Odległość jaką pokona samochód od momentu wciśnięcia pedału hamulca do momentu zatrzymania determinuje poziom bezpieczeństwa znajdujących się w pojeździe ale tych na zewnątrz. Do czasu pojawienia się samochodów elektrycznych walczono o jak najkrótszą drogę hamowania. Za tą drogę hamowanie odpowiedzialna była masa pojazdu, układ hamulcowy oraz opony. To co udało nam się popsuć to: samochody elektryczne są o połowę cięższe od spalinowych odpowiedników. Opony coraz częściej są z Chin i nikt nie robi z tego problemu że mają o 20 do 30% dłuższą drogę hamowania.
Ochroni nas TARCZA hamulcowa i oczywiście klocki
Rynkiem samochodowym rządzą księgowi. Samochody muszą sprzedawać się za maksymalnie wysoką cenę i generować jak najmniejsze koszty podczas produkcji. Niestety tyczy to się nawet marek premium gdzie jakość wykonania wnętrza ale też i systemy bezpieczeństwa są na coraz niższym poziomie. Jeżeli więc mamy tego świadomość i zadbaliśmy o to żeby opony naszego samochodu były przynajmniej z pierwszej dziesiątki rankingu długości hamowania to pomyślmy o hamulcach.
Nawet jeżeli będziemy mieli bardzo wysokiej jakości opony to brak odpowiedniej siły hamowania spowoduje że nie zatrzymamy się we właściwym momencie. Dlatego tak ważną rzeczą są poszczególne elementy z których zbudowany jest nasz system hamulcowy. Nie chodzi o to żebyśmy mieli 6 tłoczkowe zaciski i tarcze hamulcowe Brembo. Nie potrzebujemy też wyścigowych klocków hamulcowych firmy Ferodo chociaż oczywiście takie elementy jeżeli nas na nie stać podniosą poziom bezpieczeństwa. Ważne by te elementy były dobrej jakości.
Hamulce, ale jakie czyli krótka historia długiej drogi hamowania
Czy ktoś jeszcze pamięta samochód Marki Syrena albo słynną Warszawę M20 czy choćby dostawczego Żuka. Jest jedna rzecz która łączy te 3 auta niegdyś dominujące na polskich drogach. Tym elementem był układ hamulcowy wyposażony w hamulce bębnowe. Do lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku 3/4 samochodów była wyposażona w takie układy hamulcowe. Natomiast niestety nawet dzisiaj niektóre auta znanych marek wyposażone są właśnie w takie bębnowe hamulce na tylnej osi. Na szczęście to przednia oś odpowiada za 70% skuteczności hamowania dlatego tarcze hamulcowe z reguły są większe z przodu. Także zaciski hamulcowe są wyraźnie większe na przedniej osi pojazdu.
W Polsce przełom nastąpił kiedy uruchomiono produkcję licencyjnego fiata 125p. Ale tylko tego modelu bo fiat 126p na obu osiach miał hamulce bębnowe. No ale wiadomo słynny Maluch miał być po prostu tani, mógł być więc niebezpieczny. W tamtych czasach nie było poduszek powietrznych i nikt nie dbał o bezpieczeństwo osób w samochodzie oraz na drodze. Włosi jako jedni z pierwszych zaczęli powszechnie stosować masowo hamulce tarczowe ponieważ to właśnie włoskie samochody w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych znane były ze swojego sportowego charakteru. Na tle konkurencji były po prostu bardzo szybkie. Jedyną gwarancją krótkiej drogi hamowania był skuteczny układ hamulcowy i tak jest do dzisiaj.
Tarcze hamulcowe to nie wiatraki ale… pewnie masz wentylowane na przedniej osi
Dalszy rozwój motoryzacji spowodował wzrost masy produkowanych aut. Zobaczcie ile ważył Mercede klasy S w latach sześćdziesiątych a ile waży obecna generacja. Różnica w zależności od wersji sięga 600kg. Do tego obecne samochody szybciej osiągają duże prędkości ale też i prędkości maksymalne są dużo wyższe a autostrad przybywa. Okazało się że tarcze hamulcowe ulegają przegrzewaniu. Przegrywając się tracą swoje właściwości bo po prostu się rozhartowują. Także klocki hamulcowe przy wysokich temperaturach zaczynają gazować i tracą większość swoich właściwości ciernych. To spowodowało dalszy rozwój układów hamulcowych by podnieść ich odporność na przeciążenie.
By podnieść skuteczność hamowania nie można w nieskończoność powiększać średnicy tarcz. Tak więc zaczęto produkować tarcze hamulcowe wentylowane. Wygląda to tak jakby dwie tarcze hamulcowe były sklejone ze sobą za pomocą małych pasków metalu. Pasków które wyglądają jak turbina i obracając się wymuszają przepływ powietrza między powierzchniami tych tarcz doskonale je chłodząc. To spowodowało możliwość zmniejszenia średnicy tarcz hamulcowych a więc też zmniejszyło masę wirującą na kołach. Zwykłe tarcze hamulcowe zostały na tylnej osi choć w super sportowych autach również tam są tarcze wentylowane.
Fading czyli dlaczego hamulce nie hamują?
Przeciążenie hamulców zwłaszcza latem kiedy hamujemy z dużej prędkości a auto jest przeładowane często objawia się fadingiem. Tarcze hamulcowe jeżeli nie są właściwie chłodzone rozgrzewają się w trakcie hamowania do czerwoności. To powoduje że klocki hamulcowe jeżeli nie są najwyższego lotu a takich na rynku powszechnym nie ma bo wyczynowe klocki są dużo droższe. Wtedy zaczyna się gazowanie tych klocków. Wydziela się gaz kiedy okładziny gwałtownie utleniają się, tarcze się rozhartowują i generalnie mimo mocnego naciskania na pedał hamulca pojazd hamuje coraz słabiej. Tarcze hamulcowe nie muszą być drogie by były wysokiej jakości.
Niech Was nie przeraża rdza pojawiająca się na tarczach po wilgotnej nocy. To zjawisko tylko upewnia nas że tarcze są z wysokiej jakości stali węglowej która ma idealne właściwości cierne. Niestety jest nieodporna na korozję która i tak za chwilę ulegnie starciu przez nasze klocki hamulcowe. Jest kilka miejsc gdzie można znaleźć tarcze od popularnej jakości po te bardzo dobre za rozsądną cenę. Jedno jest pewne, oszczędzając na bezpieczeństwie możemy nie zdążyć wydać zaoszczędzonych środków. I ciekawostka na koniec, najlepsze auta sportowe jak Ferrari SF90 czy Porsche 911 RS mają drogę hamowania ze 100km/h nie przekraczającą 31m. Z popularnych aut Skoda Octavia w najlepszej wersji zatrzymuje się już po 34m. Ale zwykły Ford Focus zatrzymuje się na 33m. Skontrolujcie opony, stan tarcz hamulcowych i klocków, życie mamy tylko jedno.
poznaj nową Dacię Duster
