rekonstruktorów z 30 grup rekonstrukcji historycznej z całej Polski oraz czeskiego Chuchelná. Inscenizacji będą towarzyszyły inne wydarzenia, jak piątkowy (27 stycznia) wykład o działaniach wojennych na terenie Miechowic. Wygłosi go Dariusz Pietrucha, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”. Tego samego dnia odbędzie się koncert Lecha Dyblika. Miłośnicy historii będą mogli odwiedzić wystawy oraz prezentacje opowiadające o Tragedii Miechowickiej, Tragedii Górnośląskiej. Również o walkach o Górny Śląsk i Bytom podczas II wojny światowej.
27 stycznia – Na terenie Parafii Ewangelicko-Augsburska w Bytomiu-Miechowicach, przy ul. Matki Ewy 1 odbędą się:
17:00 – wykład na temat działań wojennych prowadzonych na terenie Miechowic – Dariusz Pietrucha /Stowarzyszenie Pro Fortalicium/;
17:45 – spotkanie autorskie z Lechem Dyblikiem, Henrykiem Gołębiewskim i Markiem Pysiem;
19.00 – koncert Lecha Dyblika.
28 stycznia – Na terenie ProFort Centrum, przy ul. Kasztanowej będą miały miejsce:
13.30 – przywitanie goście przed rozpoczęciem inscenizacji historycznej „Walki o Miechowice”.
14.00 – początek inscenizacji historycznej „Walki o Miechowice”.
Polecam wideo: Tragedia Miechowicka 1945 – Tragedia Górnośląska 1945
Może cię również zainteresować: Polska elektrownia atomowa – drugie podejście
