Wszyscy doskonale wiemy, że wanilia jest jedną z najpopularniejszych i najdroższych przypraw na świecie (droższy jest tylko szafran). Nie tylko nadaje potrawom i deserom wyjątkowy smak i aromat, ale posiada również liczne właściwości terapeutyczne. Tajemnice Wanilii
Jak do nas trafiła
Wanilia pochodzi z Meksyku, gdzie używano jej do aromatyzowania napoju z kakao. Po podboju Meksyku przez Hiszpanów, wanilia trafiła do Europy, gdzie szybko zyskała popularność. Jednak uprawa wanilii poza Meksykiem była niemożliwa, ponieważ jej kwiaty zapylał tylko jeden gatunek pszczoły, tam występujący. Dopiero w XIX wieku odkryto, że kwiaty wanilii można zapylać ręcznie, to umożliwiło rozpowszechnienie uprawy wanilii w innych regionach o tropikalnym kimacie, takich jak Madagaskar czy Indonezja. Madagaskar jest liderem światowej produkcji wanilii od ponad 100 lat, a jego wanilia cieszy się najwyższą jakością.
Laska wanilii jest suszona i fermentowana, co nadaje jej charakterystyczny zapach i smak, jest ona owocem pnącza z rodziny storczykowatych. Wanilia występuje w różnych odmianach, które różnią się jakością oraz ceną. Najbardziej ceni się wanilię Bourbon, pochodząca z Madagaskaru i Reunion. Inne popularne odmiany to wanilia meksykańska, tahitańska i indonezyjska.
W 2019 roku, największymi producentami wanilii byli: Madagaskar – 2 100 ton, Indonezja – 1 500 ton, Chiny – 500 ton, Turcja – 300 ton, Meksyk – 200 ton.
Terapeutyczne działanie wanilii na nasz organizm
Za wszystkie pozytywne działania odpowiada obecna w wanilii wanilina oraz inne związków bioaktywnych.
– Działanie uspokajające i relaksujące na układ nerwowy. Zapach wanilii pobudza wydzielanie endorfin, hormonów szczęścia, które poprawiają nasz nastrój i łagodzą stres. Wanilia może być pomocna w leczeniu depresji, lęku i bezsenności.
– Wspomaganie trawienia . Wanilia stymuluje wydzielanie soków trawiennych oraz enzymów, ułatwia w ten sposób trawienie i zapobiega wzdęciom i niestrawności. Hamuje aktywność ośrodka łaknienia w mózgu, co zmniejsza nadmierny apetyt i ochotę na słodycze. Wanilia może być więc pomocna w diecie odchudzającej, jeśli dodamy ją do jogurtu, owsianki, koktajli lub herbaty.
– Działanie przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Wanilia ma właściwości rozkurczające, łagodzi skurcze mięśni gładkich, np. w przewodzie pokarmowym czy układzie moczowym. Zmniejsza ból i stan zapalny w stawach oraz kościach, co może być pomocne w leczeniu chorób reumatycznych i zwyrodnieniowych. Pomaga w łagodzeniu bólów głowy i migren, jeśli wmasujemy olejek waniliowy w skronie lub wdychamy jego zapach.
– działa antybakteryjnie i antygrzybiczo. Wanilia ma zdolność do niszczenia niektórych bakterii i grzybów, które mogą powodować infekcje skóry, jamy ustnej czy układu oddechowego. Wanilii można więc używać do płukania gardła, dezynfekcji ran czy leczenia trądziku i grzybicy.
– Pobudzanie i poprawa koncentracji. Wanilia ma wpływ na mięsień sercowy, poprawiając jego pracę i regulując tętno. Działa również na ośrodek nerwowy, zwiększając czujność i uwagę. Wanilia może być pomocna dla osób zmęczonych, apatycznych lub mających problemy z pamięcią i nauką. Może też podnieść libido i działać jako afrodyzjak, ponieważ pobudza zmysły i rozbudza pozytywne emocje.
Leczenie anemii sierpowatej – tajemnice Wanilii
Naukowcy z Filadelfii odkryli, że wanilina, czyli związek odpowiedzialny za smak i zapach wanilii, może zapobiegać deformacji czerwonych krwinek i zmniejszać ryzyko zatorów. Wanilina działa na białko hemoglobinę, które przenosi tlen w krwi, i stabilizuje jego strukturę. W ten sposób wanilina zapobiega zmianie kształtu czerwonych krwinek i ich sklejaniu się.
Anemia sierpowata to genetyczna choroba krwi, która powoduje, że czerwone krwinki mają kształt sierpa i sklejają się ze sobą, tworząc zatory w naczyniach. To prowadzi do niedotlenienia tkanek, bólu, niedokrwistości i innych powikłań. Leczenie anemii sierpowatej jest trudne i wymaga częstych transfuzji krwi i leków.
Ponieważ zwykła wanilina nie jest skuteczna w leczeniu anemii sierpowatej, gdyż jest szybko rozkładana przez enzymy trawienne i nie dociera do krwiobiegu. Amerykańscy naukowcy opracowali syntetyczny związek, który jest odporny na działanie enzymów i zmienia się w organizmie w aktywną wanilinę. Związek ten nazywa się MX-1520 i jest obecnie testowany na zwierzętach oraz ludziach. Wyniki badań są obiecujące i sugerują, że MX-1520 może stać się skutecznym i bezpiecznym lekiem na anemię sierpowatą.
Dostępne formy wanilii
Każda z postaci wanilii jakie możemy napotkać, ma swoje przeznaczenie:
– Laski wanilii to najbardziej naturalna i najdroższa forma wanilii. Można ich używać do aromatyzowania mleka, kawy, herbaty, ciast, lodów czy sosów. Aby to zrobić, należy przekroić laskę wanilii wzdłuż i wydrapać nasiona, które zawierają najwięcej waniliny. Aby uwolnić aromat, nasiona i laskę można dodać do płynu i podgrzać. Laskę można też umieścić w słoiku z cukrem, aby uzyskać cukier waniliowy.
– Proszek waniliowy to zmielone laski wanilii, które zachowują całą wanilinę i inne związki. Jest on bardzo intensywny i aromatyczny, dlatego wystarczy niewielka ilość, aby nadać potrawom waniliowy smak. Proszek waniliowy można dodawać do ciast, deserów, napojów, musli czy jogurtu. Nie zawiera cukru ani innych dodatków, więc jest zdrowszy niż cukier waniliowy czy esencja waniliowa.
– Ekstrakt waniliowy jest płynnym wyciągiem z lasek wanilii, rozcieńczonym alkoholem i wodą. Posiada delikatny, słodki smak i zapach, który pasuje do wielu potraw i napojów. Ekstrakt waniliowy może być używany do aromatyzowania ciast, ciasteczek, kremów, lodów, koktajli czy lemoniad. Jest łatwo dostępny i trwały, ale może zawierać sztuczne aromaty i barwniki, więc warto sprawdzić jego skład przed zakupem.
– Olejek waniliowy to skoncentrowany olej z lasek wanilii o silnym oraz intensywnym zapachu. Używany jest głównie do aromaterapii i kosmetyki, ponieważ ma właściwości uspokajające, relaksujące i antyseptyczne. Olejek waniliowy może być dodatkiem, do olejków do masażu, kąpieli, świec, balsamów czy perfum. Nie nadaje się do spożycia, ponieważ jest zbyt mocny i może być toksyczny.
– Esencja waniliowa to sztuczny aromat waniliowy, który jest produkowany chemicznie. Jest to najtańsza i najmniej naturalna forma wanilii, charakteryzuje ją słaby oraz sztuczny smak i zapach. Esencji waniliowej często używa się do aromatyzowania tanich produktów spożywczych, takich jak ciastka, batony, napoje czy galaretki. Nie ma ona żadnych właściwości leczniczych, może zawierać szkodliwe substancje, więc lepiej jej unikać.
Wybór i przechowywanie – tajemnice Wanilii
Ponieważ nasza tytułowa bohaterka jest niezwykle cenną przyprawą, warto wiedzieć jak ją prawidłowo wybrać oraz przechowywać.
Laski wanilii powinny być miękkie, elastyczne i wilgotne, a nie suche, twarde i łamliwe. Powinny mieć ciemnobrązowy kolor oraz błyszczącą powierzchnię. Muszą mieć charakterystyczny zapach wanilii, a nie pleśni czy alkoholu. Laski wanilii najlepiej kupować w małych ilościach i przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku w chłodnym i ciemnym miejscu. Aby przedłużyć ich trwałość, laski wanilii można zamrozić.
Proszek waniliowy powinien być jasnobrązowy i drobnoziarnisty, a nie ciemny i grudkowaty. Powinien mieć intensywny zapach wanilii i tylko wanilii. Kupujemy go w małych opakowaniach i przechowujemy w szczelnie zamkniętym słoiku w chłodnym i ciemnym miejscu. Jeśli jest dobrze zabezpieczony przed wilgocią i światłem, proszek waniliowy długo nie traci swoich właściwości.
Ekstrakt waniliowy musi być klarowny i brązowy, a nie mętny i biały. Powinien mieć słodki i delikatny zapach wanilii, a nie alkoholu czy innych aromatów. Najlepiej kupować go w miarę potrzeb, w małych buteleczkach i przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu. Gdy jest dobrze zamknięty i chroniony przed wysoką temperaturą oraz światłem, ekstrakt waniliowy jest trwały i nie psuje się.
Olejek waniliowy powinien być ciemnobrązowy i gęsty, o silnym oraz intensywnym zapachu wanilii, a nie innych olejków czy dodatków. Kupujemy go w małych fiolkach i przechowujemy w chłodnym oraz ciemnym miejscu. Olejek waniliowy jest trwały i nie psuje się pod warunkiem, że jest dobrze zamknięty i chroniony przed wysoką temperaturą oraz światłem.
Esencja waniliowa, tego produktu powinniśmy unikać, ponieważ jest on sztuczny oraz niskiej jakości.
Wanilia to nie tylko pyszna i aromatyczna przyprawa, ale także skuteczny i naturalny lek na wiele dolegliwości. Tajemnice wanilii
Ciekawy materiał wideo: The Making of Nielsen-Massey Vanilla Extract
Może cię zainteresować: Tajemnice Wanilii – tego mogłeś o niej nie wiedzieć Cz.1
Słuchaj nas online!
