Ursus – ponad sto lat historii marki

191
Ursus
Ursus

Ursus na stałe wpisał się do historii polskiego przemysłu.

W XX wieku powstało lub rozwinęło się wiele firm, a co za tym idzie marek, które miały znaczący wpływ na losy naszego kraju. Pomimo konfliktów zbrojnych oraz późniejszych, niezwykle ciężkich czasów, w których przyszło żyć wielu pokoleniom Polaków, w Polsce powstawały naprawdę ciekawe rozwiązania techniczne. Jedną z branży, w której nie brakowało co najmniej przyzwoitych rezultatów, był przemysł motoryzacyjny. Kiedy zastanawiamy się nad motoryzacją, w głowie pojawiają nam się obrazy samochodów, motocykli, skuterów, czy autobusów. To w pełni zrozumiałe, jednak pamiętajmy, że w tej gałęzi przemysłu kryje się o wiele więcej. Doskonałym przykładem mogą być ciągniki rolnicze, a jeśli o nie chodzi, to na myśl przychodzi firma Ursus. To przedsiębiorstwo odegrało istotną rolę zarówno w polskiej gospodarce, jak i rolnictwie, które zostało przez nie wyposażone w sprzęt zmechanizowany. Historia marki, która ma ponad sto lat, jest niezwykle zawiła i ciekawa. To właśnie ją postanowiłem Wam dzisiaj przybliżyć. Cofnijmy się zatem, do XIX wieku i zobaczmy, jak wyglądały początki Ursusa.

Samochód Ursus A - replika
Samochód Ursus A – replika, fot. Hiuppo (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons

Ursus – sięgnijmy do korzeni

Cała historia ma swój początek w roku 1893 w Warszawie. Wówczas grupka inżynierów zdecydowała się na założenie „Przemysłowego Towarzystwa Udziałowego”, które miało zajmować się produkcją armatury. Był to punkt wyjścia dla dalszej produkcji, która kilka dekad później miała odmienić Polskę. W 1907 roku zmieniono nazwę na „Towarzystwo Udziałowe Specyalnej Fabryki Armatur i Motorów”, a co ważniejsze znak handlowy na URSUS, co miało symbolizować niezwykłą siłę. Właściciele zainspirowali się postacią odgrywającą znaczącą rolę w powieści „Quo Vadis”. W tym samym roku rozpoczęto produkcję silników. W 1922 roku przedsiębiorstwo przyjmuje nazwę „Zakłady Mechaniczne URSUS S.A.”.

Powstaje nowa fabryka, zwiększa się również produkcja silników, które w dużym stopniu przeznaczone są na eksport. Fabryce zostaje nadana nazwa „Fabryka Silników i Traktorów URSUS – S.A.” i rozpoczyna się produkcja ciągników rolniczych, z których Ursus będzie słynął. W 1930 roku nadchodzą kłopoty i aby ratować spółkę, która upada, zostaje ona włączona do Państwowych Zakładów Inżynierii. Od tej pory zakład produkuje spore ilości maszyn dla wojska. W 1939 po rozpoczęciu wojny, Niemcy zajmują cały zakład, by w 1945 roku wywieźć park maszynowy z Warszawy. Na całe szczęście po zakończeniu II Wojny Światowej część maszyn odnajduje się na Dolnym Śląsku. Na nowo rusza produkcja ciągników rolniczych.

Ursus - hala montażu
Ursus – hala montażu, fot. Zbyszko Siemaszko [Public domain], via Wikimedia Commons

Ursus – czasy powojenne

Lata powojenne były niezwykle owocne w kolejne projekty ciągników, które z czasem pozwoliły dosłownie zmechanizować krajowe rolnictwo. Zakłady współpracowały z wieloma zagranicznymi przedsiębiorstwami (rzecz jasna z udziałem Państwa i w obrębie bloku wschodniego) tworząc kolejne maszyny. Przykładem naprawdę przemyślanych konstrukcji może być ciągnik Ursus C-385, który otrzymał złoty medal na targach odbywających się w Lipsku w 1973 roku lub ciągnik Ursus 4514, który również został uhonorowany złotym medalem na poznańskich targach w 1988 roku. Bardzo duże ilości ciągników wysyłane są na eksport do państw takich jak Holandia, Grecja, Hiszpania, czy Finlandia.

Ursus 4514
Ursus 4514, fot. Adikpl (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons

Niestety późniejsze lata pomimo wielu sukcesów konstrukcyjnych przyniosły wciąż rosnące zadłużenie zakładu. W 2003 roku Zakłady Przemysłu Ciągnikowego zmuszone są do ogłoszenia upadłości. Jednak produkcja nadal trwa i w 2006 roku z taśmy produkcyjnej zjeżdża 1,5-milionowy ciągnik. Po restrukturyzacji zakładu, wielu perypetiach związanych między innymi ze zmianą właściciela udziały w spółce oraz znaki towarowe Ursus zakupiła firma Pol-Mot Warfama. W 2012 roku zmieniła ona swoją nazwę na Ursus S.A. i cały czas produkuje maszyny pod tą nazwą, jednak już poza Warszawą.