105 rocznica Powstania Wielkopolskiego. Powstanie Wielkopolskie było zrywem zbrojnym polskich mieszkańców Prowincji Poznańskiej przeciwko Republice Weimarskiej, toczącym się na przełomie lat 1918–1919. Polacy domagali się powrotu ziem pozostających pod zaborem pruskim w obrębie Prowincji Poznańskiej do Polski, umacniającej już w tym czasie niepodległość. Powstanie wybuchło 27 grudnia 1918 w Poznaniu, w czasie wizyty powracającego do Polski Ignacego Jana Paderewskiego. W ciągu kilku dni powstańcy opanowali większość miasta, a następnie rozpoczęli walki z niemieckimi siłami okupacyjnymi. Powstanie przebiegało z zmiennym szczęściem. W początkowej fazie powstańcy odnosili sukcesy, opanowując kolejne miejscowości w Wielkopolsce. Jednak wkrótce Niemcy przystąpili do kontrataku, wykorzystując swoją przewagę militarną.
105 rocznica Powstania Wielkopolskiego – pomoc Francuzów
W lutym 1919 roku sytuacja powstańców stała się krytyczna. Niemcy zajęli Poznań, a powstańcy zostali zmuszeni do wycofania się do lasów. W tej sytuacji pomocną dłoń wyciągnęła do powstańców Francja. Francuzi zagrozili Niemcom interwencją wojskową, jeśli nie wycofają się z Wielkopolski. Niemieckie władze zdecydowały się ustąpić. 16 lutego 1919 roku w Trewirze podpisano zawieszenie broni, które zakończyło powstanie. Powstanie wielkopolskie zakończyło się zwycięstwem Polaków. W wyniku powstania do Polski powróciła większość ziem Prowincji Poznańskiej, w tym Poznań, Kalisz, Gniezno i Leszno. Powstanie wielkopolskie odegrało istotną rolę w odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Było to pierwsze zbrojne powstanie po odzyskaniu niepodległości, które zakończyło się zwycięstwem. Powstanie wielkopolskie wzmocniło morale Polaków i przyczyniło się do międzynarodowego uznania niepodległości Polski.
Do najważniejszych wydarzeń powstania wielkopolskiego należą:
- 27 grudnia 1918 – wybuch powstania w Poznaniu
- 28 grudnia 1918 – zdobycie przez powstańców Gniezna
- 6 stycznia 1919 – zwycięstwo powstańców pod Chodzieżą
- 16 lutego 1919 – zawieszenie broni w Trewirze
Powstanie wielkopolskie jest jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Wielkopolski. Jest obchodzone jako święto państwowe 27 grudnia.
105 rocznica Powstania Wielkopolskiego – polegli w powstaniu
Liczba zabitych w Powstaniu Wielkopolskim nie jest dokładnie znana. Szacuje się, że mogło ich być od 3 do 5 tysięcy. Zginęło zarówno wielu powstańców, jak i cywilów.
Do największych bitew powstania wielkopolskiego należą:
- 1 stycznia 1919 – bitwa pod Szubinem
- 2 stycznia 1919 – bitwa pod Wrześnią
- 5 stycznia 1919 – bitwa pod Chodzieżą
- 13 stycznia 1919 – bitwa pod Zbąszyniem
- 22 stycznia 1919 – bitwa pod Nowym Tomyślem
- 7 lutego 1919 – bitwa pod Kąkolewem
W tych bitwach poległo wielu powstańców. Dokładne liczby są trudne do ustalenia, ponieważ nie wszystkie ofiary pochowano w mogiłach zbiorowych. Oprócz powstańców, w powstaniu wielkopolskim zginęło również wielu cywilów. Niemcy stosowali wobec Polaków represje, w tym egzekucje. Do najgłośniejszych zbrodni należą:
- Rzeź w Łabiszynie, w której 5 kwietnia 1919 roku Niemcy zamordowali 12 polskich kawalerzystów.
- Rzeź w Bydgoszczy, w której w nocy z 20 na 21 stycznia 1919 roku Niemcy zamordowali około 250 Polaków.
Ofiary Powstania Wielkopolskiego są upamiętniane na wielu cmentarzach w Wielkopolsce. W Poznaniu znajduje się pomnik Powstańców Wielkopolskich, który został odsłonięty w 1924 roku.
Zainteresował cię nasz artykuł? Przeczytaj także o nowym dyrektorze TVP SPORT
