W 2024 r. w życie wejdą różnorodne zmiany w przepisach dla niepełnosprawnych. Pojawią się nowe świadczenia i wzrosną kwoty dotychczasowych, wydłuży się termin ważności orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, a także wiele miejsc stanie się bardziej przyjaznych dla osób ze szczególnymi potrzebami.
Wiele osób niepełnosprawnych martwi się, że ich orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wkrótce tracą ważność, co uniemożliwi im otrzymywanie świadczeń – zasiłków, dodatków i rent. Zamieszanie powstało już w 2020 r. przez panującą pandemię koronawirusa. Od 1 stycznia 2024 r. ważność orzeczeń o niepełnosprawności została przedłużona do 30 września 2024 r. Oznacza to, że osoby, których orzeczenia wygasły w okresie od 6 sierpnia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r., nie muszą składać nowych wniosków o wydanie orzeczenia. Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia zostaną wydane z urzędu.
Zmiany w przepisach dla niepełnosprawnych – świadczenie wspierające
Świadczenie wspierające jest nową formą wsparcia dla osób z niepełnosprawnością, które w dużym stopniu są zależne od pomocy i opieki innych. Świadczenie to jest wypłacane bez kryterium dochodowego i nieopodatkowane. Jego wysokość jest uzależniona od punktacji otrzymanej w oparciu o określenie poziomu potrzeby wsparcia. Od tego zależy też czas, w którym pieniądze trafią do osoby niepełnosprawnej – od 2024 do 2026 r.
Świadczenie wspierające przysługuje osobom z niepełnosprawnością, które ukończyły 18 rok życia i uzyskały decyzję ustalającą odpowiedni poziom potrzeby wsparcia (od 70 do 100 pkt), wydaną przez wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności.
Pieniądze są wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek o przyznanie świadczenia należy złożyć do ZUS wyłącznie w formie elektronicznej za pomocą jednego z trzech kanałów wnioskowania:
• Platformy PUE ZUS,
• Portalu informacyjno-usługowego Emp@tia na stronie empatia.mrpips.gov.pl,
• Bankowości elektronicznej.
Wprowadzenie świadczenia wspierającego jest pozytywnym rozwiązaniem mogącym poprawić sytuację osób z niepełnosprawnością, które w dużym stopniu są zależne od wsparcia innych.
Świadczenie pielęgnacyjne – co się zmieni?
Zmiany w przepisach dla niepełnosprawnych obejmują także świadczenie pielęgnacyjne. Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne zostało podwyższone z 2119,80 zł brutto miesięcznie do 2310 zł brutto miesięcznie. Podwyżka ta ma zrekompensować wzrost cen i poprawić sytuację sprawujących opiekę nad dorosłymi osobami z niepełnosprawnością.
Świadczenie pielęgnacyjne na starych zasadach przysługuje osobom, które:
• opiekują się osobą z niepełnosprawnością, która ukończyła 18 rok życia,
• nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego na starych zasadach wynosi 2119,80 zł brutto miesięcznie.
Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach przysługuje osobom, które:
• opiekują się osobą z niepełnosprawnością, która nie ukończyła 18 roku życia,
• mogą podejmować zatrudnienie lub inną pracę zarobkową.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach wynosi 2310 zł brutto miesięcznie.
Osoby, które otrzymują obecnie świadczenie pielęgnacyjne, mogą od 1 stycznia 2024 r. wybrać, czy będą pobierać je na starych, czy nowych zasadach. Wyboru należy dokonać w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy o tym świadczeniu.
Dostępne obiekty użyteczności publicznej i place zabaw
Zmiany w przepisach dla niepełnosprawnych dotyczą zwiększenia dostępności obiektów użyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych. Od 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy, którzy posiadają obiekty użyteczności publicznej, są zobowiązani do zapewnienia w nich miejsc do przewijania dorosłych osób ze szczególnymi potrzebami. Miejsca te muszą być odpowiednio dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, w tym niepełnosprawnych ruchowo oraz intelektualnie.
Nowe prawo dotyczy również miejsc tj. place zabaw. Od 1 stycznia 2024 r. właściciele lub zarządcy placów zabaw są zobowiązani do dostosowania ich do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami. Dostosowanie to musi obejmować m.in.:
• zapewnienie odpowiedniej przestrzeni do zabawy,
• montaż urządzeń zabawowych dostosowanych do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami,
• zapewnienie dostępu do placów zabaw dla osób z niepełnosprawnościami.
Dzięki takim przepisom dzieci niepełnosprawne będą mogły bawić się na równych prawach, co ich zdrowi rówieśnicy. Z kolei osoby starsze i niepełnosprawne uzyskają możliwość zadbania o higienę w odpowiednich warunkach. To także ogromne ułatwienie dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami w każdym wieku.
Zmiany w przepisach dla niepełnosprawnych – refundacja leków i wyrobów medycznych
W 2024 r. weszły w życie zmiany w refundacji leków i wyrobów medycznych. Mają one na celu zwiększenie dostępności do tych świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami.
Do refundacji na stałe wróciły flozyny, które są stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2. Dodatkowo refundowane są nowe leki stosowane w leczeniu rzadkich chorób, takich jak:
• choroba Niemanna-Picka typu A,
• choroba Niemanna-Picka typu C,
• choroba Gauchera typu 1,
• choroba Gauchera typu 2,
• choroba Gauchera typu 3.
W zakresie wyrobów medycznych wprowadzono szereg zmian, m.in.:
• zmniejszenie udziału pacjenta w limicie refundacji wyrobów medycznych chłonnych z 30% do 20%, a u dzieci do 10%,
• rozszerzenie wskazań do refundacji cewników hydrofilowych o kobiety w ciąży i w okresie połogu z cukrzycą,
• wprowadzenie refundacji na plastry mocujące do filtrów HME,
• wprowadzenie refundacji na nowe rodzaje ortez i protez,
• wprowadzenie refundacji na środki pomocnicze do poruszania się, takie jak kule łokciowe czy laski inwalidzkie.
Podsumowanie
Zmiany w przepisach dla niepełnosprawnych w 2024 r. są dużym krokiem w kierunku poprawy ich sytuacji w Polsce. Zmiany te mają na celu zwiększenie dostępności do świadczeń społecznych, poprawę komfortu życia opiekunów osób niepełnosprawnych oraz zwiększenie dostępności do miejsc publicznych dla osób ze szczególnymi potrzebami.
Przykłady zmian, które mogą mieć pozytywny wpływ na życie osób z niepełnosprawnościami:
• Świadczenie wspierające zapewni osobom z niepełnosprawnością dodatkowe środki finansowe, które mogą być przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z ich utrzymaniem, opieką, rehabilitacją czy uczestnictwem w życiu społecznym.
• Podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego poprawi sytuację opiekunów dorosłych osób z niepełnosprawnością.
• Rozszerzenie refundacji leków i wyrobów medycznych ułatwi osobom z niepełnosprawnościami dostęp do niezbędnych świadczeń zdrowotnych.
• Obowiązek dostosowania placów zabaw do potrzeb dzieci z niepełnosprawnościami sprawi, że dzieci niepełnosprawne będą mogły swobodnie bawić się na placach zabaw.
Oczywiście, zmiany te nie rozwiążą wszystkich problemów osób z niepełnosprawnościami. Są jednak dużym krokiem ku poprawie ich życia osobistego, komfortu oraz sytuacji finansowej.
Chcesz wiedzieć więcej o świadczeniu wspierającym dla niepełnosprawnych? Obejrzyj ten film.
Przeczytaj też o tym, czym jest wypożyczalnia sprzętu dla niepełnosprawnych.
