Jak wszyscy zapewne wiemy żółte tablice rejestracyjne, przysługują samochodom zabytkowym. Jest to określona grupa pojazdów, gdzie jeśli pewne kryteria są spełnione, ich właściciel nie ma obowiązku rejestrowania na żółte tablice rejestracyjne swojego samochodu. Właściciel takiego pojazdu otrzyma pewne prawa, ale i pojawią się obowiązki.
Żółte tablice mogą, więc być, ale nie muszą. A jakim autom przysługują o tym poniżej?
Wszystko zaczęło się w 2000 roku, kiedy wprowadzono reformę w tablicach rejestracyjnych (czarne zmieniono na białe, dodając polską flagę). Wyróżnia się osiem rodzajów tablic rejestracyjnych i jedną z nich jest tablica dla pojazdów zabytkowych, w kolorze żółtym.
Żółte tablice rejestracyjne – Prawo o ruchu drogowym
Zgodnie z Ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym
Dziennik Ustaw Dz.U.2023.1047 t.j. Akt obowiązujący
pojazd zabytkowy – pojazd, który na podstawie odrębnych przepisów został wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, a także pojazd wpisany do inwentarza muzealiów, zgodnie z odrębnymi przepisami;
Wynika z tego że do uznania pojazdu za zabytkowy, wystarczy spełnić jedną z trzech możliwości. Ustawodawca dał więc możliwość innej drogi niż wpis do rejestru zabytku, który jest najbardziej formalną drogą do żółtych tablic.
Żółte tablice rejestracyjne – Mazowiecki Konserwator Zabytków przeciwnikiem zabytków
Żeby pojazd uznać jako zabytkowy, muszą zostać spełnione pewne formalne wymogi. Decydują o nich wojewódzcy konserwatorzy zabytków. Ciekawostką jest to, że takie decyzje nie są powiązane ani z wielkością województwa, ani z ilością samochodów w nim zarejestrowanych. W maju 2023 Mazowiecki Konserwator Zabytków zmienił kryteria, i dlatego od 1 maja 2023 w województwie mazowieckim pojazd, by mógł być uznany za zabytkowy, musi:
– mieć skończone 35 lat (poprzednio 30), czyli wyprodukowane przed 1988 rokiem.
– produkcja danego modelu musiała być zakończona 20 lat temu (poprzednio 15)
– musi być w 75 proc. oryginalne, w tym musi mieć oryginalne główne podzespoły.
Żeby jeszcze bardziej utrudnić procedurę i tak już trudnej drogi do żółtych blach wprowadzono dodatkowe nowe wytyczne. Według ich twórców skutecznie ograniczą możliwość rejestracji pojazdów, jako zabytek.
Od maja zgodnie z wytycznymi mazowieckiego konserwatora, pojazd zabytkowy:
– nie może należeć do produkcji masowej,
– stanowi świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia i jego zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową,
– świadczy o kulturze materialnej, charakterystycznej dla dawnych i nowych form gospodarki, a także dokumentuje poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego,
– rzadko występuje na rynku krajowym i zagranicznym,
– ma unikalne rozwiązania konstrukcyjne i techniczne, innowacyjne dla okresu powstawania pojazdu,
– składa się z oryginalnie wykonanych części lub został odrestaurowany na bazie oryginalnych części i dokumentów,
– jest powiązany z ważnymi wydarzeniami historycznymi, osobistościami lub osiągnięciami sportowymi,
– dokumentuje etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej,
– wprowadzane w nim zmiany wykonywane są zgodnie z technologią okresu produkcji.
Wynika z tego jasno że wojewódzki konserwator zabytków na Mazowszu robi wszystko żeby utrudnić życie pasjonatom i miłośnikom starej motoryzacji.
W innych województwach wymagania są zdecydowanie łagodniejsze. Skąd, więc chory pomysł i walka z zabytkami na Mazowszu?
Plan wprowadzenia strefy czystego transportu, do której pojazdy zabytkowe mają wolny wjazd jest tego powodem. Jak od wielu lat wiadomo polityka miasta i konserwatora zabytków idą ze sobą trzymając się za ręce w kwestii zabytków. W Warszawie nie prowadzi się remontów kamienic, tylko je wyburza, więc dlaczego ktoś z w/w miałby pomóc właścicielom pojazdów zabytkowych, lepiej wprowadzić kolejny zakaz. Zapewne skończy się tym że pojazdy zabytkowe będą rejestrowane tam, gdzie jest jeszcze trochę normalności i gdzie działa się dla dobra społeczeństwa lokalnego. W przypadku Warszawy ludność napływowa rzadko posiada samochody zarejestrowane w Warszawie dlatego przepisy nie będą ich dotyczyły.
Żółte tablice rejestracyjne – droga przez mękę
Jak wyżej pisałem aby zdobyć upragnione żółte tablice można spróbować trzech sposobów. Poniżej pokrótce każdy z nich.
Wpis do rejestru zabytków
Podstawowym dokumentem potrzebnym do nadania pojazdowi statusu zabytkowego jest przedstawienie tzw. białej karty. Trzeba ją wypełnić samodzielnie lub zlecić rzeczoznawcy, i na tej podstawie konserwator uzna czy pojazd jest zabytkowy, czy też nie.
Wpis do wojewódzkiej ewidencji zabytków
Druga droga prowadzi poprzez opinię rzeczoznawcy. Pojazd, który chcielibyśmy zarejestrować jako zabytkowy zgłaszamy do rzeczoznawcy. Ten sprawdza historię, stanu i potwierdza oryginalność części. Dodatkowo można dołączyć opinię dotyczącą faktów związanych z historią pojazdu, chociażby tego że był w posiadaniu znanej postaci historycznej.
Wpis do inwentarza muzealiów
Na koniec zostawiłem sposób podobno najprostszy. W tym wypadku żółte tablice to zarejestrowanie samochodów, jako zabytkowych, po wpisaniu ich do ewidencji muzeum lub uznanie, jako część kolekcji. Może to być każde muzeum techniki, również prywatne. Polak potrafi działać dlatego przyszedł czas na to, że w Polsce zaczęło przybywać muzeów. Wpisywano do swojego inwentarza pojazdy nie będące własnością założycieli muzeum i nie zawsze będące zabytkowymi.
To doprowadziło do patologii co wielokrotnie widać na drodze na pojazdach zarejestrowanych na żółte tablice. Podobne nadużycia spowodował przepis pozwalający zarejestrować pojazd, jako zabytkowy, który jest częścią kolekcji.
Posiadanie żółtych tablic rejestracyjnych daje korzyści?
Pojazd zarejestrowany na żółtych blachach teoretycznie mniej porusza się po drogach publicznych. Z tego powodu posiada pewne przywileje, tak więc nie musi:
– przechodzić corocznych badań technicznych,
– posiadać ciągłości polisy OC (dotyczy to samochodów powyżej czterdziestu lat),
– może korzystać z dodatkowych zniżek na ubezpieczenie (zależnie od towarzystwa ubezpieczeniowego),
– w razie kolizji lub stłuczki, towarzystwo ubezpieczeniowe ma obowiązek wycenić szkodę zgodnie z wymogami pojazdu zabytkowego uwzględniając koszty odtworzenia niedostępnych części.
Prawdopodobnie korzyścią może być prawo wjazdu do powstających tzw. Stref Czystego Transportu. Niestety urzędnicy robią wszystko żeby nam posiadaczom pojazdów zabytkowych to prawo jak najbardziej ograniczyć, a kto wie może niedługo odebrać.
Czy posiadanie pojazdu zabytkowego ma wady?
Właściciel pojazdu zabytkowego wpisanego do rejestru zabytków posiada kilka dodatkowych obowiązków, których nie mają posiadacze pozostałych pojazdów.
Nie może on na przykład dowolnie, bez zgody konserwatora zmienić koloru nadwozia, głównych jego elementów takich jak silnika lub zmienić przeznaczenia auta. Nie można też sprzedać samochodu za granicę, chyba że wcześniej uzyskamy zgodę konserwatora zabytków. Zgoda potrzebna jest przy wyjeździe za granicę, dotyczy to pojazdów wpisanych do rejestru zabytków.
Ważnym elementem jest fakt że jeżeli dostaniemy żółte tablice, nie przerejestrujemy pojazdu na białe tablice. Największy minus to to że proces rejestracji jest wielokrotnie droższy i trwa zdecydowanie dłużej.
Rejestrowanie samochodu jako zabytkowy
Biała karta i rzeczoznawca
Początkiem drogi jaką trzeba przejść jest sporządzenie białej karty. To rodzaj formularza lub książeczki w formacie A4, w której na urzędowym wzorze dokładnie opisujemy pojazd, podajemy jego szczegółowe dane techniczne, dane właściciela oraz miejsce magazynowania, historię pojazdu i zdjęcia. Warto na początku dobrze wczytać się w rubryki, aby przy ich wypełnianiu nie popełnić błędu.
Informacje możemy znaleźć na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa – NID w zakładce Ewidencja zabytków. Wzór karty ewidencyjnej zabytków ruchomych do pobrania znajdziemy TU. Instrukcję opracowywania kart ewidencyjnych zabytków ruchomych TU.
Wzór karty ewidencyjnej zabytków ruchomych techniki – podgląd wydruku – strony 1-4; strony 2-3
Wypełnienie karty można zlecić rzeczoznawcy, koszt tego zadania oscyluje w granicach 1000 zł.
Biała karta musi trafić do wojewódzkiego konserwatora zabytków wraz z opinią rzeczoznawcy (koszt to kolejne 1000 zł). Na podstawie tych dokumentów, których oryginały zostają u konserwatora, przy czym jeden egzemplarz trafia do Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków. Ta instytucja wydaje postanowienie o włączeniu pojazdu do ewidencji zabytków, wydając zaświadczenie.
Badanie techniczne, czyli zgodność z warunkami technicznymi
Z dokumentem i pojazdem trzeba udać się do stacji kontroli pojazdów. Tam diagnosta musi przeprowadzić badanie na zgodność z warunkami technicznymi pojazdu zabytkowego.
Wykonuje je każda okręgowa stacja kontroli pojazdów. Takie badanie jest bardziej czasochłonne i wnikliwe, zawiera znacznie więcej szczegółowych danych technicznych, do których czasami jest trudny dostęp. Diagnosta musi dokładnie opisać poszczególne elementy pojazdu, takie jak np. rodzaj zapłonu, nacisk na osie czy przełożenie i prędkość maksymalną na poszczególnych biegach.
Po badaniu technicznym otrzymujemy kolejne zaświadczenie – o dopuszczeniu pojazdu do ruchu drogowego. Ten dokument zwalnia nas z konieczności przeprowadzania późniejszych okresowych badań technicznych. Koszt jest taki sam jak zwykłe badanie i wynosi około 100 zł.
Rejestracja w wydziale komunikacji – żółte tablice rejestracyjne
Jeżeli wykonaliśmy wszystkie w/w działania nie pozostaje nam nic jak zebrać wszystkie dokumenty i zarejestrować samochód, jako zabytek na żółte tablice rejestracyjne. Żółte tablice rejestracyjne tzw. skrócone możemy również otrzymać dla samochodów sprowadzonych m.in z USA lub Japonii. I jeszcze jedno koszt tablic rejestracyjnych jest taki sam jak w przypadku tradycyjnego przerejestrowania i wynosi około 100 zł.
Dokumenty potrzebne do zarejestrowania pojazdu
Zarejestrowanie auta lub motocykla na zabytek, to długa droga jaką należy pokonać. Żeby stać się dumnym posiadaczem żółtych tablic przygotuj niezbędne dokumenty, które wymieniłem poniżej:
- Wniosek o rejestrację.
- Dowód rejestracyjny lub oświadczenie o jego braku.
- Karta pojazdu (o ile została wydana).
- Dowód własności (faktura, umowa kupna-sprzedaży, darowizny, zamiany itp.).
- Kopia decyzji o wpisaniu pojazdu do rejestru zabytków.
- Dotychczasowe tablice rejestracyjne.
- Dowód odprawy celnej, potwierdzenie opłacenia akcyzy oraz przetłumaczone dokumenty (jeśli sprowadzałeś pojazd z innego kraju).
- Pełnomocnictwo (jeśli istnieje pełnomocnik).
- Zgodna na przetwarzanie danych osobowych.
- Dokument ze zdjęciem (dla osoby fizycznej), odpis z KRS (dla firmy).
Żółte tablice rejestracyjne – podsumowanie
Żółte tablice rejestracyjne służą do oznaczenia pojazdu zabytkowego. Aby je otrzymać, pojazd musi mieć określony wiek i stan techniczny. Na dodatek produkcja modelu powinna zostać zakończona, co najmniej 15 lub 20 lat temu. Oprócz tego żółte tablice rejestracyjne mogą otrzymać np. pojazdy o unikalnej budowie lub szczególnym znaczeniu dla historii motoryzacji.
Żółte tablice rejestracyjne to bez wątpienia pewien przywilej dla pojazdu uznanego za zabytkowy, ale również pewne obowiązki dla jego właściciela. Dla innych użytkowników ruchu drogowego pojazd posiadający żółte tablice oznacza to, że jest czymś więcej niż zwykłym pojazdem.
Jak Unia Europejska chce się dobrać do posiadaczy starszych samochodów możemy dowiedzieć się z artykułu – Podatek od starego samochodu, w roku 2024 wielu z nas go zapłaci
Warto przeczytać Norma Euro zmiany w CEPiK oraz Ubezpieczenie OC, co zrobić przy zakupie auta?
ooraz artykuł o zakończeniu sezonu w Andrychowie.
Pomóżcie nam tworzyć…
Zgłaszam się z apelem do organizatorów i uczestników do nadesłania krótkiej relacji lub chociażby kilku fotek. Z pewnością ukażą się na naszej stronie. Czekam na sygnał piotrpawlak@radiobp.org
I na koniec jeżeli jesteś fanem motoryzacji i nie tylko, a zastanawiasz się co zrobić z wolnym czasem? Wybierz się na jedną z bez wątpienia godnych uwagi imprez umieszczonych w naszym kalendarzu Zlot Spotkanie Motoryzacja Piknik sezon 2023.
Słuchaj nas online!
