Wizyta u lekarza nikomu nie kojarzy się dobrze. Niestety, z wiekiem należy kontrolować swój stan zdrowia, aby zachować dobre samopoczucie i wcześnie wykryć ewentualne choroby. Oto dlaczego badania profilaktyczne są ważne.
Każdy słyszał o tym, że badania profilaktyczne należy wykonywać najlepiej raz w roku. Często jednak bagatelizujemy tę sprawę lub zwyczajnie o niej zapominamy. Dużo osób odwiedza lekarza dopiero wtedy, gdy pojawiają się konkretne dolegliwości lub problemy zdrowotne. Wówczas zwykle choroba jest już rozwinięta, a zatem do jej pokonania trzeba zastosować bardziej agresywne metody leczenia. Jeszcze gorzej sytuacja wygląda wówczas, gdy zbyt późno zostanie wykryty nowotwór. Może się okazać, że na walkę z zaawansowanym rakiem nie ma już czasu. Takim problemom ma zapobiegać regularne poddawanie się badaniom profilaktycznym. Rodzaj diagnostyki zależy od płci i wieku pacjenta. Są również takie badania, którym powinien poddawać się każdy. Skierowanie na badania profilaktyczne wydaje lekarz rodzinny. Osoby ubezpieczone w NFZ mogą wykonać je bezpłatnie.
Jakie są podstawowe badania profilaktyczne krwi?
Gdy już wiemy, dlaczego badania profilaktyczne są ważne, sprawdźmy, na czym polegają. Podstawowa diagnostyka to zbadanie krwi i moczu w laboratorium. Następnie lekarz zapoznaje się z wynikami i informuje o nich pacjenta. Jednym z ważniejszych jest podstawowe badanie krwi – morfologia. Określa ono liczbę krwinek białych i czerwonych, płytek krwi, a także stężenie hemoglobiny w erytrocytach. Nieprawidłowości zwykle oznaczają istniejący w organizmie stan zapalny lub infekcję. Kolejnym badaniem krwi jest OB. Wynik wskaźnika opadania erytrocytów zawsze interpretowany jest z innymi badaniami krwi.
Krew badana jest również pod kątem poziomu glukozy. Taką diagnostykę zaleca się zwykle ludziom starszym i tym, którzy z różnych przyczyn narażone są na zachorowanie na cukrzycę. Wśród badań profilaktycznych dla osób po czterdziestym roku życia znajduje się również lipidogram. Jest to badanie poziomu cholesterolu we krwi. Pozwala ono na ocenę ryzyka wystąpienia miażdżycy, zawału serca i innych chorób.
Dlaczego badania profilaktyczne są ważne? – Pozostała podstawowa diagnostyka
Równie istotne jest badanie laboratoryjne, jakim są próby wątrobowe. Jego wyniki pozwalają na ocenę stanu wątroby. Nieprawidłowości mogą informować o zaburzeniach w gospodarce tłuszczowej, wirusowym zapaleniu wątroby typu B i C lub cukrzycy. Odchylenia od normy zdarzają się także w przypadku uszkodzenia wątroby przez leki, toksyny lub nadużywanie alkoholu.
Kolejne ważne badanie profilaktyczne dotyczy poziomu hormonu tarczycy. Warto wiedzieć, że źle pracująca tarczyca nie boli, a potrafi zaburzyć funkcjonowanie całego organizmu. Na jej zdrowie szczególną uwagę powinny zwrócić kobiety w ciąży oraz osoby zmagające się z problemami ze snem i narażone na stres.
Do podstawowej profilaktyki należy także badanie moczu. Jest on sprawdzany pod kątem cech biochemicznych i fizycznych. Badana jest zawartość próbki moczu – liczba komórek, kryształków i wałeczków. W praktyce badanie moczu pozwala na rozpoznanie stanów zapalnych, chorób i innych nieprawidłowości mogących pojawić się w organizmie.
Badania profilaktyczne dla kobiet
Sama wiedza, dlaczego badania profilaktyczne są ważne, nie wystarczy. Poza podstawową diagnostyką istnieją te skierowane tylko dla kobiet. Istotne jest samobadanie piersi. Każda kobieta powinna o nim pamiętać raz w miesiącu – najlepiej między 6 a 9 dniem cyklu. Samodzielne badanie piersi oczywiście nie wystarczy. Warto pamiętać, by kontrolnie wykonywać USG. W zależności od wieku badanie to przeprowadza się co 6 miesięcy, co rok lub 2 lata. Równie istotna jest mammografia, którą należy wykonywać po ukończeniu 40-stu lat. Badania te pozwalają na wykrycie nawet bardzo niewielkich zmian nowotworowych we wczesnym stadium.
Ważnym badaniem profilaktycznym dla kobiet jest cytologia. Pozwala ona na wczesne wykrycie raka szyjki macicy. Każda kobieta może to badanie co 3 lata wykonać bezpłatnie. Podczas wizyty u ginekologa warto także poddać się badaniu USG, podczas którego lekarz będzie mógł dokładnie przyjrzeć się narządom rodnym. To również pozwoli na szybkie wykrycie ewentualnych zmian i podjęcie skutecznego leczenia.
Dlaczego badania profilaktyczne są ważne? – diagnostyka dla mężczyzn
Podstawowe badania profilaktyczne również w przypadku mężczyzn mogą okazać się niewystarczające. Dotyczy to zwłaszcza panów 40+. Powinni oni w tym wieku rozpocząć kontrolne badania prostaty – gruczołu krokowego. Dotyczy to zwłaszcza mężczyzn, którzy zmagają się z dolegliwościami tj. parcie na mocz czy osłabienie jego strumienia. Jeszcze bardziej uważni muszą być panowie, gdy wśród ich członków rodziny zdarzały się zachorowania na raka prostaty. Stan gruczołu krokowego, a także poziom PSA bada urolog. Takim badaniom panowie po ukończeniu 40 lat powinni poddawać się co roku.
W zaciszu własnego domu mężczyźni już po ukończeniu 20 lat mogą co miesiąc samodzielnie badać sobie jądra. Samobadanie jąder również pozwala zauważyć ewentualne nieprawidłowości i poddać się leczeniu.
Wielu mężczyzn bagatelizuje badania profilaktyczne, często ignorując złe samopoczucie czy pierwsze symptomy choroby. Uważają, że im nie wypada chorować. W rezultacie wizyta u lekarza ma miejsce, gdy dolegliwości są już mocno rozwinięte i trudne do wyleczenia.
Jakie badania profilaktyczne warto wykonać po czterdziestce i dlaczego są one ważne dla naszego zdrowia? Mówi o tym dr Bartek Kulczyński w tym filmie.
Może Cię także zainteresować, jakie są nowe udogodnienia dla pacjentów w 2023 roku.
