Profilaktyka osób z niepełnosprawnością ruchu wspiera nie tylko ich samopoczucie fizyczne, ale i psychiczne. Jak powinna wyglądać właściwa dieta? Jaką rolę w tym wypadku odgrywa aktywność fizyczna?
Zbilansowana dieta to podstawa
Odpowiednia dieta jest ważna dla wszystkich. W przypadku osób z niepełnosprawnościami wskazania zależą od rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Należy jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do ludzi pełnosprawnych, mają oni znacznie mniej ruchu. Jak wiemy, w przypadku większego wysiłku fizycznego mamy zupełnie inne zapotrzebowanie, zwłaszcza jeśli chodzi o kaloryczność naszych posiłków. Dlatego dieta osób z niepełnosprawnością ruchu powinna być przede wszystkim lekkostrawna. Podstawą są tu oczywiście warzywa i owoce. Ponadto zaleca się stosowanie tzw. piramidy żywieniowej, gdzie oprócz wspomnianych warzyw i owców mamy także kasze, ryż, produkty mleczne, drób, ryby, rośliny strączkowe, czy tłuszcze roślinne. Osoby z niepełnosprawnościami, tak jak osoby pełnosprawne, nie powinny zapominać o częstym piciu wody. W tej sytuacji istotna jest również profilaktyka zdrowia, dlatego osoby z niepełnosprawnościami ruchowymi powinni regularnie przeprowadzać kontrolne badania. Niepełnosprawność ruchowa niesie za sobą większe ryzyko infekcji. W związku z tym ważna jest też dbałość o higienę osobistą.
Profilaktyka osób z niepełnosprawnością ruchu – aktywność fizyczna
Niepełnosprawność ruchu nie tylko nie wyklucza aktywności fizycznej, ale wręcz jej potrzebuje. Jej brak bowiem może prowadzić do osłabienia mięśni, czego skutkiem może być brak siły do wykonywania codziennych czynności. Dla osób z niepełnosprawnością fizyczną aktywność ruchowa może być w postaci fizjoterapii. Oleksii Yurchenko, fizjoterapeuta firmy Bravecare, podkreśla, że w domach pomocy społecznej tymi kwestiami zajmują się opiekunowie lub terapeuci zajęciowi, jednak nie we wszystkich placówkach mamy taką możliwość. Współpraca z fachowcem jest bardzo ważna, bowiem on najlepiej będzie w stanie dopasować indywidualne ćwiczenia względem konkretnego schorzenia. W niektórych ośrodkach są również zajęcia gimnastyczne dla podopiecznych. Jeżeli jej nie ma, odpowiedzialność za aktywizację ruchową spoczywa na danej osobie, czy jej najbliższych. Jak wyżej wspomnieliśmy, profilaktyka osób z niepełnosprawnością ruchu obejmuje nie tylko zdrowie fizyczne, ale i psychiczne. W tym wypadku należy pamiętać o maksymalnym usamodzielnianiu tych osób.
Maksymalna niezależność
Jeżeli chodzi o wspieranie samodzielności osób z niepełnosprawnością ruchu, to tu istotne jest dostosowanie otoczenia, w którym takie osoby przebywają. Możliwość swobodnego korzystania z dróg, chodników, czy budynków użytku publicznego to kluczowy element aktywizacji społecznej. A skoro o niej mowa, to musimy zauważyć, że coraz więcej aktywności ludzi pełnosprawnych dostosowywana jest do indywidualnych potrzeb. Jednym z przykładów jest zumba. Jak wiemy, są to zajęcia taneczne, które łączą ze sobą elementy fitnessu, aerobiku i tańca towarzyskiego. W Polsce od wielu lat jest to bardzo popularna formą zdrowego ruchu. W praktyce zumba pozwala wzmacniać mięśnie, spalić kalorie i poprawić koordynację ruchową. Mamy kilka rodzajów zumby, a w wśród nich jest ta skierowana do osób starszych. Nic dziwnego, że zaczęto o niej myśleć także w kontekście niepełnosprawności ruchowej. Jak podkreśla nasz ekspert, tu dominuje kluczowa zasada „rób to, na co Cię stać”. Więcej o zumbie dla osób z niepełnosprawnościami można przeczytać w tym artykule.
Jaką rehabilitację?
Ludzie z niepełnosprawnościami, podobnie jak osoby w pełni sprawne, w celu wspierania jakości życia powinny unikać alkoholu, palenia papierosów, czy innego typu używek. W przypadku osób z niepełnosprawnością ruchową bardzo ważny jest indywidualny sobór rehabilitacji. W tym wypadku mamy takie formy jak:
- *fizjoterapia – wspiera ruchomość i siłę mięśni, a także zapobiega bólom i sztywnościom stawów;
- *terapia zajęciowa – pomaga w nabywaniu umiejętności wykonywania codziennych czynności;
- *rekreacja – np. pływanie, czy jazda na rowerze. Jej celem jest poprawa samopoczucia zarówno fizycznego, jak i psychicznego;
Przy rehabilitacji ruchowej najczęściej wykorzystywane są rowerki, chodziki, czy ergometry. Nie należy też zapominać o wszystkich sprzętach, które pomagają osobom z niepełnosprawnościami poruszać się na co dzień. Mowa tu przede wszystkim o wózkach inwalidzkich, czy ortezach. Jak wyżej wspomnieliśmy, profilaktyka zdrowia obejmuje także zdrowie psychiczne. Dlatego kolejnym niezbędnym elementem rehabilitacji może być wsparcie psychologiczne, które pomoże poradzić sobie z codziennymi trudnościami.
Niepełnosprawność wrodzona a nabyta
Jeśli chodzi o pomoc psychologiczną, to tu także należy podkreślić, że każdy z nas potrzebuje indywidualnego podejścia. Tymczasem, czy osobom z wrodzoną niepełnosprawnością jest łatwiej pokonać pewnego rodzaju trudności, niż ludziom z niepełnosprawnością nabytą? Oleksii Yurchenko uważa, że tej sytuacji nie można ocenić jednoznacznie. „Fizyczne wyzwania osób z niepełnosprawnością są większe, ale takie osoby są przyzwyczajone do swojego stanu i starają się uzyskać coraz więcej, aby poprawić swoje zdrowie. Osobom z nabytą niepełnosprawnością często jest trudniej psychicznie, ponieważ najpierw muszą zaakceptować swoje ograniczenia i starać się kontynuować życie oraz się rozwijać”. Im szybciej jednak to zrobią, tym łatwiej będzie im powrócić do zdrowia. Niemniej jednak pamiętajmy, że zawsze warto patrzeć na siebie kompleksowo i mieć na uwadze, że wszystkie elementy naszego życia wzajemnie się ze sobą uzupełniają.
Przeczytaj także: Crossfit dla osób z niepełnosprawnościami
