Jesteś przeciętnym, statystycznym kierowcą, który porusza się samochodem w porannym szczycie, próbując na czas dotrzeć do pracy. Poruszając się żółwim tempem (bo korek) mijasz stojący na trawniku radiowóz, z którego wyskakuje funkcjonariusz i właśnie ciebie wyłuskuje z potoku wlokących się pojazdów. Energicznie „zaprasza” cię byś zjechał i się zatrzymał. Twoja niespieszna droga do pracy została przerwana, ale dlaczego? Prędkości z pewnością nie przekroczyłeś, pasy masz zapięte, telefon głęboko w kieszeni a wszystkie światła działają. Jaki więc może być powód zatrzymania? Jak powinniśmy się zachować? Oczywiście pominiemy sytuacje pościgu za samochodem, który nie zatrzymał się do kontroli. Kontroli drogowej podczas obławy na niebezpiecznego bandytę czy też akcji „trzeźwy poniedziałek” lub „znicz”. Kontrola drogowa prawa i obowiązki kierowcy
Kontrola drogowa prawa i obowiązki kierowcy – zatrzymanie
Obowiązującym na dzień dzisiejszy przepisem nt. przebiegu i zakresu kontroli drogowej jest Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych I Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego.
W momencie zatrzymywania nas do tzw. rutynowej kontroli drogowej, policjant powinien wskazać nam bezpieczne miejsce zatrzymania pojazdu. Po zatrzymaniu się we wskazanym miejscu, absolutnie nie wysiadamy i czekamy na podejście do nas funkcjonariusza. Zgodnie z podstawą prawną cały czas, czyli w trakcie oczekiwania jak i rozmowy z policjantem mamy obowiązek trzymania rąk na kierownicy. Gdy kontrolujący wyda takie polecenie: wyłączamy silnik i włączamy światła awaryjne.
Umundurowany funkcjonariusz ma obowiązek wylegitymowania się na wyraźne żądanie kontrolowanego. Policjant nie ma prawa jedynie machnąć nam „blachą” przed oczami, musi nam umożliwić spisanie danych, a szczególnie 6-cyfrowej liczby z policyjnej odznaki. Unikalny numer każdego policjanta, tzw. „szóstki” mogą się przydać w trakcie rozprawy sądowej gdy nie przyjmiemy mandatu.
Gdy już podejdzie do nas policjant czasami słyszymy głupie pytania typu, Czy wie pan czemu pana zatrzymałem? albo Jak to się jeździ panie kierowco? W tym momencie powinniśmy usłyszeć: imię i nazwisko, nazwę stopnia służbowego i jednostki, w której pracuje funkcjonariusz. Następnie obowiązkiem policjanta jest podanie przyczyny naszego zatrzymania. Następnie możemy zostać poproszeni o okazanie dokumentów, tutaj małe przypomnienie. Od października 2018 roku nie ma już obowiązku posiadania przy sobie dokumentu potwierdzającego ważne ubezpieczenie OC oraz dowodu rejestracyjnego samochodu. Policjant korzystając z danych Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, może wystawić mandat np. za brak ważnej polisy OC
Policjant prawdziwy czy przebieraniec
Pomijając inne służby mogące zatrzymać nas do kontroli drogowej a jest ich kilka, w przypadku policji mamy do czynienia z mundurowymi i „tajniakami”. Policjanci umundurowani mają prawo zatrzymywać i kontrolować pojazdy bez względu na miejsce, o każdej porze dnia i nocy. Inaczej to wygląda w przypadku patroli nieumundurowanych. Funkcjonariusz nieumundurowany ma prawo do zatrzymania i kontroli pojazdu jedynie w obszarze zabudowanym i tylko w ciągu dnia, jednocześnie może dokonać zatrzymania za pomocą lizaka, latarki itp. Taka kontrola drogowa powinna zacząć się od obowiązkowego okazania przez policjanta legitymacji służbowej. W wielu przypadkach możemy mieć wątpliwości, ale jeśli wierzyć policyjnym statystykom, czasy przebierańców to już historia.
Kontrola drogowa prawa i obowiązki kierowcy – trzeźwość
Kontrola trzeźwości, w tym przypadku uprawnienia Policji do żądania poddania się przez kierującego pojazdem badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu wynikają z przepisu art. 129 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t. j. z 2012 r. Dz. U. poz. 1137, ze zm.). Gdy nie mamy niczego do ukrycia poddajemy się kontroli wydychanego powietrza na zawartość alkoholu, wykonując precyzyjnie polecenia kontrolującego. Problemy zaczną się gdy kierowca będzie „dmuchał” nieudolnie czy wręcz odmówi wykonania badania. Wtedy zostanie pobrana krew bez zgody kontrolowanego, a policjant może użyć środka przymusu bezpośredniego w postaci siły fizycznej.
Jak możemy przeczytać na portalu KGP: – „Policja ma prawo do pobierania krwi do badań na zawartość alkoholu w organizmie od osób, wobec których prowadzi czynność, a które nie wyrażają na to zgody. Zgodnie z Ustawą o Policji głównym zadaniem funkcjonariuszy jest wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie sprawców. W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, gdzie niezbędne jest ustalenie stanu trzeźwości sprawcy, policjant zgodnie z art. 74 § 3 Kodeksem Postępowania Karnego ma prawo poddać taką osobę badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu i we krwi. Wówczas od nietrzeźwej osoby pobiera się krew do badań, na co nie jest wymagana jej zgoda.”
Kontrola drogowa prawa i obowiązki kierowcy – inne powody
Wszystkie czynności, do których jest upoważniony funkcjonariusz policji w trakcie kontroli drogowej są wymienione w ustawie Prawo o ruchu drogowym w art. 129 ust. 2. Pomijając wcześniej opisane są to m.in.: legitymowanie uczestników ruchu, sprawdzanie dokumentów wymaganych do kierowania pojazdem, weryfikacji danych o pojeździe, weryfikacji danych o kierującym, w uzasadnionym przypadku występowanie z wnioskiem o ocenę stanu zdrowia kierującego pojazdem i wiele innych.
Kontrola stanu technicznego dotyczy najczęściej pojazdów użytkowych np. autokarów, co nie znaczy że policjanci nie zwracają uwagi na samochody osobowe. Uprawniony funkcjonariusz w celu przeprowadzenia tzw. wstępnej kontroli technicznej pojazdu, może zechcieć przejechać się naszym autem. Gdy stan techniczny kontrolowanego pojazdu wywoła wątpliwości, policjant może skierować samochód na szczegółową kontrolę techniczną w mobilnej stacji kontroli drogowej lub wyznaczonym punkcie stacjonarnym.
Kontrola przebiegu samochodu polega na odczytach z drogomierzy i porównaniu ich z danymi w bazie CEPiK. Wszystko zgodnie z przepisem ze stycznia 2020 roku, skierowany przeciwko procederowi cofania liczników w importowanych zza granicy samochodach używanych. Policja może także zatrzymać do kontroli lawetę przewożącą samochody używane. Wtedy funkcjonariusze odczytują przebiegi poszczególnych samochodów, które wraz z ich numerami VIN trafiają do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Nawet gdy nie są zarejestrowane w Polsce i są przewożone w transporcie tranzytowym.
Filmowanie kontroli drogowej
Nie ma przepisu zabraniającego filmowania lub fotografowania funkcjonariusza publicznego na służbie znajdującego się w miejscu publicznym. Takimi osobami są umundurowani funkcjonariusze policji, strażnicy miejscy czy inspektorzy transportu drogowego. Nagrywanie oraz fotografowanie policjanta nie wymaga jego zgody i nie musimy go o tym informować. Funkcjonariusz nie ma prawa żądać wykasowania nagrania, nie może również wystawić mandatu za nagrywanie.
Podstawową zasadą w trakcie nagrywania funkcjonariusza publicznego podczas wykonywania czynności to ich nie utrudnianie. Jeśli macie zamiar opublikowania nagrania w sieci to pamiętajcie o Art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który nakłada na osobę publikującą materiał uzyskanie zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Inaczej grozi nam powództwo cywilne ze strony nagranego policjanta. Pamiętajcie również o tym, że takim nagraniem możecie strzelić sobie samobója. Może ono być dowodem w ewentualnym postępowaniu przeciwko wam.
Jeśli jesteśmy przy filmowaniu to godnym polecenia jest wideorejestrator, często może być naszym sprzymierzeńcem udzielającym odpowiedzi na pytanie. Kto zawinił?
Polecam ciekawy materiał wideo: Policyjne wykroczenia, niebezpieczne jazdy czyli Policja daje przykład [Bezpiecznej podróży]
Może cię również zainteresować: Mini Morris – narodziny brytyjskiego malucha
