Późną jesienią, zimą i latem dużo mówi się o zanieczyszczonym powietrzu. Dzieje się tak nie bez powodu, gdyż wówczas ten problem narasta. Poznajmy zatem, dlaczego smog jest szkodliwy.
Aby zrozumieć toksyczny wpływ powietrza na zdrowie ludzi i środowisko naturalne warto wiedzieć, jak smog powstaje. Samo słowo wywodzi się z dwóch angielskich wyrazów – smoke i fog. Pierwsze oznacza dym, a drugie mgłę. Smog typu Los Angeles powstaje latem w strefach subtropikalnych. Coraz częściej rozszerza się jednak na inne strefy klimatyczne. Charakterystyczny dla klimatu umiarkowanego jest smog londyński. Mamy z nim do czynienia od Listopada do Stycznia. Czas ten często przeciąga się do Marca. Oba rodzaje smogu różnią się składem chemicznym i pyłem unoszącym się w powietrzu. Zawsze jednak powstają, gdy do atmosfery przedostają się szkodliwe substancje chemiczne. Są to: asfalt, węgiel, koks i benzyna. Smog powstaje również podczas spalania drewna i palenia tytoniu.
Dlaczego smog jest szkodliwy i jak powstaje?
Szkodliwe substancje i związki chemiczne dostają się do atmosfery w różnym stężeniu. Mają na to wpływ czynniki związane z gęstością zabudowy, brakiem wiatru i zamgleniem oraz wilgotnością powietrza. Decydujące jest również ukształtowanie terenu. Substancje tworzące smog przedostają się do atmosfery głównie w wyniku palenia w gospodarstwach domowych szkodliwymi materiałami opałowymi. Należą do nich węgiel, koks, ekogroszek i drewno. Bywa też, że spalane są różnego rodzaju śmieci i odpadki. Smog generowany jest także przez funkcjonowanie transportu drogowego i zakładów koksowniczych. Decydujące są jednak złe nawyki dotyczące palenia w piecach złej jakości paliwa, śmieci oraz odpadów. Jest to szczególnie istotne w okresie grzewczym. Ważny okazuje się również stan pieców, który często pozostawia wiele do życzenia. Wniosek jest taki, że to my jako ludzie przyczyniamy się do zanieczyszczania atmosfery i powstawania smogu.
Jak smog wpływa na zdrowie i środowisko?
Wiemy już, co to jest smog. Każdy zdaje sobie sprawę, że przyczyniają się do niego zanieczyszczenia atmosfery. Jednak właściwie dlaczego smog jest szkodliwy? Warto wiedzieć, że wpływa on bardzo negatywnie na nasze zdrowie. Wdychanie zanieczyszczonego powietrza powoduje upośledzenie układu oddechowego. To z kolei prowadzi do utrudnionej wymiany gazowej płuc. Sprawia także, że łatwiej do organizmu trafiają bakterie i wirusy. Ponadto pyły znajdujące się w smogu powodują kaszel, duszności i alergię. Mogą również wywoływać astmę i nasilać objawy przeziębienia. Są toksyczne dla układu krwionośnego, uszkadzając śródbłonek naczyń krwionośnych. Doprowadza to do stanu zapalnego, a w konsekwencji miażdżycy, udarów mózgu, zawału serca i choroby wieńcowej.
Smog ma również szkodliwy wpływ na środowisko naturalne. Powoduje powstawanie kwaśnych deszczy, które są szkodliwe dla wszystkich organizmów żyjących na ziemi. Prowadzi też do zanieczyszczenia gleby – w tym gruntów uprawnych. Powoduje to, że skażone zaczynają być rośliny uprawne, a w konsekwencji produkty pochodzenia zwierzęcego.
Dlaczego smog jest szkodliwy i jak się przed nim chronić?
Na szczęście istnieje kilka sposobów na to, aby chronić się przed działaniem smogu. Przede wszystkim na zanieczyszczone powietrze powinny uważać osoby starsze i dzieci. Warto codziennie sprawdzać stan czystości powietrza. Istnieje wiele stron internetowych i aplikacji mobilnych, gdzie takie informacje są udostępniane. Dzięki nim można tak zaplanować dzień, aby ograniczyć przebywanie poza domem podczas dużego smogu. Jeśli wyjście na dwór jest konieczne, należy unikać miejsc o dużym natężeniu ruchu drogowego oraz aktywności fizycznej. Pomocne okażą się także prawidłowo noszone maseczki antysmogowe. Niestety, smog przedostaje się również do pomieszczeń zamkniętych. Warto pomyśleć o otoczeniu się roślinami, zakupie oczyszczacza powietrza i zadbaniu o prawidłową wentylację.
Nie ma sposobu, aby zupełnie uniknąć kontaktu z zanieczyszczonym powietrzem. Można jednak zadbać o właściwą dietę. W jej skład powinny wchodzić witaminy C, D i E. Ochraniają one organizm przed uszkodzeniami wywołanymi przez smog. Podobnie działają także karotenoidy, kwasy tłuszczowe Omega-3, kurkumina i cholina.
Jak walczyć ze smogiem?
Gdy już zdajemy sobie sprawę, dlaczego smog jest szkodliwy, możemy zacząć z nim walczyć. Często nie mamy świadomości, co możemy zrobić, aby poprawić jakość powietrza. Przede wszystkim nie palmy w piecach złej jakości paliwem, śmieciami i odpadami. Sprawdźmy również stan tych urządzeń. Obecnie łatwo ograniczyć koszty wymiany pieca, korzystając z licznych programów pomocowych. Właściciele budynków mieszkaniowych jednorodzinnych mogą również skorzystać z formy wsparcia, jaką jest ulga termomodernizacyjna.
Kolejnym krokiem jest zadbanie o odpowiednie ocieplenie budynku. Pozwoli ono na ochronę środowiska oraz ograniczy koszty związane ze zużyciem materiałów opałowych. Obecnie wielu właścicieli budynków decyduje się na instalację nowoczesnego pieca oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
Na zmniejszenie smogu mogą mieć też wpływ właściciele samochodów. Częstsze korzystanie z komunikacji publicznej oraz sprawdzenie stanu technicznego pojazdu mogą przyczynić się do poprawy jakości powietrza.
Gdzie zgłosić smog z komina?
Powszechnie wiadomo, że nikt nie lubi skarżyć. Jednak wiedza, dlaczego smog jest szkodliwy, może zachęcić nas do walki o czyste powietrze. Bywa tak, że nasz sąsiad notorycznie pali w swoim piecu odpadami i śmieciami. Łączy się to nie tylko z powstawaniem smogu, ale także brzydkim zapachem. Zabronione prawem jest nie tylko palenie śmieci w piecach, ale również na terenie posesji. Nie można także robić tego na ogródkach działkowych. Gdy zwracanie uwagi i proszenie nie pomaga, można pomyśleć o zgłoszeniu tego właściwym instytucjom. Najbardziej skuteczny może się okazać telefon na straż miejską. Ona bowiem ma uprawnienia do sprawdzenia, czy7 właściciel danej posesji pali niewłaściwe materiały w swoim domu czy na posesji. Takie zgłoszenie może być anonimowe. Pozwoli to na uniknięcie konfliktu z sąsiadem mającym pretensje o złożenie skargi. Sytuacja wygląda inaczej na wsi, gdzie nie ma straży miejskiej. Tam anonimowe zgłoszenie należy skierować do urzędu gminy.
Jeśli chcesz poznać, co o szkodliwym wpływie na zdrowie mówi dr Bartek Kulczyński, obejrzyj ten film.
Może Cię także zainteresować, jak poprawić odporność na jesień.
