Stalinogród był miastem założonym w Polsce w 1953 roku, 8 marca 1953 Katowice zniknęły z mapy Polski. Budowa Stalinogrodu została zaniechana w 1956 roku. Miało być to nowe miasto, noszące imię Józefa Stalina, w celu uczczenia sowieckiego przywódcy. Planowano, że będzie to centrum przemysłowe i administracyjne województwa, jednak ze względu na przemiany polityczne w Polsce w latach 50. oraz kryzys gospodarczy, projekt ten został zarzucony.
Ostatecznie miasto, które miało nosić nazwę Stalinogrod, zostało ponownie przemianowane na Katowice, zachowując jedynie część infrastruktury, której budowa była już w toku. Dziś Katowice są jednym z ważniejszych miast w Polsce, mając duże znaczenie gospodarcze, kulturalne i naukowe. Stalinogród pozostał jedynie jako historia niezrealizowanego projektu.
Decyzja o zmianie nazwy zapadła w dniu 7 marca 1953 r. na posiedzeniu Sekretariatu Biura Politycznego Komitetu Centralnego PZPR. W ten sposób ówczesny premier Bolesław Bierut, chciał uczcić pamięć zmarłego dwa dni wcześniej Józefa Stalina.
Towarzysz Bierut miał do wyboru także Tychy i Częstochowę, jednak obie propozycje odrzucił. Pierwsze z miast było zbyt małe jak na wielkość osoby której miało nosić imię. Częstochowa jako miejsce kultu religijnego nie mogła być dobrze przyjęta nawet pod panowaniem sowieckiego ucisku. Dzień przed 7 marca Rada Państwa wydała dekret „dla uczczenia pamięci Wielkiego Wodza i Nauczyciela mas pracujących i Jego wiekopomnych zasług dla Polski”, który zmieniał nazwę Katowic na Stalinogród, a województwa katowickiego na stalinogrodzkie. Podjęto również uchwałę, aby w Warszawie powstał pomnik Stalina.
Stalinogród się pojawił, Katowice zniknęły z tablic
Katowice miały zostać wymazane, a obowiązkowy proces zmian w nazwach trwał do 25 marca 1953 pod groźbą kary. Przybijano tablice z nazwą „Stalinogród”, wydawano nowe tablice rejestracyjne, tworzono nowe pieczątki i szyldy.
Ciekawostką jest to, że w uczczeniu imienia wielkiego Wodza oprócz Katowic (Stalinogród, 1953-1956) wzięły udział jeszcze cztery miasta zza żelaznej kurtyny, które w czasach komunistycznych zostały nazwane na cześć sowieckiego przywódcy Józefa Stalina. W projekcie wzięły również udział: Braszów w Rumunii (Oraşul Stalin, 1951-1961), Kuçova w Albanii (Qyteti Stalin, 1950-1990), Warna w Bułgarii (Stalin, 1949-1956) i Dunaújváros na Węgrzech (Sztálinváros, 1951-1961).
Licealistki skazane przez komunistów – Precz ze Stalinogrodem!
Trzy uczennice liceum im. Marii Skłodowskiej-Curie w Chorzowie. Barbara Galas, Natalia Piekarska i Zofia Klimonda postanowiły przeciwstawić się komunistycznym władzom. Jak mówią „Miałyśmy 16 lat, wierzyłyśmy, że nikt nas nie nakryje i przysłużymy się sprawie. Kto mógł przypuszczać, co się stanie”. Na kartkach papieru, z wykorzystaniem prowizorycznej drukarki pisały ulotki z hasłami „Precz ze Stalinogrodem” i „Śmierć komunie”. Ulotki były rozrzucane w miejscach publicznych, tramwajach i restauracjach, hasła wypisywały na ścianach budynków. Dziewczyny potrafiły wrzucać ulotki pod wycieraczki ubeków.
Dziewczyny aresztowano już po kilku tygodniach, a w liceum przeprowadzono kontrole polegające na sprawdzaniu plecaków uczniów przez nauczycieli. Uczennicom zarzucono tworzenie nazistowskich prowokacji, były brutalnie przesłuchiwane i bite. Barbara Galas została skazana na cztery lata więzienia. Natalia Piekarska i Zofia Klimonda trafiły do zakładów poprawczych. Wolność odzyskały w czasach odwilży w 1956 roku.
Inni nie byli tak odważni, a jedynie na znak protestu nie wysiadali w Stalinogrodzie, jadąc stację dalej. W tramwaju jadącym do Stalinogrodu z innego miasta, mówiono o podróży do konkretnej dzielnicy Katowic.
Katowice zniknęły z mapy Polski na cztery lata
21 października 1956 roku komunistyczne władze rozpoczęły pierwsze oficjalne kroki, aby Katowicom przywrócić dawną nazwę. Miejska Rada Narodowa podjęła stosowną uchwałę. 10 grudnia 1956 roku Rada Państwa wydała dekret, który Sejm zatwierdził dopiero w marcu 1957 r. Oficjalna zmiana nastąpiła gdyż była wypełnieniem woli mieszkańców, tym razem była to prawda.
Pomóżcie nam wspólnie dla Was pracować, bo Radio to także Wy! Poznaj swoje miasto, za naszym pośrednictwem.
Dziś gratka dla miłośników historii Warszawy – WARSZAWA 1927 ROK, 14 minutowa podróż w czasie.
Co tydzień ciekawe wydarzenia z Warszawy i Mazowsza zebrane dla Was w: Miasto moje a w nim, kalendarz warszawski na tydzień 07-13.03.2024
Zgłaszam się z apelem do organizatorów i uczestników do nadesłania krótkiej relacji lub chociażby kilku fotek. Z pewnością ukażą się na naszej stronie. Czekam na sygnał piotrpawlak@radiobp.org
I na koniec jeżeli jesteś fanem motoryzacji i nie tylko, a zastanawiasz się co zrobić z wolnym czasem? Wybierz się na jedną z bez wątpienia godnych uwagi imprez umieszczonych w naszym kalendarzu Zlot Spotkanie Motoryzacja Piknik sezon 2024.
Witajcie na Naszym Portalu – źródle informacji, które nie tylko informuje, ale także inspiruje! Jesteśmy pierwszą w Europie redakcją, gdzie różnorodność nie jest jedynie hasłem, lecz naszą siłą. Nasze treści są współtworzone przez utalentowane jednostki z niepełnosprawnościami, co sprawia, że każdy artykuł jest wyjątkowy.
