Każda bez wyjątku władza, interpretuje historię kraju zgodnie z aktualnie obowiązującym kanonem. Jedne wydarzenia są wyeksponowane, inne przemilczane a jeszcze innych jakby nigdy nie było. Tak było, tak jest i tak będzie. Tym sposobem pokolenie dzisiejszych 50-latków nie dowiedziało się na lekcjach historii o wojnie polsko-sowieckiej 1920 roku. Tak samo z historii II wojny światowej w dziwny sposób zniknęła agresja Sowietów na Polskę 17 września 1939 roku. W czasach gdy Polska rosła w siłę a ludziom żyło się dostatnio te fakty historyczne wręcz wykreślono z historii Polski. Ówczesna władza nie chciała narażać się Wielkiemu Bratu ze wschodu. Wojna polsko-bolszewicka 1920
Jak doszło do wojny polsko-bolszewickiej 1920
Ledwie 11 listopada 1918 roku, Polska odzyskała niepodległość, po 125 latach nieobecności na arenie międzynarodowej, a już za sprawą bolszewickiej Rosji konieczna była obrona Rzeczypospolitej. Po przegranej Niemiec w I Wojnie Światowej ich wojska zaczęły opuszczać dotychczas zajmowane tereny, jednocześnie ziemie te były przejmowane przez Armię Czerwoną i właśnie w wyniku tych działań już w grudniu 1918 roku doszło do pierwszych starć sił bolszewickich z oddziałami polskiej samoobrony w Wilnie. Działania bolszewików były podporządkowane jednemu celowi, dotarciu do Niemiec i pomocy tamtejszym komunistom we wznieceniu rewolucji, a na ich drodze stała Polska.
Trwające na Białorusi walki polsko-bolszewickie zostały przerwano w październiku 1919 roku w wyniku trzymiesięcznych rozmów pokojowych. Ten czas Bolszewicy skrupulatnie wykorzystali planując inwazję na Polskę. Ukraiński przywódca Semen Petlura, który walczył jednocześnie z Polakami i Rosjanami został zmuszony przez bolszewików do wycofania się na terytorium Polski. Ówczesną ideą Józefa Piłsudskiego, było stworzenie federacji krajów Europy Wschodniej co mogłoby pokrzyżować plany bolszewików, w ten sposób doszło do zawarcia porozumienia z Ukraińską Republiką Ludową, w wyniku której między innymi podpisano konwencję wojskową. Błyskawiczna ofensywa połączonych sił polsko-ukraińskich zakończyła się wkroczeniem do Kijowa w dniu 7 maja 1920 roku.
Wojna polsko-bolszewicka 1920 – początek sowieckiej ofensywy
Zgromadzone potężne siły wojskowe pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego rozpoczęły ofensywę bolszewicką kierując się na Warszawę, w tym samym czasie armia Siemiona Budionnego przypuściła atak w rejonie Lwowa, z kolei zadaniem korpusu kawalerii Gaj-Chana było opanowanie północnego Mazowsza. Majowa ofensywa bolszewików zakończyła się niepowodzeniem, wszystko miało się zmienić, kiedy 4 lipca Michaił Tuchaczewski ruszył na Warszawę. Stosunek sił bolszewickich do polskich wynosił wtedy trzy do jednego.
W tym czasie polscy politycy zdawali się nie zauważać wielkiego zagrożenia nadciągającego ze wschodu. Liczne wewnętrzne konflikty polityczne zaowocowały dymisją gabinetu premiera Władysława Grabskiego i powołaniem ponadpartyjnego rządu pod przewodnictwem premiera Wincentego Witosa. To właśnie on wydał 30 lipca odezwę do narodu, nawołującą do walki z bolszewickim agresorem. Na opanowanych już terenach Sowieci przystąpili do organizowania zależnej od Moskwy, Polskiej Republiki Sowieckiej.
Trwające walki mocno przerzedziły szeregi wojsk Michaiła Tuchaczewskiego, co zauważył nowo powołany szef sztabu, generał Tadeusz Jordan Rozwadowski uważając, że należy ten fakt wykorzystać. Sytuacja Wojska Polskiego ulegała poprawie dzięki powiększającej się armii ochotniczej pod dowództwem Generała Józefa Hallera. Chociaż w wojsku polskim powiało optymizmem Armia Czerwona szła jak taran i zdobywała kolejne polskie miasta. Kolejno: Wilno 14 lipca, Grodno 19 lipca a 1 sierpnia Brześć nad Bugiem, Bielsk Podlaski oraz Białystok.
Bitwa Warszawska
Na początku lipca marszałek Józef Piłsudski planował wielką batalię, jednakże najpierw należało powstrzymać ustępujące wojska polskie na linii Narwi i Bugu. Z powodu szybkich postępów Armii Czerwonej ten plan uległ zmianie. Nową koncepcję opracowali generał Tadeusz Rozwadowski, pułkownik Tadeusz Piskor oraz kapitan Bronisław Regulski. Bitwa Warszawska bo o niej mówił nowy plan operacyjny, miała składać się trzech faz, przy czym jej powodzenie zależało głównie od obrony wschodnich granic stolicy.
Ponieważ Polski wywiad radiowy oraz kryptograficzny na bieżąco odszyfrowywał sowieckie depesze, Polski sztab doskonale znał zamiary bolszewików i poznał dokładną datę planowanego ataku na Warszawę. Bezpośredni atak na Warszawę miały przypuścić trzy armie: III, XV oraz XVI natomiast XIV połączona z korpusem Gaj-Chana idąc w kierunku na Włocławek i Toruń miała przejść Wisłę na Kujawach po czym zaatakować Warszawę od zachodu. Gdy Armia Czerwona dotarła pod Warszawę napotkała na swej drodze 50 000 armię, górującą nad siłami Tuchaczewskiego. Najcięższe walki miały miejsce na przedpolu stolicy w Radzyminie, który wielokrotnie przechodził z rąk do rąk i pomimo wielkich strat polscy żołnierze utrzymali Radzymin oraz inne miejscowości, równie ciężkie walki trwały w niedalekim Ossowie. W dniu 14 sierpnia Sowieci byli już tylko 13 km od granic Warszawy.
Ponieważ zachodziła obawa, że Bolszewicy przerwą linię obrony Warszawy, 5 armia pod dowództwem generała Władysława Sikorskiego przystąpiła do działań zaczepnych na linii Wkry, skierowanych przeciwko sowieckiej XV i IV armii.
Wojna polsko-bolszewicka 1920 – prezent z Ciechanowa
Niezwykle ważnym elementem Bitwy Warszawskiej było przejęcie sztabu IV armii sowieckiej w Ciechanowie przez Kaliski 203 Pułk Ułanów, dzięki temu przejęto jedną z dwóch bolszewickich radiostacji umożliwiających kontakt z dowództwem w Mińsku. Natychmiast zapadła decyzja o ustawieniu polskiego nadajnika na częstotliwości zgodnej z sowiecką, po czym rozpoczęto nadawanie różnych przypadkowych tekstów oraz fragmentów Pisma Świętego Trwało to dwie doby non-stop.
W tak prosty sposób zagłuszano częstotliwość bolszewików co wyeliminowało z działań bojowych sowiecką, czwartą armię. 16 sierpnia stało się jasne, że obrona Warszawy zostanie utrzymana a grupa manewrowa, pod dowództwem Marszałka Piłsudskiego, składająca się z brygady kawalerii oraz pięciu Dywizji Piechoty, po przerwaniu obrony bolszewickiej ruszyła na atakującą Warszawę Armię Czerwoną. Ten manewr zmusił armię Tuchaczewskiego do odwrotu na linię rzeki Niemen. Z kolei 5 armia Generała Sikorskiego ruszyła do natarcia zdobywając Pułtusk oraz Serock. Na rozkaz Marszałka Piłsudskiego polskie jednostki ruszyły w pościg uniemożliwiając odwrót oddziałów Tuchaczewskiego znajdujących się na północ od Warszawy.
Ostateczna faza działań pościgowych rozpoczęła się 21 sierpnia, udział w niej wzięły: Pierwsza Dywizja Piechoty z III Armii Polskiej oraz 15 Dywizja Piechoty z czwartej Armii Polskiej. IV armia bolszewicka nie mając pojęcia o przegranej pod Warszawą, zaatakowała Włocławek i w ten sposób zamknęła sobie drogę odwrotu. Wszystkie niepowodzenia Armii Czerwonej zakończyły się przekroczeniem granicy Prus Wschodnich w dniu 24 sierpnia, częściowo ją rozbrojono i internowano, reszta dotarła na Białoruś. Gdy polskie oddziały pościgowe dotarły 25 sierpnia do granicy pruskiej zakończyły swe działania. Po obu stronach konfliktu ruszyły przygotowania do decydującego starcia nad Niemnem, które okazało się zwycięskie dla Polski.
Wojna polsko-bolszewicka 1920 – podsumowanie
Historyczna Bitwa Warszawska zakończyła się wielkim zwycięstwem, okupionym śmiercią około 4500 polskich żołnierzy, 22 000 odniosło rany natomiast 10 000 uznano za zaginionych. Straty Armii Czerwonej nie są znane szacuje się, że zginęło około 25 000 czerwonoarmistów, 60 000 trafiło do polskiej niewoli natomiast 45 000 internowali Niemcy w Prusach Wschodnich.
Uznana Przez historyków za osiemnastą przełomową batalię w historii świata, Bitwa Warszawska powstrzymała marsz komunizmu na Europę Zachodnią i pozwoliła zachować niepodległą Polskę.
Ciekawy materiał wideo: Bitwa Warszawska 1920 – film animowany
Może cię również zainteresować: 102 Rocznica Bitwy pod Komarowem
