Delfinoterapia dla osób niepełnosprawnych jest jedną z najnowszych form terapii zaburzeń fizycznych i psychicznych. Szczególnie zaleca dla dzieci z autyzm, zespołem Downa czy porażeniem mózgowym. Metoda ta budzi jednak wiele kontrowersji, a środowisko medyczne podchodzi do niej bardzo sceptycznie.
Czym jest delfinoterapia?
Delfinoterapia (ang. Dolphin-Assisted Therapy, w skrócie DAT) to leczenie i rehabilitacja poprzez kontakt z delfinami. Jest połączeniem hydroterapii i animalterapii oraz rehabilitacji osób z niepełnosprawnością. Delfinoterapia polega na wspólnym pływaniu i zabawie, podczas których pacjent wykonuje szereg dostosowanych do jego potrzeb i możliwości ćwiczeń z udziałem delfinów. Jednak wokół tej metody istnieje wiele kontrowersji. Zwolennicy twierdzą, że leczenie jest skuteczne nie tylko dzięki obecności tych ssaków, ale także ich specjalnym właściwościom. Delfiny emitują bowiem poprzez swój narząd echolokacyjny ultradźwięki, które służą do porozumiewania się. Przeciwnicy sądzą jednak, że człowiek nie jest w stanie ich usłyszeć z powodu zbyt wysokich ich częstotliwości. Dodatkowo żadne dotychczasowe badania nie potwierdziły wpływu fal wydawanych przez delfiny na zdrowie człowieka. Ponadto ten rodzaj terapii budzi również zastrzeżenia natury etycznej, w związku z zamknięciem zwierząt w niewielkim i sztucznym środowisku.
Delfinoterapia dla osób niepełnosprawnych – skąd się wywodzi?
Delfinoterapia wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych, a za pioniera badań dotyczących wpływu delfinów na zdrowie człowieka uznaje się psychiatrę Johna Lille’ go. Mężczyzna zasłynął także za sprawą pogłębionego studium deprywacji sensorycznej. W latach 60.XX wieku wydana została jego książka „Ludzie i delfiny”, w której opisuje historie ośmiu chłopców z zaburzeniami rozwoju psychicznego oraz mowy. Na skutek kontaktu z delfinami u wszystkich nastąpił znaczny progres jeśli chodzi o komunikację. Jednak największe postępy poczyniło dziecko z zespołem Downa. Dlatego stwierdzono, że właśnie w przypadku tego schorzenia można osiągnąć najlepsze rezultaty jeśli chodzi o delfinoterapię. Po raz pierwszy delfinoterapia została wprowadzona przez amerykańskiego psychologa Dawida Nathansona w 1978 roku. Od tego momentu właśnie nie tylko w Ameryce, ale również w innych krajach rozpoczęto stosowanie tej terapii.
Dla kogo delfinoterapia?
Delfinoterapia jest zalecana dla osób dorosłych oraz dzieci od drugiego roku życia. Najlepsze efekt można zaobserwować szczególnie u najmłodszych. Jednak, aby terapia przyniosła jakiekolwiek korzyści, dziecko musi zaakceptować zarówno towarzystwo delfina, jak i środowisko wodne. Dlatego zanim zdecydujemy się na ten rodzaj zabiegów, sprawdźmy, jak maluch reaguje na kontakt z wodą i zwierzętami. Delfinoterapia uważana jest przez zwolenników za remedium w przypadku takich chorób jak:
-autyzm;
-zespół Downa;
-ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej);
-dziecięce porażenie mózgowe;
-zaburzenia centralnego układu nerwowego;
-niepełnosprawność intelektualna;
-zaburzenia mowy i słuchu;
-zaburzenia pamięci i przyswajania wiedzy;
-depresja, nerwica, zaburzenia stresowe pourazowe;
-małogłowie.
Przeciwwskazaniem natomiast do zajęć z delfinami jest epilepsja i związane z nią stany epileptyczne. Delfinoterapia może doprowadzić bowiem do nasilenia ataków. Dodatkowo nie jest wskazana przy ostrych chorobach układu oddechowego, a także przy nowotworach.
Jak wyglądają zajęcia z delfinami
Zajęcia z delfinami odbywają się w specjalnie przeznaczonym do tego celu basenie, w którym pacjent, delfin i terapeuci wspólnie pływają. Terapia polega na zabawie, podczas której uczestnik wykonuje szereg dostosowanych do jego potrzeb i możliwości ćwiczeń. Dodatkowym atutem jest fakt, że woda stanowi duże ułatwienie podczas rehabilitacji co sprzyja efektywności gimnastyki ruchowej. Delfinoterapia jest rodzajem terapii zespołowej, w której oprócz pacjenta i delfina udział bierze również terapeuta i trener delfina. Ważne jest, aby wszyscy ze sobą zgodnie współpracowali po to, aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty.
Zazwyczaj jedna sesja zajęć z delfinami trwa od 25 do 30 minut. Ważnym elementem terapii jest ułożenie dziecka w pozycji relaksującej na wodzie, tak aby jego głowa znajdowała się przy głowie delfina. W ten sposób emitowane wówczas ultradźwięki przez tego ssaka stymulują układ nerwowy pacjenta. Program obejmuje także ćwiczenia rozwijające uwagę, koncentrację, motorykę i koordynację. Ponadto odbywają się również zajęcia relaksujące i wyciszające, w zależności od stanu dziecka. Podczas sesji wykorzystuje się takie akcesoria jak: piłki, koła czy obręcze. Pacjent ćwiczy także różne formy dotyku delfina oraz style pływania. Delfin stopniowo staje się przyjacielem dziecka oraz jest jego sprzymierzeńcem w pokonywaniu trudności związanych z chorobą.
Delfinoterapia dla osób niepełnosprawnych – korzyści
Do podstawowych korzyści wynikających z delfinoterapii można zaliczyć:
-rozwój kompetencji społecznych i językowych wynikających z bezpośredniej integracji z wysoko uspołecznionymi zwierzętami;
-rozwój aparatu mięśniowo-szkieletowego oraz właściwych nawyków ruchowych w wyniku aktywności fizycznej w wodzie;
-odprężenie i relaks, które podnosi efektywność wykonywanych ćwiczeń;
-zwiększona produkcja endorfin, czyli hormonów szczęścia, które mają wpływ na nasze dobre samopoczucie psychiczne.
Delfinoterapia dla osób niepełnosprawnych – gdzie?
Jednym ze światowych centrów delfinoterapii jest Ukraina. Delfinaria przez lata rozwijano tam głównie na terenach Krymu w naturalnych zatokach Morza Czarnego. Najbliżej polskiej granicy z delfinoterapii możemy skorzystać w Truskawcu, miejscowości położonej na wysokości Bieszczad. Innymi tego typu ośrodkami mogą pochwalić się Turcja, Grecja, Niemcy czy Litwa. Na chwilę obecną w Polsce nie ma miejsc, w których prowadzono by zajęcia z delfinami. Co prawda od wielu lat trwają próby powołania do życia Górnośląskiego Centrum Delfinoterapii, jednak wciąż brak na to finansów.
Koszt delfinoterapii
Cena delfinoterapii uzależniona jest od zakresu zajęć oraz sposobu organizacji wyjazdu. W tym miejscu dodajmy, że w Polsce istnieje wiele firm, które zajmują się organizacją takich pobytów pod względem logistycznym. W cenie znajdzie się wówczas przelot, wyżywienie, zakwaterowanie oraz zajęcia rehabilitacyjne. Przybliżony koszt 11-dniowego turnusu w Charkowie dla dwojga dorosłych i jednego dziecka to około 3,1 tys. euro (13 tys. zł), z czego sama delfinoterapia kosztuje 1,5 tys. ero, reszta, czyli około 800 euro to inne usługi lecznicze. Pozostaje jeszcze koszt pobytu i przelot na Ukrainę. W Turcji natomiast koszty są znacznie wyższe i wahają się w zależności od długości pobytu i terminu od 2,7 do 4,4 tysiąca euro.
Przeczytaj także: Alpakoterapia dla osób niepełnosprawnych
