Historia alfabetu Braille’a pokazuje, że wystarczy przykład jednego człowieka do osiągnięcia przełomu na skalę światową. Jak powstało pismo, dzięki któremu osoby niewidome mogą funkcjonować w przestrzeni społecznej?
Historia alfabetu Braille’a – był sobie pewien chłopiec
Louis Braille urodził się w 1809 roku we Francji. Wychowywał się w rodzinie rzemieślników. Gdy miał trzy lata doszło do tragicznego wypadku. Bawiąc się w zakładzie ojca nieszczęśliwe przebił szydłem gałkę oczną. Mimo usilnych starań lekarzy, jego wzroku nie udało się uratować. Mimo niepełnosprawności rodzice chcieli jednak, by chłopiec chodził do normalnej szkoły. Niestety w tamtych czasach nauka czytania i pisania była dla niego niedostępna. Louis Braille od początku wykazywał ogromne zdolności w nauce. Między innymi w wieku 10 lat otrzymał stypendium w królewskim Instytucie Młodych Niewidomych w Paryżu. To właśnie nauka w tej szkole zainspirowała go do opracowania własnego systemu zapisywania liter, opartego na umieszczonych obok siebie wypukłych punktach. Wreszcie w 1827 roku powstała pierwsza książka pisana alfabetem Braille’a. Samo pismo stało się coraz bardziej powszechne, a osoby niewidome coraz bardziej wykształcone i samodzielne.
Historia alfabetu Braille’a – badania nad pismem
Choć dzieło Louisa Braille’a było przełomowe, to jednak pierwsze próby tworzenia pisma dla osób niewidomych podejmowano już w starożytności. W tym celu m.in. grawerowano litery na różnych materiałach. W 1784 powstała pierwsza na świecie szkoła dla niewidomych. To właśnie tam podjęto pierwsze, konkretne próby wdrożenia nauki czytania i pisania. W Następnych latach nastąpił gwałtowny rozwój pisma dotykowego, który podzielono na dwa rodzaje:
*liniowy – litery zastępowano wypukłymi znakami w postaci liniowej;
*punktowy – czyli punkty ułożone w konkretnej kolejności, to właśnie ten rodzaj zapoczątkował powstanie alfabetu Braille’a;
Punktowe pismo sprawdzało się również w celach wojskowych. Dzięki niemu żołnierze na wojnie byli w stanie odczytywać komunikaty nawet po ciemku. Co ciekawe w Polsce ten styl pisma zaczął być powszechnie stosowany dopiero w 1934 roku. Dziś alfabet Braille’a używany jest we wszystkich językach świata.
Historia alfabetu Braille’a – na czym polega czytanie?
Podstawą alfabetu jest sześciopunkt ułożony pionowo. Wszystko to w określonej kombinacji na zasadzie rozmieszczenia punktów, które dają możliwość zapisu 63 znaków. Same punkty mają umowną numerację. Lewa kolumna to numery 1,2,3, a prawa 4,5,6. Znaki podzielono na siedem serii. Swoją objętością oznaczenia nie mogą przekraczać opuszka palca. Zapisy są na tyle uniwersalne, że można w nich napisać wszystko. Na podstawie tego alfabetu tworzy się zatem nie tylko książki i czasopisma, ale i np. zapisy nutowe. Historia alfabetu Braille’a pokazuje, że starania wobec pisma dla osób niewidomych podejmowano jeszcze na długo przed jego oficjalnym powstaniem. Trudno dziś wyobrazić sobie życie ludzi z niepełnosprawnością wzroku bez charakterystycznych, punktowych liter. Przypomnijmy również, że każdego roku, 4 stycznia obchodzimy Światowy Dzień Braille’a.
Foto: Pexels.com
Zobacz także: Wózek inwalidzki: historia wynalazku, cz. 1
